Nga James Kitfield
Vjeshtën e vitit të kaluar, Forca Ajrore e SHBA simuloi një konflikt potencial të dhjetë viteve më vonë, që fillon me një sulm kinez me armë biologjike dhe më pas përfshin bazat dhe anijet luftarake të SHBA-së në rajonin Indo-Paqësor. Sipas këtij skenari, më pas një stërvitje e madhe ushtarake kineze përdoret si koperturë për një pushtim masiv. Simulimi arriti kulmin me sulmet e raketave kineze që binin në bazat e SHBA dhe anijet luftarake në rajon dhe sulme të tjera nga ajri dhe uji në ishullin e Tajvanit. Kjo lojë lufte e klasit të lartë, e cila nuk është bërë më parë publike, u zhvillua më pak se një vit pasi koronavirusi, që thuhet se e ka origjinën në një treg kinez, u përhap në ekuipazhin e aeroplanmbajtësit USS Theodore Roosevelt.
Pastaj në shtator në mes të lojës së luftës, aeroplanët luftarakë kinezë fluturuan qëllimisht mbi ngushticën e Tajvanit në drejtim të Taipeit, 40 herë, dhe kryen sulme të simuluara në ishull që kryeministri i Tajvanit i quajti “shqetësuese“. Mes këtyre provokimeve, forca ajrore e Kinës publikoi një video që tregon një bombardues me kapacitet për të mbajtur armë bërthamore duke kryer një sulm të simuluar në bazën e forcave ajrore Andersen në ishullin Guam të Paqësorit të SHBA. Titulli i videos propagandistike alla hollivudian ishte “Zoti i luftës H-6K [bombarduesi] nis sulmin“.
Në rast se administrata e re amerikane nuk arriti të marrë mesazhin e duhur pas gjithë asaj veprimtarie ushtarake provokuese, katër ditë pasi Presidenti Biden mori detyrën, një numër i madh bombarduesish dhe luftëtarësh kinezë fluturuan mbi Tajvan dhe filluan sulmet e raketave të simuluara ndaj grupit goditës të transportuesit USS Roosevelt, ndërsa ky i fundit po lundronte në ujërat ndërkombëtare në Detin e Kinës Jugore.
Nuk është për t’u habitur që shumë ekspertë të punëve të jashtme dhe të sigurisë kombëtare besojnë se pandemia i ka përshpejtuar trendet që prej kohësh po i shtyjnë Shtetet e Bashkuara dhe Kinën drejt një konfrontimi të mundshëm, që vë përballë respektivisht liderin e botës dhe një fuqi në rritje. Këtë muaj Këshilli për Marrëdhëniet me Jashtë publikoi një raport të veçantë, “Shtetet e Bashkuara, Kina dhe Tajvani: Një Strategji për të Parandaluar Luftën“, i cili arriti në përfundimin se Tajvani “po bëhet pika më e rrezikshme në botë për një luftë të mundshme” midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës. Në dëshminë para Senatit të martën, kreu i Komandës Indo-Paqësore të SHBA, Admirali Phil Davidson, paralajmëroi se ai beson që Kina mund të provojë dhe aneksojë Tajvanin “brenda kësaj dekade, për të qenë më të saktë brenda gjashtë viteve të ardhshme“.
Ndërkohë, një think tank me prestigj në Kinë kohët e fundit i përshkroi tensionet në marrëdhëniet SHBA-Kinë si më të keqijat që nga masakra e Sheshit Tiananmen në 1989 dhe këshilloi udhëheqësit e Partisë Komuniste të përgatiteshin për luftë me Shtetet e Bashkuara. Ajo që shumë amerikanë mund të mos kuptojnë është se vitet e lojërave të klasifikuara të luftës në Pentagon sugjerojnë fuqimisht që ushtria amerikane do ta humbte një luftë të tillë.
“Më shumë se një dekadë më parë, lojërat tona të luftës treguan se kinezët po bënin një punë të mirë duke investuar në aftësitë ushtarake që do ta vështirësonte funksionimin e modelit tonë të preferuar të luftës ekspedicionale, ku ne i shtyjmë forcat përpara dhe të veprojmë nga bazat dhe vendet e shenjta relativisht të sigurta”, i tha Yahoo News në një intervistë ekskluzive, gjeneral lejtnant i Forcave Ajrore, S. Clinton Hinote. Deri në vitin 2018, Ushtria Çlirimtare e Popullit kishte shumë forca të tilla, përfshirë arsenale masive të raketave tokë-ajër dhe tokë-tokë me precizion të lartë, një konstelacion satelitësh navigimit dhe shënjestrimi dhe marinën më të madhe në botë.
“Në atë pikë, tendenca në lojërat tona të luftës nuk ishte vetëm se po humbnim, por po humbnim edhe më shpejt“, tha Hinote. “Pas lojës së luftës 2018, unë kujtoj një prej guruve të lojërave të luftës që qëndronte para sekretarit të Forcës Ajrore dhe shefit të shtabit dhe u thoshte se ne kurrë nuk duhet ta luajmë më këtë skenar loje të një sulmi kinez ndaj Tajvanit, sepse ne e dimë se çfarë do të ndodhë. Përgjigja përfundimtare nëse ushtria amerikane nuk ndryshon kurs, është se ne do të humbasim shpejt.”
Ndërsa Pekini vijon të ushtrojë kontroll të hekurt në Hong-Kong, duke u përfshirë në përleshje vdekjeprurëse me Indinë përgjatë kufirit të tyre të përbashkët dhe duke ngacmuar rregullisht fqinjët e tij më të vegjël në Detin e Kinës Jugore, administrata e Biden kohët e fundit prezantoi një task forcë të re të Pentagonit për të rishikuar politikën e mbrojtjes së SHBA ndaj Kinës, që do të drejtohet nga Sekretari i Mbrojtjes, Lloyd Austin.
Në mënyrë të pashmangshme, përkeqësimi i sigurisë së Tajvanit do të jetë fokusi kryesor i kësaj task force. “Tre nga planet e përhershme të luftës me Kinën janë ndërtuar rreth një skenari që lidhet me Tajvanin“, tha Hinote. “Ata po e planifikojnë këtë. Tajvani është ajo për të cilën ata mendojnë gjatë gjithë kohës. ”
Në fillim të viteve 2000, ekspertë dhe analistëve ushtarakë të Kinës në Korporatën RAND iu dhanë një mori informacionesh të klasifikuara amerikane mbi planet ushtarake të Pekinit dhe programet e armëve dhe u kërkua që të luftonin si në një skenar të 10 viteve më vonë. Kina ishte në mes të një rritjeje të paparë ekonomike. Në atë kohë, PBB-ja e saj rritej çdo vit me dy shifra, me rritje proporcionale në shpenzimet për mbrojtjen. Po aq shqetësuese ishte fakti se PLA kishte studiuar qartë operacionet ushtarake amerikane gjatë dy luftërave kundër Irakut. Të dy operacionet u mbështetën në një grumbullim metodik njëmujor të forcave në bazat e pakontestueshme në rajon, të ndjekura nga avionët amerikanë që dominonin qiellin dhe më pas kryenin sulme shkatërruese ndaj sistemeve të komandës dhe kontrollit të armikut.
Përgjigjja e Kinës ishte një strategji e mirëfinancuar që Pentagoni i referohet si “bllokim i aksesit në zonën ajrore”( Anti Access/Area Denial – A2/AD), që do të thotë se do të parandalonte që një kundërshtar si SHBA të arrinte të kryente një lloj dislokimi të rëndësishëm ushtarak si ai i kryer gjatë dy luftërave në Irak. Planet ushtarake të PLA mbështeten në platformat e vëzhgimit dhe zbulimit të bazuara në hapësirë dhe në ajër; arsenale masive raketash me precizion të lartë; nëndetëse; ishuj të militarizuar në Detin e Kinës Jugore; dhe një mori forcash konvencionale ajrore dhe detare për të mbajtur të kërcënuara bazat, portet dhe anijet luftarake amerikane dhe aleate në rajon.
Për shkak se shtrihet vetëm 90 milje nga Tajvani, Kina duhet vetëm të mbajë larg forcat amerikane për disa javë për të arritur objektivin e saj strategjik të pushtimit të Tajvanit.
Një pjesë e problemit është se Kina e çoi përpara strategjinë e saj A2/AD ndërsa Pentagoni ishte i shpërqendruar duke luftuar kundër terrorizmit dhe luftërave kundër rebelimit në Irak dhe Afganistan për dy dekada. Pekini është i përqendruar saktë në Tajvan dhe hegjemoninë rajonale, ndërsa ushtria amerikane duhet të projektojë fuqinë dhe të përgatitet për skenarë të mundshëm të konfliktit në të gjithë globin, duke i dhënë Pentagonit atë që ekspertët e quajnë “çrregullim i deficitit të vëmendjes“. Më në fund, ekziston vetëkënaqësia e fituesit shumëvjeçar që e bën të vështirë për oficerët e lartë ushtarakë amerikanë të besojnë se një komb tjetër do të guxonte t’i nënshtronte.
“Përgjigja ime është se besimi i rritur i Kinës te ushtria e vet po manifestohet në një qasje gjithnjë e më luftarake ndaj fqinjëve të saj, në frekuencën në rritje të shkeljes së PLA të hapësirës ajrore të Tajvanit dhe Japonisë dhe ngacmimin e fqinjëve të tjerë në Detin e Kinës Jugore“, tha David Ochmanek, analist i vjetër i Korporatës RAND dhe ish-zëvendës ndihmës sekretar i mbrojtjes për zhvillimin e forcave.
“Nën Xi Jinping ka pasur një rritje dramatike të provokimeve të tilla krahasuar me një dekadë më parë, dhe unë mendoj se kjo ka në bazë besimin se ushtarakisht, Kina është mjaft e fortë tani për të na sfiduar në mënyrë të besueshme.”
Deri në vitin 2017 Pentagoni, i udhëhequr nga sekretari i atëhershëm i Mbrojtjes Jim Mattis, filloi të mbante shënime.
Elbridge Colby, ish-ndihmësi i sekretarit të mbrojtjes për strategjinë dhe zhvillimin e forcë, thotë se “në 2017, kishte dhe mendoj se ende ka, shumë njerëz që i rezistuan idesë se lufta me Kinën është e mundur dhe aq më pak e humbshme. Kjo është arsyeja pse të dy nivelet strategjike dhe lojërat më operacionale të luftës ishin kaq të rëndësishme. Ato ndihmojnë për të na bindur se si janë të mundshme këto gjëra – por gjithashtu se si ne mund ta ndreqim problemin”.
Në vitin 2018, Departamenti i Mbrojtjes lëshoi një Strategji Kombëtare të Mbrojtjes duke identifikuar konkurrencën e fuqisë së madhe me Kinën dhe Rusinë, dhe jo terrorizmin, si sfidat kryesore për SHBA-të. Pas humbjes së Ekipit Blu në një lojë vjetore të luftës së Forcave Ajrore në 2018, oficerët e lartë dhe zyrtarët e mbrojtjes filluan të jepnin një “Brief Overmatch” për të zgjedhur anëtarët e Kongresit.
Në lojën më të fundit të luftës, Pentagoni testoi ndikimin e aftësive të mundshme dhe koncepteve ushtarake që janë ende në dërrasën e zezë në shumë raste. Ekipi Blu, i cili përfaqësonte forcat e SHBA, miratoi një qëndrim më mbrojtës dhe më pak të shpërndarë e të varur nga bazat e mëdha, portet dhe transportuesit e avionëve në një konflikt me Ekipin e Kuq, i cili përfaqësonte Kinën.
Strategjia favorizoi me forcë një numër të madh sistemesh të goditjes së lëvizshme me rreze të gjatë, për të përfshirë bateritë e raketave lundruese anti-anije, sistemet e artilerisë me raketa lëvizëse, mini-nëndetëset pa pilot, minat dhe bateritë e fuqishme të raketave tokë-ajër për mbrojtjen ajrore. Një rëndësi e veçantë iu kushtua aftësive të vëzhgimit dhe zbulimit për paralajmërimin e hershëm dhe inteligjencën e saktë për të mundësuar vendime më të shpejta nga politikëbërësit amerikanë dhe një sistem komandimi dhe kontrolli më të aftë për të koordinuar veprimet e forcave më të shpërndara.
“Ne krijuam një forcë që kishte qëndrueshmëri në thelb, dhe Ekipi i Kuq e pa atë forcë dhe e dinte se do të duhej një përpjekje shumë e madhe për ta rrëzuar atë,” tha Hinote. Pjesa më e fortë e lojës së luftës, tha ai, u zbulua kur bisedoi më pas me udhëheqësin e Skuadrës së Kuqe, i cili luajti rolin e gjeneralit të lartë të PLA.
“Udhëheqësi i Ekipit të Kuq është oficeri më me përvojë dhe agresiv në këto lojëra lufte në të gjithë Departamentin e Mbrojtjes, dhe kur ai fillimisht pa qëndrueshmërinë e qëndrimit tonë mbrojtës si në Tajvan ashtu edhe në rajon, tha: “Jo, nuk do të sulmoj”, kujton Hinote. “Nëse ne mund të krijojmë një forcë që krijon atë nivel të pasigurisë dhe të bëjë që udhëheqësit kinezë të pyesin nëse ata mund t’i përmbushin qëllimet e tyre ushtarakisht, unë mendoj se këtë pamje duhet të ketë parandalimi në të ardhmen.”
Pavarësisht alarmeve të ngritura nga lojërat e luftës, Pentagoni ka qenë i ngadaltë në hartimin e planeve afatgjata të shpenzimeve ose për të investuar në llojet e aftësive ushtarake të nevojshme për të mbrojtur Tajvanin ose ishujt e konstestuar në Detin e Kinës Jugore. Në vend të kësaj, sistemet e vjetra të armëve si anijet luftarake të mëdha, avionët luftarakë taktikë me rreze të shkurtër dhe batalionet e tankeve të rënda vazhdojnë të gëzojnë mbështetjen nga besnikët si brenda Pentagonit ashtu edhe në Kongres. Ajo që është e nevojshme, thonë ekspertët, janë veprime më të guximshme si vendimi i fundit i Trupave të Marinës për t’u zhveshur plotësisht nga tanket dhe forca të blinduara të rënda deri në vitin 2030 në mënyrë që të investojnë në raketa kundërdetare dhe ekipe sulmuese lëvizëse të optimizuara për një konflikt me Kinën.
Në një shënim të matur, Hinote vuri në dukje se qëndrimi i forcës së Ekipit Blu, i testuar në lojën e fundit të luftës, nuk është ende ai që pasqyrohet në planet aktuale të shpenzimeve të Departamentit të Mbrojtjes.
“Ne kemi filluar të kuptojmë se çfarë force ushtarake amerikane do të duhet për të arritur qëllimet e Strategjisë së Mbrojtjes Kombëtare“, tha ai.
“Por kjo nuk është forca që ne po planifikojmë dhe ndërtojmë sot.”
Përkthimi: Gazmira Sokoli