Sekretari amerikan i Shtetit Mike Pompeo tha se okupimi Sovjetik dhe aneksimi i shteteve baltike të Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë në 1940 ishte një “veprim kriminal” dhe e krahasoi atë me aksionin e sotëm ushtarak rus në Ukrainë dhe Gjeorgji, raporton AP.
Një deklaratë e Departamentit të Shtetit thoshte se Pompeo tha se “ashtu si Shtetet e Bashkuara kurrë nuk e njohën aneksimin me forcë të shteteve baltike nga Bashkimi Sovjetik, kështu që nuk do ta njohë kurrë sulmin e Rusisë mbi sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës dhe Gjeorgjisë”, gjithashtu ish-republikat sovjetike.
Deklarata dhe video mesazhi i veçantë i Pompeos u postuan në faqen e Twitter të ambasadës amerikane në Tbilisi, Gjerogjia, të enjten, duke shënuar 80-vjetorin e Deklaratës së Welles, të quajtur sipas iniciatorit të saj, Sekretarit të atëhershëm të Sekretarit të Shtetit të SHBA Sumner Welles.
Në një deklaratë të nënshkruar nga Shtetet e Bashkuara më 23 korrik 1940, Amerika dënoi okupimin dhe aneksimin e Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë nga udhëheqësi sovjetik Joseph Stalin. Trupat sovjetike hynë në të tre vendet vetëm një javë para kësaj date.
Kritikat ndaj Moskës
Pompeo tha në një mesazh video se Uashingtoni mbetet besnik ndaj parimeve të sovranitetit që gjenden në atë deklaratë.
Ky dokument ka një rëndësi të madhe për qeveritë e atyre tre vendeve, pasi ato mbetën të okupuar për gati 50 vjet deri në pavarësinë në 1991, kur u shemb Bashkimi Sovjetik. Të tre vendet tani janë anëtare të Aleancës së Atlantikut të Veriut (NATO) dhe Bashkimit Evropian (BE).
Në një deklaratë të përbashkët, Pompeo dhe ministrat e Jashtëm të Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë, Urmas Reinsalu, Edgars Rinkevics dhe Linas Linkevicius dënuan veprimet e Moskës “për të rishkruar historinë për të justifikuar okupimin dhe aneksimin e shteteve baltike nga BRSS në 1940”.
Këto tre shtete baltike ishin nën sundimin sovjetik nga 1940 deri më 1941 dhe nga 1944 deri në 1991, ndërsa nga 1941 deri në 1944 ato ishin nën okupimin gjerman nazist.