Nga Anisa Tahiri, Psikologe
Thashethemet janë një element i rëndësishëm i filmave dhe jetës së përditshme. Ato gjenden kudo: në familje, në shoqëri por dhe nëpër zyra. Mbi 90% e punonjësve të intervistuar në SH.B.A dhe vendet e Europës Perëndimore, pranuan se kishin bërë thashetheme në ambientet e punës. Një studim tjetër tregon se njerëzit bëjnë thashetheme 65% të kohës që flasin.
Arsyeja pse thashethemet janë kaq prevalente është se të bërit thashetheme krijon një lidhje të veçantë mes personave. Pavarësisht se historia tregon që ka pasur pasoja konkrete për ata që kanë bërë thashetheme në punë (duke nisur që nga performanca e ulët në sytë e supervizorit, influencë të konsiderueshmë informale tek punonjësit e tjerë) kjo nuk e ndal aspak ritmin e përhapjes së tyre.
Po çfarë janë thashethemet?
Jo çdo bisedë është thashethem. Thashethemet mund të përkufizohen si bisedë mes punonjësve për një punonjës tjetër, ku ai vetë nuk është prezent për t’i dëgjuar. Nëse i vëzhgojmë me kujdes, do të kuptojmë që thashethemet bëhen kryesisht për të njëjtat tema: për ata që kanë ’nën kontroll’ paranë, informacionin dhe hapësirën. A duhet të ndiheni të kënaqur që të tjerët bëjnë thashetheme për ju? Ndoshta dhe po 😊. Vendosni ju më mirë.
Thashethemet u kujtojnë anëtarëve të grupit se çfarë konsiderohet me vlerë dhe çfarë konsiderohet sjellje e pranueshme në atë ambient. Së dyti thashethemet ekzistojnë që të ndëshkojnë ata që nuk i zbatojnë normat vendosura nga shoqëria. Por thashethemet përdoren edhe si konfirmues, “ Vallë mendon edhe A, njësoj si unë për B? Ndërsa, Rossnov (1977) mendonte që duke bërë thashetheme njerëzit mund të shkëmbenin lajme me njëri-tjetrin dhe të krijonin një “hartë sociale” të mjedisit se ku po punojnë. Një teori tjetër thotë se thashethemet janë argëtuese për individët; kështu duke bërë thashetheme individi largohet nga rutina dhe thashethemet shërbejnë si mjet shpërqëndrimi nga realiteti.
Me cilët kemi më shumë qejf të bëjmë thashetheme?
Zakonisht të preferuarit tanë janë të të njëjtës gjini, të moshave të ngjashme me ne dhe afërsisht në të njëjtin nivel në punë. Individët mblidhen e bëjnë thashetheme për shefat, klientët, kolegët apo dhe se çfarë nuk u pëlqen në kompani.
A mund të jenë thashethemet pozitive?
Po! Thashethemet mund të jenë negative por edhe pozitive. Thashethemi pozitiv ndryshon nga ai negativ sepse ndryshon qëllimi dhe përmbajtja. Nëse thashethemet janë se sa inteligjent, i talentuar dhe i motivuar një koleg është, atëherë këto thashetheme kryejnë funksionin e krijimit të një modeli ideal.
Duhet të kuptojmë që thashethemet janë një fenomen i pashmangshëm dhe ato nuk do të ndalojnë së qëni pjesë e ambienteve të punës. Dhe fatkeqësisht nëse janë negative, mund të rrënojnë një reputacion dhe të dëmtojnë të ardhmen e individit. Por edhe nëse mundohesh t’i eleminosh, atëherë do të kthehen më fuqishëm; do të ketë më shumë thashetheme sesi ‘nuk lejohen thashethemet’. Ndaj na mbetet vetëm të mundohemi të jetojmë me këtë fenomen dhe ta kthejmë në aleat!