Gjatë vitit 2024, buxheti i shtetit u dominua nga një grup i vogël kompanish të ndërtimit, të cilat përfituan pjesën më të madhe të kontratave publike. Në krye të listës qëndrojnë kompani si Gjoka Konstruksion, Salillari, Fusha, BE-IS, Agbes Konstruksion, dhe emra të tjerë të lidhur me projekte të mëdha infrastrukturore. Të dhënat tregojnë se 10 kompanitë më të mëdha përvetësuan 29% të fondit të përgjithshëm të prokurimeve publike, ndërsa 50 kompanitë kryesore fituan 62% të buxhetit të dedikuar për kontratat publike.
Gjoka Konstruksion: Lider i tenderëve me 8.8 miliardë lekë
Në krye të listës qëndron Gjoka Konstruksion, pronë e Rrok Gjokës, me një total prej gjashtë kontratash me vlerë 8.8 miliardë lekë (rreth 89 milionë euro). Projekti më i madh ishte rehabilitimi i rrugës Fier – Frataj, me një kosto prej 3.6 miliardë lekë. Kompania u angazhua gjithashtu në projekte ujësjellësish, ku për projektin “Furnizimi me ujë për zonat strategjike të bregdetit, Draleos, Drimadhes dhe Dhërmi – Faza III” u shpenzuan 800 milionë lekë pa TVSH.
Salillari: Tetë kontrata me vlerë 4.6 miliardë lekë
Salillari, e drejtuar nga Pëllumb Salillari, u rendit e dyta me tetë kontrata me vlerë 4.6 miliardë lekë. Projekti më i madh ishte ndërtimi i aksit rrugor Elbasan – Papërr (Faza I), me një kosto prej 2 miliardë lekë.
Fusha sh.p.k.: Rikthimi i fuqishëm me 4 miliardë lekë
Pas disa viteve mungesë, Shkëlqim Fusha rikthehet fuqishëm në krye të tenderëve, duke fituar shtatë kontrata me vlerë totale 4 miliardë lekë. Projekti kryesor ishte zgjerimi i rrugës Elbasan – Qafë-Thanë (Faza VIII), me një vlerë prej 2.2 miliardë lekë.
BE-IS sh.p.k.: 11 kontrata me vlerë 3.7 miliardë lekë
Kompania e drejtuar nga Hamz Islamaj u rendit në vend të katërt, duke fituar 11 kontrata me vlerë totale 3.7 miliardë lekë. Projekti kryesor ishte ndërtimi i aksit rrugor Papërr – Ura e Grykshit (Faza II), me një kosto prej 2.1 miliardë lekë.
Agbes Konstruksion: Vetëm dy kontrata, por me vlerë 3.5 miliardë lekë
E menaxhuar nga Arben Gogaj dhe Bashkim Ramaj, kjo kompani përfitoi dy kontrata të mëdha, përfshirë ndërtimin e aksit rrugor Papërr – Ura e Grykshit (Faza I) dhe zgjerimin e rrugës së Ksamilit.
Geci sh.p.k.: 3.1 miliardë lekë nga gjashtë tenderë
Kompania e Ramë Gecit përfitoi gjashtë kontrata me një total prej 3.1 miliardë lekë, ku më e madhja ishte Elbasan – Papërr (Faza II).
2T sh.p.k.: 2.9 miliardë lekë nga gjashtë kontrata
E drejtuar nga Artan Sako, kompania fitoi gjashtë tenderë, ku projekti më i madh ishte për Elbasan – Papërr (Faza III), me një kosto prej 2.2 miliardë lekë.
G.P.G. Company dhe Albstar: Miliona në zgjerimin e rrugëve
G.P.G. Company, e drejtuar nga Paqësor Buzi dhe Gëzim Dani, përfitoi katër kontrata me një total prej 2.8 miliardë lekë, përfshirë ndërtimin e rrugës Berat – Ballaban (Loti 1). Ndërkohë, Albstar, nën drejtimin e Idajet Ismailajt, përfitoi një kontratë të vetme me vlerë 2.3 miliardë lekë për Zgjerimin e rrugës Elbasan – Qafë-Thanë (Faza VI).
ANK sh.p.k.: 2.8 miliardë lekë nga një kontratë e vetme
E renditur e dhjeta, kompania ANK (Agim Kola) fitoi një kontratë të vetme për zgjerimin e rrugës Elbasan – Qafë-Thanë (Faza VII).
Koncentrimi i fondeve publike
Nga të dhënat e publikuara, rezulton se 10 kompanitë kryesore përfituan 29% të të gjithë fondit të prokurimeve, ndërsa 50 kompanitë më të mëdha morën 62% të buxhetit të dedikuar për tenderë. Këto shifra pasqyrojnë një përqendrim të madh të fondeve publike në duart e një grupi të vogël aktorësh, duke ngritur pikëpyetje mbi konkurrencën dhe ndarjen e drejtë të buxhetit të shtetit.
A është ky një sistem i drejtë?
Fakti që një numër kaq i vogël kompanish përvetësojnë shumicën e fondeve publike ka ngritur shqetësime mbi mënyrën e organizimit dhe shpërndarjes së tenderëve shtetërorë. Transparenca dhe llogaridhënia mbeten pika kyçe për të siguruar që buxheti i shtetit të shfrytëzohet në mënyrë të drejtë dhe të dobishme për qytetarët shqiptarë.
Nga Gjergj Erebara