Një hetim i financuar nga qeveria shqiptare kundër biznesmenit italian Francesco Becchetti, me qëllim të provimit të manipulimit dhe korrupsionit në proceset e arbitrazhit, ka ngjallur pyetje të rëndësishme mbi efektivitetin dhe qëllimin e tij të vërtetë. Ndërsa shteti vazhdon përpjekjet për të përmbysur një vendim të Arbitrazhit Ndërkombëtar që i kushtoi Shqipërisë një dëmshpërblim prej 110 milionë eurosh, shumëkush pyet nëse ky proces është një tentativë për të shpërndarë fajin dhe për të ndikuar opinionin publik apo një përpjekje e sinqertë për të kërkuar drejtësi.
Përdorimi i hetimit për retorikë politike dhe shmangie të përgjegjësisë
Në një vend ku buxheti publik duhet të shërbejë për përmirësimin e jetës së qytetarëve, përdorimi i fondeve për një hetim privat ngre pikëpyetje të rëndësishme. Në vend që të investohej për shërbime më të mira për popullin, qeveria vendosi të ndjekë një rrugë të re juridike për një çështje që tashmë është mbyllur nga instanca ndërkombëtare. Ky vendim duket më shumë si një përpjekje për të krijuar një alibi ndaj përgjegjësisë së humbjes, duke e paraqitur shtetin si viktimë të një manipulimi të jashtëm, ndërkohë që Arbitrazhi Ndërkombëtar e ka fajësuar drejtpërdrejt qeverinë shqiptare.
Nga ana tjetër, përpjekjet e qeverisë për të paraqitur Becchettin si një manipulator të arbitrave ndërkombëtarë dhe për të shpallur gjykatësit si të korruptuar, duken si një lëvizje për të larguar përgjegjësinë. Kjo qasje përbën një precedent të rrezikshëm, duke i dhënë sinjale të gabuara komunitetit ndërkombëtar dhe vetë qytetarëve shqiptarë. Për më tepër, një sfidë e tillë ligjore mund të ketë ndikim negativ në reputacionin e Shqipërisë si një vend i sigurt për investime dhe bashkëpunim ndërkombëtar.
Kosto mbi taksapaguesit dhe mungesa e përfitimeve për qytetarët
Në këtë situatë, pyesim: a ka shanse reale për Shqipërinë që të përmbysë vendimin përfundimtar të arbitrazhit dhe të rikuperojë shumën e madhe të dëmshpërblimit? Duke parë që çdo përpjekje për rrëzimin e vendimit mbart kosto të reja dhe ngarkesë mbi taksapaguesit shqiptarë, kthimi i fondeve është thuajse i pamundur. Përdorimi i fondeve publike për një çështje të humbur vetëm sa shton koston për taksapaguesit dhe lë vend për dyshime mbi transparencën e vendimeve qeveritare. Çdo fond publik i shpenzuar për vazhdimin e kësaj çështjeje është një barrë e panevojshme mbi qytetarët shqiptarë dhe një përpjekje për të shfrytëzuar opinionin publik për të përhapur një narrativë që i shërben interesave të qeverisë.
Përballë këtyre zhvillimeve, pyetja që mbetet është kjo: a do të ndalet qeveria shqiptare në përpjekjen e saj për të ndikuar në opinionin publik dhe për të shmangur përgjegjësinë për një dëm të vendosur nga një vendim i plotfuqishëm i Arbitrazhit Ndërkombëtar?