Në një periudhë kur Shqipëria përballet me kriza të shumta sociale, ekonomike dhe politike, një debat i pazakontë po dominon vëmendjen publike: Kryeministri Edi Rama ka propozuar mbylljen e platformave sociale si TikTok dhe Snapchat. Ky propozim vjen në një kohë kur TikTok është shndërruar në hapësirën e preferuar për qytetarët shqiptarë, veçanërisht të rinjtë, që të shprehin pakënaqësitë ndaj qeverisë së tij dhe politikave të saj. Por çfarë na tregon kjo për qasjen e Ramës ndaj lirisë së fjalës dhe opozitës?
Liria e fjalës dhe hipokrizia e qeverisë Rama
Vetëm disa muaj më parë, vetë Rama dhe ekipi i tij i propagandës qortuan deputetët socialistë për mungesën e aktivitetit në rrjetet sociale. Propaganda dhe dominimi i hapësirës online ishin të rëndësishme për qeverinë e tij, e cila ka përdorur sistematikisht Facebook-un dhe Instagram-in për të krijuar një narrativë pozitive për veten. Por sot, kur TikTok është kthyer në një platformë të zhurmshme opozitare, qasja e qeverisë ka ndryshuar rrënjësisht.
Në TikTok, qytetarët, shpesh anonimë, shprehin kritikat më të ashpra ndaj Ramës dhe drejtuesve të tjerë socialistë si Veliaj dhe Balluku. Kjo hapësirë anonime i ka bërë njerëzit të ndihen të sigurt për të denoncuar korrupsionin, mungesën e reformave dhe qeverisjen 11-vjeçare të socialistëve, që shumë e konsiderojnë të dështuar. Në vend që të përballet me këto kritika dhe të analizojë dështimet e veta, Rama ka zgjedhur të fajësojë vetë platformën, duke e portretizuar atë si shkaktare të dhunës dhe degradimit social.
Retorika autoritare dhe kontrolli mbi informacionin
Deklaratat e Ramës për mbylljen e TikTok dhe Snapchat sjellin ndër mend taktikat e liderëve autokratë si Vladimir Putin dhe regjime represive në Iran apo Afganistan. Edhe në këto vende, rrjetet sociale janë parë si kërcënime ndaj pushtetit, duke çuar në censurë masive. Justifikimet janë gjithmonë të njëjta: “mbrojtja e moralit publik”, “ruajtja e sigurisë” dhe “parandalimi i ndikimeve të dëmshme”. Në realitet, mbyllja e platformave online nuk bën tjetër veçse kufizon lirinë e individit dhe hesht zërat kritikë.
Retorika e Ramës, që shpesh përmban sulme personale dhe bullizim verbal ndaj kundërshtarëve, është një pasqyrë e qasjes së tij politike. Një kryeministër që përdor gjuhë denigruese kundër kritikëve dhe përdor burimet shtetërore për të nxitur propagandë, nuk mund të predikojë për “shëndetin mendor” të të rinjve. Në vend që të adresojë problemet rrënjësore, si arsimi i dobët, mungesa e hapësirave rekreative dhe dhuna në shkolla, Rama zgjedh të fajësojë një platformë sociale.
TikTok si hapësirë opozitare dhe strategjia e qeverisë
TikTok nuk është vetëm një platformë argëtimi; ajo është kthyer në një mjet për opozitën dhe për qytetarët që kërkojnë ndryshim. Anonimiteti i përdoruesve ka krijuar një kulturë të guximit për të denoncuar abuzimet e qeverisë, korrupsionin dhe politikat e dështuara. Në këtë kontekst, propozimi për mbylljen e platformës është një përpjekje për të mbyllur një kanal të rëndësishëm të shprehjes dhe kundërshtimit.
Ironikisht, propozimi vjen në një kohë kur qeveria e Ramës është përballur me një sërë dështimesh. Arsimi shqiptar është në rënie të lirë, siguria në shkolla është alarmante dhe sistemet mbrojtëse sociale mungojnë. Në vend që të adresojë këto probleme, Rama kërkon të zhvendosë fajin te rrjetet sociale.
Pse mbyllja e TikTok është një hap i rrezikshëm
Mbyllja e TikTok nuk do të zgjidhë problemet e dhunës apo degradimit social; përkundrazi, do të krijojë një precedent të rrezikshëm për censurën. Ajo do të përforcojë perceptimin se qeveria e Ramës është gjithnjë e më autoritare dhe intolerante ndaj kritikave.
Në një demokraci të vërtetë, qeveritë duhet të pranojnë përgjegjësitë e tyre dhe të përpiqen të zgjidhin problemet në vend që të heshtin zërat kritikë. Për më tepër, Shqipëria, si një vend që aspiron anëtarësimin në Bashkimin Evropian, nuk mund të ndjekë modele represive që janë në kundërshtim të plotë me standardet evropiane për lirinë e shprehjes dhe të drejtave të njeriut.
Një kryeministër nën hijen e autoritarizmit
Edi Rama po përdor një qasje që jo vetëm dëmton demokracinë, por gjithashtu përforcon ndjenjën e mosbesimit te qeverisja. Një lider që fajëson platformat sociale për problemet e shoqërisë dhe që kërkon t’i mbyllë ato për të ruajtur imazhin e tij politik nuk është një lider që i shërben popullit. Në fund, qytetarët shqiptarë kanë të drejtën për të dëgjuar dhe për të folur, dhe kjo e drejtë nuk mund të censurohet për të mbrojtur një elitë politike nga kritikat.