Kriza politike dhe institucionale në Mal të Zi po përshkallëzohet për shkak të vendimeve të debatueshme që lidhen me Gjykatën Kushtetuese. Partitë opozitare bllokuan mbajtjen e një seance parlamentare të premten, duke penguar interpelancën e Kryeministrit Milojko Spajiç dhe duke ngritur akuza për një “puç kushtetues”.
Konflikti rreth mandateve të gjykatësve
Tensionet lindën pasi parlamenti miratoi vendimin për nxjerrjen në pension të një gjykatësi të Gjykatës Kushtetuese dhe nisi përpjekje për largimin e dy të tjerëve. Deputetët e opozitës akuzuan shumicën parlamentare dhe Komisionin Kushtetues për krijimin e një krize të thellë institucionale dhe për cenimin e pavarësisë së gjyqësorit.
Pas bojkotimit të seancës parlamentare, opozita rrethoi Kryeministrin Spajiç, duke e penguar që t’i drejtohej gazetarëve. Në një takim të veçantë, Presidenti Jakov Milatoviç u shpreh në mbështetje të opozitës, duke akuzuar Komisionin Kushtetues për tejkalim të kompetencave dhe shkelje të Kushtetutës.
Shqetësimi i Bashkimit Evropian
Bashkimi Evropian ka shprehur shqetësim për situatën në Mal të Zi, duke theksuar rëndësinë e respektimit të sundimit të ligjit dhe Kushtetutës. Zëdhënësi i Komisionit Evropian, Guillaume Mercier, deklaroi:
“I bëjmë thirrje të gjitha institucioneve që të respektojnë sundimin e ligjit dhe Kushtetutën. Kjo është vendimtare për rrugën e Malit të Zi drejt BE-së.”
Lidhja me negociatat për anëtarësim në BE
Përplasjet politike vijnë në një moment kritik për Malin e Zi, i cili ka qenë lider në negociatat për anëtarësim në Bashkimin Evropian. Gjatë Konferencës Ndërqeveritare në Bruksel, vendi mbylli tre kapituj të tjerë, duke e çuar numrin total në gjashtë kapituj të përfunduar që prej vitit 2012.
Megjithatë, përparimi në procesin e integrimit po dëmtohet nga kriza e tanishme. Kroacia ka bllokuar mbylljen e kapitullit për “Politikën e Jashtme, Sigurinë dhe Mbrojtjen”, duke e lidhur këtë me çështjen e personave të zhdukur gjatë luftës.
Analistët: Një krizë e re kushtetuese
Analistët paralajmërojnë se veprimet e fundit mund të përshkallëzojnë më tej krizën kushtetuese në vend. Kryetari i Parlamentit, Andrija Mandiç, mbështetës i politikave pro-ruse dhe pro-serbe, deklaroi të mërkurën se mandatet e gjykatësve të Gjykatës Kushtetuese janë ndërprerë, bazuar në përfundimet e Komisionit Kushtetues.
Kjo situatë jo vetëm që kërcënon stabilitetin institucional të Malit të Zi, por gjithashtu vendos në rrezik reputacionin e vendit si lider në integrimin evropian në Ballkanin Perëndimor.
Një thirrje për zgjidhje të qëndrueshme
Për të shmangur përkeqësimin e situatës, është e domosdoshme që palët politike në Mal të Zi të angazhohen në dialog konstruktiv dhe të garantojnë pavarësinë e gjyqësorit. Në një moment kur integrimi në BE është më i rëndësishëm se kurrë, zgjidhja e krizës kushtetuese duhet të jetë prioritet kombëtar për të siguruar stabilitetin dhe përparimin e vendit.