Çmimet e apartamenteve në Tiranë kanë përjetuar një rritje dramatike gjatë viteve të fundit, duke u rritur 10 herë më shpejt sesa pagat mesatare të qytetarëve shqiptarë. Kjo disbalancë, sipas ekspertëve, sinjalizon një rrezik të mundshëm të krijimit të një flluske në tregun e pasurive të paluajtshme.
Një analizë e tregut të pasurive të paluajtshme
Nga viti 2021 deri në 2023, çmimet mesatare për metër katror të apartamenteve në Tiranë janë rritur me 41%, sipas raportit të ‘Keydata Albania’. Në zonat qendrore, si Unaza e Vogël dhe ish-Blloku, rritja e çmimeve ka qenë edhe më dramatike, duke arritur deri në 56%.
Në të njëjtën periudhë, paga reale e qytetarëve është rritur vetëm me 30%, e indeksuar nga inflacioni. Kjo disbalancë ka bërë që për shumë familje shqiptare blerja e një apartamenti të jetë pothuajse e pamundur.
Faktorët që nxisin rritjen e çmimeve
Sipas ekspertit Ylli Sula, kërkesa reale për banesa është në rënie për shkak të çmimeve të papërballueshme. Ndërkohë, tregu vazhdon të mbingopet me leje ndërtimi të reja, edhe pse emigracioni i lartë dhe rënia e popullsisë sugjerojnë një rënie të mundshme të kërkesës.
Për më tepër, fluksi i parasë informale ka luajtur një rol të madh në mbajtjen e lartë të çmimeve. Por hetimet e fundit nga SPAK kundër figurave kryesore të biznesit dhe politikës duket se kanë ndikuar në uljen e blerjeve nga ky segment.
Një krizë e mundshme?
Ekspertët paralajmërojnë se një krizë në tregun e pasurive të paluajtshme mund të ketë pasoja të rënda për sektorin bankar, duke ulur vlerën e kolateralit dhe duke rritur rrezikun e humbjeve nga kreditë. Megjithatë, koha e saktë e një shfryrjeje të flluskës mbetet e paparashikueshme, veçanërisht nëse nuk merren masa për frenimin e parasë kriminale.
Ky zhvillim ngre pyetje të mëdha për të ardhmen e tregut të pasurive të paluajtshme në Shqipëri dhe për mundësinë e krijimit të një tregu të qëndrueshëm, të mbështetur në kërkesën reale dhe stabilitetin ekonomik.