Nga sot, segmenti Thumanë-Kashar kalon zyrtarisht në regjimin e pagesës, duke vendosur tarifa të konsiderueshme për çdo kategori mjetesh që përdorin këtë aks. Kjo autostradë, e ndërtuar me një kosto prej 271 milionë eurosh, po kthehet në një burim të ri të ardhurash për kompaninë koncesionare, ndërsa qytetarët përballen me shpenzime shtesë për të lëvizur në një rrugë që duhet të ishte e aksesueshme për të gjithë.
Tarifat që rëndojnë xhepat e qytetarëve
Kategoritë e automjeteve do të paguajnë nga 1.8 euro për motoçikleta deri në 8.8 euro për mjete me katër ose më shumë akse. Me këtë regjim, një qytetar që kalon çdo ditë në këtë aks do të shpenzojë një shumë të konsiderueshme mujore, ndërkohë që rrugët alternative mbeten të papërshtatshme dhe të rrezikshme për qarkullim.
Kompania G2Infra, e cila ka marrë këtë koncesion për 35 vjet, planifikon të gjenerojë 1.3 miliardë euro pa TVSH nga kjo rrugë. Në këtë shifër, përfshihen edhe garancitë që shteti ka marrë përsipër të mbulojë nëse të ardhurat nuk përmbushin pritshmëritë. Kjo skemë, e cila favorizon koncesionarin dhe rëndon buxhetin publik, ka ngjallur pakënaqësi të thella te qytetarët dhe ekspertët.
Mungesa e transparencës dhe vizionit afatgjatë
Ky model koncesioni ngre pikëpyetje serioze mbi menaxhimin e fondeve publike dhe transparencën e kontratave të lidhura me privatët. Në vend që të investohet në zgjidhje afatgjata, si transporti publik apo rrugët alternative, shteti vazhdon të përqendrohet te projektet që i shërbejnë më shumë interesave të ngushta sesa qytetarëve.
Ndërkohë, infrastruktura urbane mbetet e papërfunduar dhe problematikat e qarkullimit në qytetet kryesore nuk gjejnë zgjidhje. Në një vend ku paga mesatare është e ulët dhe kostoja e jetesës në rritje, tarifat e tilla shndërrohen në një barrë të papërballueshme për shumicën e familjeve.
Një model që ndan qytetarët nga e drejta për të lëvizur lirshëm
Kjo situatë vë në pah diferencat mes interesave të qytetarëve dhe politikave të ndërmarra nga shteti. Vendosja e një takse për kalimin në një rrugë kaq të rëndësishme nuk është vetëm një dështim menaxherial, por edhe një pengesë ndaj lirisë së lëvizjes së qytetarëve.
Në një kohë kur vendet fqinje investojnë në projekte moderne dhe ekonomike, Shqipëria mbetet peng e modelit të saj të koncesioneve të shtrenjta dhe të pabarabarta, duke lënë qytetarët të përballen me një barrë të rëndë financiare dhe të pafuqishëm për të ndryshuar realitetin.