Në janar Stephen Klasko, shefi ekzekutiv i Jefferson Health, i cili drejton disa spitale në Philadelfia, SHBA bisedoi me një shef banke. Financuesi i tha atij se 20 vjet më parë kujdesi shëndetësor dhe bankat ishin e vetmja industri që ende përqafonin revolucionin dixhital dhe atë të konsumatorit. Z. Klasko e telefonoi duke vijuar bisedën e janarit; “tani jeni ju vetëm.”
Bankieri kishte të drejtë. Instituti Global McKinsey, institucioni i brendshëm i konsulencës, mendon se kur bëhet fjalë për dixhitalizimin, kujdesi shëndetësor ka mbetur mbrapa, jo vetëm në sektorin bankar por edhe në sektorin e udhëtimeve, shitjeve me pakicë, prodhimin e makinave dhe madje edhe mallrat e paketuara. Rreth 70% e spitaleve amerikane ende dërgojnë me faks dhe postojnë të dhëna për pacientët. Drejtori i Përgjithshëm i një spitali të madh në Madrid nuk raporton praktikisht asnjë dërgesë elektronike të të dhënave të disponueshme nëpër rajonet e Spanjës kur vala e parë e COVID-19 u ul këmbërkyq mbi vendin këtë pranverë.
Duke ekspozuar mangësi të tilla dixhitale, pandemia në fund të fundit po nxit ndryshime. Të ballafaquar me ndërprerjet e aktiviteteve ekonomike dhe kaosin, mjekët kanë përqafuar komunikimin dixhital dhe analizat e llojit që ka qenë prej vitesh i zakonshëm në industritë e tjera. Pacientët ndjehen më rehat me diagnozën dhe trajtimin në distancë dhe të ndihmuar nga kompjuteri. Dhe firmat, nga fillestarët e aplikacioneve shëndetësore tek spitalet dhe siguruesit, farmacitë dhe gjigandët e teknologjisë si Amazon, Apple dhe Google, po përpiqen të ofrojnë shërbime të tilla.
McKinsey vlerëson se të ardhurat globale të shëndetit dixhital – nga telemjekësia, farmacitë në internet, veshjet e mjekësisë etj. – do të rriten nga 350 miliardë dollarë vitin e kaluar në 600 miliardë dollarë në 2024. Pjesë të tregut të kujdesit shëndetësor prej 3.6 dollarë në Amerikës janë drejt dixhitalizimit të plotë. E njëjta gjë po ndodh në Kinë, Europë dhe vendet të tjera ku mjekët kryejnë profesionin e tyre.
Baza për atë që duket se do të jetë biznesi i ardhshëm trilion dollarësh është përshpejtuar nga pandemia. Paratë po jepen. Sipas CB Insights, një firmë kërkimore, një financim rekord prej 8.4 miliardë dollarësh dollarësh u investua në aksionet e beniaminëve privatë të shëndetit dixhital në tremujorin e tretë të vitit 2020, më shumë se dyfishi i shumës së një vit më parë. “Njëbrirëshit” e industrisë, me vlerë 1 miliard dollarë ose më shumë, kanë një vlerë të kombinuar prej mbi 110 miliardë dollarë, sipas HolonIQ, një firmë kërkimore. Në shtator AmWell, një firmë telemjekësore në të cilin Google ka investuar 100 milion dollarë, mblodhi 742 milion dollarë në një ofertë fillestare publike; kapitalizimi i saj në treg është 6 miliard dollarë. Më 2 dhjetor JD Health, një farmaci dixhitale e lidhur me JD.com, një emporium kinez në internet, fitoi 3.5 miliard dollarë në IPO-në e dytë më të madhe të Hong Kongut këtë vit.
Nuk është çudi që investitorët janë të çuditshëm. Kërkesa për mjekësi dixhitale po rritet. Doctolib, një firmë franceze, thotë se konsultat e saj me video në Europë janë rritur këtë vit nga 1,000 në 100,000 në ditë. Ping An Good Doctor, një portal shëndetësor kinez në internet, i vlerësuar, po zgjerohet në Azinë Jug-Lindore në një ndërmarrje të përbashkët me Grab, një gjigant I Singaporit për udhëtime me makinë.
Ashtu si për shumë trende të teknologjisë, disa nga këto do të rezultojnë të ekzagjeruara. Analistët në Gartner, një firmë kërkimore, hedhin ujë të ftohtë në pretendimet e ekzagjeruara të bëra nga ithtarët e “mjekësisë precize” dhe inteligjencës artificiale mjekësore (AI). Por edhe ata e pranojnë se ka arsye për të menduar se jo i gjithë eksitimi është i ekzagjeruar dhe pa baza.
Teknologjitë e tilla si sensorët, llogaritja në platformën cloud dhe analiza e të dhënave po qasen në mjekësi pasi rreziku i infektimit me COVID-19 në spitale dhe klinika është evident. Firmat e specializuara si Livongo dhe Onduo prodhojnë pajisje për të monitoruar vazhdimisht diabetin dhe sëmundjet e tjera. Një studim nga Universiteti Stanford zbuloi se gati gjysma e mjekëve amerikanë të anketuar përdornin pajisje të tilla. Nga ai grup, 71% i konsideronin të dhënat si të dobishme nga ana mjekësore. Në qershor, Mayo Clinic, një grup prestigjioz jo-fitimprurës i spitalit, u bashkua me një ndërmarrje start up të quajtur Medically Home për të ofruar “kujdes në nivelin e spitalit”, nga serumet dhe skanerat te rehabilitimi, në dhomat e gjumit të pacientëve. Edhe Apple Ëatch ka treguar që parashikon një problem mjekësor të njohur si fibrilacioni atrial në një provë klinike.
Një mollë në ditë
Pacientët janë entuziastë. Një studim me rreth 16 milion amerikanë i sapo publikuar në JAMA Internal Medicine, një revistë, zbuloi se përdorimi i telemjekësisë u rrit 30 herë midis janarit dhe qershorit. Konsumatorët amerikanë të anketuar në maj nga Gartner po përdornin gjithnjë e më shumë internetin dhe aplikacione të ndryshme në celularë për një sërë nevojash mjekësore.
Në mënyrë kritike, rregullatorët në të gjithë botën po u bëjnë presion ofruesve të kujdesit shëndetësor që të hapin sistemet e tyre ndaj dixhitalizimit – një parakusht për lulëzimin e shëndetit dixhital. BE po promovon një standard elektronik për të dhënat mjekësore. Në gusht qeveria indiane zbuloi një plan për një identitet dixhital shëndetësor me ndërveprimin në thelb të tij. Kuantai Yeh i Qiming, një firmë VC, thotë se qeveria e Kinës, gjithashtu, po përpiqet të kapërcejë rezistencën ndaj të dhënave elektronike nga spitalet me frikën e humbjes së pacientëve nga rivalët. Yidu Cloud, një platformë me të dhëna të mëdha për spitalet, mund të jetë tashmë grupi më i madh në botë i të dhënave shëndetësore, mendon Kai-Fu Lee i Sinovation Ventures, një fond kapitali në Pekin.
Apple, me reputacionin e saj për mbrojtjen e privatësisë së përdoruesve, po mbështet gjithashtu një standard të përbashkët. Një kombinim i përpjekjeve të tilla dhe presionit rregullator paralajmëron “një epokë të re” për mjekësinë dixhitale, mendon Aneesh Chopra, një ish-shef i teknologjisë në Shtëpinë e Bardhë. Judy Faulkner, shefi i Epic, prodhuesi kryesor i programeve kompjuterikë për të menaxhuar të dhënat elektronike të shëndetit që Z. Chopra ka kohë që i bën thirrje të jenë më të hapur, deklaron se është plotësisht dakord; 40% e të dhënave të menaxhuara nga firma e saj tashmë janë ndarë me jo-klientët, konfirmon ajo. Kris Joshi, i cili drejton Change, i cili menaxhon 1.5 miliard dollarë në sigurime mjekësore amerikane në vit, sheh më shumë ndërveprim, të paktën midis bizneseve.
E gjithë kjo po ndihmon mjekësinë të evoluojë nga “një shkencë klinike e mbështetur nga të dhënat në një shkencë e të dhënave e mbështetur nga klinicistët”, argumenton Pamela Spence nga EY, institucion këshillimi. A e bën kjo kujdesin shëndetësor të bazuar mbi teknologji të madhe? Amazon dëshiron që Alexa, ndihmësi i saj dixhital, të jetë në gjendje (me lejen tuaj) të analizojë kollën dhe t’ju tregojë nëse është covid ose jo. Në nëntor, gjiganti në internet, i cili tashmë shet pothuajse gjithçka tjetër, hapi një farmaci dixhitale duke bashkëvepruar me shoqërie të shpërndarjes së barnave në Amerikë të firmave farmaceutike, ndërmjetësve dhe shitësve me pakicë. AliHealth, një degë e Alibaba, kampioni i tregtisë elektronike të Kinës, po prish tregun e e farmacive në shtëpi. Të ardhurat e saj u rritën me 74% në gjashtë muajt deri në shtator, në terma vjetorë, në 1.1 miliard dollarë. Apple ka orën e saj dhe gati 50,000 aplikacione shëndetësore iPhone. Kompania mëmë e Google, Alphabet, ka Verily, një degë të shkencave të jetës.
Përpjekjet e mëparshme të gjigantëve të teknologjisë në kujdesin shëndetësor ranë, argumenton Shubham Singhal nga McKinsey, sepse ata ishin vetëm. Mjekësia është një fushë e minuar rregulluese me bartës të fuqishëm, ku modelet e biznesit të teknologjisë së madhe, veçanërisht lloji i mbështetur nga reklamat, nuk janë një përshtatje e natyrshme. Por pandemia ka theksuar gjithashtu se pajisjet e kushtueshme të ofruesve ekzistues dhe shërbimet e kushtueshme shumë rrallë përmirësojnë vërtet rezultatet e shëndetit. Nëse gjenerata e re e teknologjive dixhitale do të lulëzojë, ajo duhet “të përmirësojë shëndetin, jo të rrisë kostot”, mendon Vivian Lee nga Verily. Firma e saj po largohet nga tarifa për shërbimin në bazë të rrezikut, kontrata që paguhen kur përmirësohen rezultatet (p.sh., nëse diabetikët marrin nën kontroll sheqerin në gjak ose më shumë njerëz bëjnë ekzaminime të syve).
Kjo tregon për një të ardhme hibride ku Silicon Valley punon më ngushtë me firmat tradicionale të kujdesit shëndetësor. Epic po përdor softuerin e njohjes së zërit nga Nuance, një kompani start up, për të mundësuar mjekët të dërgojnë shënime te specialistët e jashtëm; ajo është bashkuar gjithashtu me Lyft, një firmë udhëtimesh, për të transportuar pacientë në spitale. Siemens Healthineers, një firmë e madhe gjermane e teknologjisë shëndetësore, po punon me Geisinger, një zinxhir spitalor amerikan, për të zgjeruar monitorimin e pacientit në largësi. Pacientët e Spitaleve Apollo të Indisë mund të përdorin një aplikacion për të marrë ilaçev, tele-konsulta dhe diagnoza në distancë – dhe madje edhe të sigurojnë një hua mjekësore përmes partneritetit të Apollo me HDFC Bank.
Dr Klasko, i etur për të provuar se bankieri gabon, po përqafon me ëndje qasjen hibride. “Ju duhet të keni partneritete me ofruesit, furnitorët jo vetëm me qindra aplikacione të palidhura”. Ai ka sjellë shkëndija të ndritshme nga General Catalyst, një firmë VC që hodhi baste të hershme në shumë sturt ap të shëndetit dixhital përfshirë Livongo, për të punuar së bashku me ekipin e tij të inovacionit në Filadelfia. “Lëvizja e shpejtë dhe thyerja e gjërave nuk funksionon mirë në kujdesin shëndetësor,” vëren Hemant Taneja i General Catalyst. Por as nuk qëndron në vend. / The Economist-Gazeta Si