Shkencëtarët kanë zbuluar sekretet për superfuqitë e mahnitshme të lakuriqëve, duke hartuar ADN-në e tyre të plotë. Përparimi ofron shpresë për ilaçe të reja për kancerin, terapi kundër plakjes – dhe madje edhe një kurë për Covid-19 . Ajo hedh dritë në aftësitë e tyre të jashtëzakonshme, duke përfshirë jetëgjatësinë, ekolokimin, perceptimin shqisor dhe imunitetin e jashtëzakonshëm ndaj infeksioneve.
Autori korrespondues Dr Sonja Vernes tha: “Puna paraqet një burim të pasur për të kuptuar më mirë bazën gjenomike të adaptimeve të lakuriqëve të natës dhe gjithashtu mund të ketë implikime për shëndetin dhe sëmundjen e njeriut.
“Për shembull, gjenomet mund të ndihmojnë studimet se si lakuriqët e natës tolerojnë infeksionet koronavirus , të cilat, në të ardhmen, mund të japin qasje për të rritur mbijetesën njerëzore të sëmundjeve të tilla si Covid-19.”
Ekipi i saj zbuloi gjenomet e gjashtë llojeve të lakuriqit, përfshirë atë të patkës më të madhe, që dyshohet se ishte burimi origjinal i koronavirusit. Dr Vernes, nga Instituti Max Planck për Psikolinguistikë në Nijmegen, Hollandë tha se sekuencat janë dhjetë herë më të hollësishme se çdo e botuar deri më tani. Ato përfshijnë gjenet që i mundësojnë lakuriqit të fluturojë, përdorin tinguj për të fluturuar në errësirë, tolerojnë dhe mbijetojnë viruse potencialisht vdekjeprurëse dhe i rezistojnë plakjes dhe kancerit.
Bashkëautor Profesor Liliana Davalos, një biologe evolucionare në Universitetin Stony Brook në Neë York, tha: “Gjithnjë e më shumë, ne gjejmë dublikime dhe humbje gjenesh si procese të rëndësishme në evolucionin e tipareve dhe funksioneve të reja në të gjithë “Pemën e jetës”.
“Por, përcaktimi se kur gjenet janë kopjuar është e vështirë nëse gjenoma është jo e plotë, dhe është edhe më e vështirë të kuptosh nëse gjenet kanë humbur.
Me cilësi jashtëzakonisht të lartë, gjenomet e reja tëlakuriqit nuk lënë dyshime për ndryshime në familjet e rëndësishme të gjeneve që nuk mund të zbulohen përndryshe me gjenomë me cilësi më të ulët.
Studimi i botuar në Nature është pjesë e projektit global Bat1K dhe hedh dritë në origjinën e tyre evolucionare. Gjenet e përfshira në dëgjimin e saj, për shembull, datojnë nga një paraardhës i vogël, si brejtës që lulëzoi pasi dinosaurët u zhdukën 66 milion vjet më parë.
Ekzistojnë gjithashtu dëshmi të përzgjedhjes dhe humbjes së një familje gjenesh, të njohura për të luajtur një rol jetësor në imunitetin tek gjitarët e tjerë. Ndryshimet gjenetike unike për lakuriqët mund të ndihmojnë në parandalimin e rezultateve më të këqija të sëmundjeve virale te gjitarët e tjerë përfshirë njerëzit. Ata nxjerrin në pah mekanizmat molekularë që mund të kenë kontribuar në imunitetin e jashtëzakonshëm të lakuriqëve.
Dr Vernes tha: “Për më tepër, integrimet gjenomike nga viruse të ndryshme zbulojnë tolerancën historike të lakuriqeve ndaj infeksioneve virale”. Ekipi ndërkombëtar përdori teknologjitë më të mira në Qendrën e Gjenomeve të DRESDEN-konceptit në Gjermani për të renditur ADN-në e lakuriqit. Metodat e reja i grumbulluan pjesët në rendin e duhur dhe identifikuan gjenet e pranishme. Përpjekjet e mëparshme kishin identifikuar gjenet me potencialin për të ndikuar në biologjinë e shquar të lakuriqëve. Por zbulimi sesi dyfishimet e gjeneve kontribuan në fenomen u ndërlikuan nga gjenomet jo të plota.
Ekipi krahasoi këto gjenome të lakuriqit kundër 42 gjitarëve të tjerë për të adresuar pyetjen e pazgjidhur se ku ndodhen lakuriqët brenda pemës së gjitarëve të jetës. Ekipi i studiuesve kërkoi në mënyrë sistematike variantin e gjeneve midis lakuriqëve dhe gjitarëve të tjerë.
Këto rajone të identifikuara të gjenomit që kanë evoluar ndryshe në lakuriqët e natës dhe humbjen dhe fitimin e gjeneve që mund të shtojnë tiparet unike të lakuriqëve.