Aung San Suu Kyi, nga simboli i të drejtave të njeriut nën akuzë për genocid ndaj popullit

0

Featured image of article: Aung San Suu Kyi, nga simboli i të drejtave të njeriut nën akuzë për genocid ndaj popullit

Aung San Suu Kyi lindi në vitin 1945, vajza e heroit të pavarësisë Gjeneral Aung San, e cila u vra kur ajo ishte dy vjeç, pak para se Myanmar të fitonte pavarësinë nga sundimi kolonial britanik në 1948. Në vitin 1960, ajo shkoi në Indi me nënën e saj dhe katër vjet më vonë ajo shkoi në Universitetin e Oksfordit, ku u takua me burrin e saj të ardhshëm Michael Aris, raportojnë mediat e huaja.

Pasi kaloi kohë në Japoni dhe Butan, ajo u vendos në Mbretërinë e Bashkuar me burrin e saj për të rritur dy fëmijët e tyre. Në 1988 ajo u kthye në Yangon për t’u kujdesur për nënën e saj që po vdiste. Por ajo u përfshi në protestat kundër ushtrisë. E frymëzuar nga fushatat jo të dhunshme të Martin Luther King dhe Mahatma Gandhi, ajo organizoi tubime dhe bëri thirrje për zgjedhje.

Udhëheqësit e protestës u vranë ose u burgosën dhe ajo u vu në arrest shtëpiak në 1989, ku qëndroi deri në 2010, me periudha të shkurtra lirimi. Partia e saj, Lidhja Kombëtare për Demokracinë, fitoi zgjedhjet e 1990 por junta refuzoi të dorëzonte kontrollin.

Në 1991, asaj i’u dha Çmimi Nobel për Paqen, por ajo nuk mundi ta tërhiqte atë duke çuar djalin e saj të madh. Ajo u lejua të largohej nga Myanmar, por kishte frikë se nëse e bënte mund tëmos të lehohej të kthehej më.

Ajo fitoi zgjedhjet e vitit 2015 pasi bëri thirrje për t’i dhënë fund luftës civile të vendit, duke zvogëluar përfshirjen e ushtrisë në politikë dhe duke afruar investimet e huaja. Ajo gjithashtu u zotua të ndihmojë muslimanët Rohingya, të cilët kishin qenë prej kohësh në shënjestër të keqtrajtimit.

Ajo u bë këshilltarja e parë shtetërore e Mianmar, titulli i kreut de facto të qeverisë së Mianmar, ekuivalent me një kryeministër.

Në vitin 2017, militantët Rohingya sulmuan forcat e sigurisë në shtetin Rakhine, duke shkaktuar një përgjigje ushtarake që përfshinte vrasjen e disa njerëzve, djegien e fshatrave dhe detyrimin e qindra mijëra personave të largoheshin nga shtëpitë e tyre, veprime të përshkruara nga KB si spastrim etnik.

Përgjigja e zonjës Suu Kyi ishte fillimi i rënies së saj nga hiri në sytë e botës së jashtme. Ajo fajësoi “terroristët” për një “ajsberg të keqinformimit” dhe mbrojti ushtrinë, duke thënë se ushtarët po ushtronin “shtetin e së drejtës”.

Në nëntor të atij viti, këshilli i Oksfordit mori përsëri Lirinë e Qytetit që i kishte dhënë asaj në 1997 dhe në nëntor 2018 ajo u hoq nga çmimi Ambasadori i Ndërgjegjes së Amnesty International, të cilin ajo e mori në 2009 ndërsa ishte në arrest shtëpiak. Të dy organizatat përmendën refuzimin e saj për të vepruar në lidhje me trajtimin e ushtrisë ndaj Rohingya.

Në vitin 2019, ajo ishte në Gjykatën Ndërkombëtare të Hagës për t’u përballur me akuzat e gjenocidit të ngritura kundër Mianmar, por tha se goditja kishte qenë një operacion i ligjshëm ushtarak kundër terroristëve. Pavarësisht kësaj, 75-vjeçarja mbetet e famshme në, pasi në vitin 2020 një sondazh nga Aleanca Popullore për Zgjedhje të Besueshme zbuloi se 79% e njerëzve i besuan asaj nga 70% një vit më parë.

Pas një beteje të gjatë kundër sundimtarëve ushtarakë të vendit dhe shumë viteve në arrest shtëpiak, ajo u lejua të kandidonte në zgjedhjet e para të kontestuara haptas në 25 vjet në 2015. Në nëntor 2020, ajo fitoi me diferencë të madhe në zgjedhjet e vendit. Më 1 shkurt 2021, gjatë një grushti shteti të dukshëm, ajo u ndalua nga ushtria në një bastisje në mëngjes.

Artikulli i mëparshëm‘Shqipëria fiton Shëndetësinë’, Basha: Me planin tonë, ne do ta shërojmë Shqipërinë
Artikulli i radhësZyrtare/ Izraeli shteti i 117 që njeh Kosovën, por me kusht