Me ardhjen e Avril Haynes si drejtor i shërbimit kombëtar të inteligjencës në administratën e Joe Biden, me drejtoreshën e CIA-s Gina Haspel dhe dy gra në krye të Mossad-it izraelit, bota e spiunëve u bë “femër”.
Haynes nuk është një spiun i trajnuar, por ka kaluar disa vjet duke punuar si një zëvendës shef i CIA-s dhe ndihmës këshilltar i sigurisë kombëtare gjatë administratës së Barack Obama dhe ka përvojë me çështje komplekse të sigurisë.
Kur u emërua nënkryetare e CIA-s në 2013, ajo ishte e vetmja grua që arriti një pozitë kaq të lartë. Haspel më vonë u bë zëvendës i parë dhe më pas drejtore e Agjencisë Qendrore të Inteligjencës së SHBA në 2018.
Zyrtarët e CIA-s të intervistuar nga Jerusalem Post thonë se Haspel ndihmoi gratë të “depërtojnë” dhe të përparojnë në CIA.
Në Mossad, burime të afërta me drejtorin Josi Cohen i thanë gazetës se ai ishte “ngrohur” shumë nga ideja që shërbimi inteligjent izraelit drejtohej nga një grua.
Çfarë ndodhi dhe nga erdhën kaq shumë agjente femra?
Për disa, kjo është një çështje e evolucionit natyror dhe agjencitë e spiunimit janë organizata profesionale që janë përqendruar në rezultate.
Ashtu siç gratë përfundimisht arritën pozicione të larta në sfera të tjera të shoqërisë amerikane dhe izraelite, ashtu edhe pritej që një gjë e ngjashme të ndodhte në botën e inteligjencës.
Specifika e këtyre agjencive gjithashtu duhet të merret parasysh. Gratë kanë punuar për të dy agjencitë për dekada, dhe disa kanë pasur role kryesore, por në përgjithësi përqindja e tyre ishte shumë më e ulët se tani.
Gjysma e punonjësve të Mossad janë gra
Aktualisht, gratë përbëjnë gjysmën e punonjësve të Mossad, dhe kohët e fundit agjencia ka kryer fushata të përqendruara posaçërisht në gratë. Sa më shumë gra të ketë në të gjitha pozitat në agjenci, aq më e madhe është shansi që të ketë më shumë në institucionin e mbrojtjes dhe është gjithnjë e më e vështirë për gratë kandidate të mos merren parasysh për pozicione të larta. Në të kaluarën, ishte shumë më e lehtë të injorohej dhe anashkalohej kandidatja femër në favor të shumicës së meshkujve. Tani situata ka ndryshuar.
Në Shtetet e Bashkuara, ardhja e grave në poste kyçe është pjesë e mantrës së Biden se ai dëshiron një qeveri që “do të duket si Amerika”. Kur ai të inaugurohet, administrata e tij do të përfshijë nënkryetarin, ministrin e mbrojtjes, drejtorin e shërbimeve të inteligjencës, ministrin e ekonomisë dhe ambasadorin në KB.
Kur bëhet fjalë për Mossad, kjo ndihmon që jo vetëm Cohen, por edhe paraardhësi i tij, Tamir Pardo dhe zyrtarë të tjerë të lartë të Mossad mbështetën trendin e grave në spiunazh.
Sigurisht, e gjithë kjo nuk do të ndodhte nëse vetë kandidatët nuk do të ishin të një cilësie të mirë.
Haynes – gruaja dragon
Haynes zëvendësoi të drejtën ndërkombëtare me luftën kundër terrorizmit në administratën e Obamës. Kur John Brennan, këshilltari luftarak i dronëve të Obamës, mori detyrën e shefit të CIA-s, ai solli Haynes të ishte dora e tij e djathtë. Në atë kohë, ajo tashmë po bashkëpunonte me zyrtarë të CIA-s, dhe tani ajo u gjend në një pozitë më të përgjegjshme të personit që riformoi agjencinë, veçanërisht në sferën kibernetike dhe sektorin e teknologjisë.
Haynes ishte përgjegjës për “heqjen e njollës” pas vendimit të autoriteteve amerikane për të lejuar torturimin e terroristëve të burgosur pas sulmit në Shtetet e Bashkuara në 11 Shtator. Kur Haspel u emërua kryetare e CIA-s, Haynes ishte një nga ata që e mbështetën pavarësisht kritikave që ajo mbrojti torturimin e të burgosurve.
Kjo i dha Haynes një person mjaft të fortë për të udhëhequr shërbimin e inteligjencës, por për shkak të këtij skandali, asaj iu desh të rikonfirmonte angazhimin e saj ndaj vlerave liberale të demokratëve. Ai gjithashtu u sulmua nga disa zyrtarë të cilët e konsideruan atë “jo aq progresiv”, sepse lejoi një fluks më të madh refugjatësh sirianë në Shtetet e Bashkuara duke liruar shumë të burgosur të Guantanamos dhe duke zvogëluar numrin e sulmeve të dronëve në shënjestrat terroriste.
Pas skandalit me torturat ndaj të burgosurve, Haspel nuk e ekspozoi veten tepër gjatë administratës Trump, por në paraqitje të rralla publike ajo transmetoi aurën e një personi serioz që nuk i duron budallenjtë.
Spiunë misteriozë izraelitë
Ndryshe nga Amerika, identitetet e grave në pozita të larta në Mossad janë konfidenciale. Ajo që dihet është se të dy ata janë në krye të Departamentit të Burimeve Njerëzore dhe Departamentit të Trajnimit.
Ndërkohë, sukseset e agjentëve të Mossad filluan të shfaqeshin në media. Spiuni kryesor përgjegjës për kapjen e arkivave bërthamore të Iranit në Teheran është një grua. Gjithashtu, disa gra morën pjesë në operacionin e Vjenës për të zbuluar sekretet bërthamore të Sirisë në 2007.
Thuhet gjithashtu se një agjent i Mossad vrau një shkencëtar bërthamor iranian në Teheran në 2010. Dy operativë vendosën një bombë në makinën e Majid Shahriari dhe e vranë atë.