Më 25 janar 2025, Shqipëria dhe bota orthodhokse i japin lamtumirën e fundit Kryepeshkopit Anastas Janullatos, një figurë që ia kushtoi jetën shërbimit ndaj Perëndisë dhe përmirësimit të jetës së njerëzve. Në moshën 95-vjeçare, Anastasi mbylli sytë përgjithmonë në Athinë, duke lënë pas një trashëgimi të jashtëzakonshme në fushën fetare, sociale dhe kulturore.
Fillimet dhe Angazhimi në Shërbimin e Perëndisë
I lindur më 4 nëntor 1929 në Pire të Greqisë, Anastasi u rrit në një familje besimtare dhe që në rininë e tij ndjeu thirrjen për t’i shërbyer Zotit. Pas përfundimit me rezultate të shkëlqyera të studimeve në Fakultetin Teologjik të Universitetit të Athinës më 1951, ai vazhdoi studimet pasuniversitare në Gjermani dhe vende të tjera, duke u specializuar në historinë e feve dhe misionet fetare.
I njohur për zotërimin e 10 gjuhëve, përfshirë shqipen, Anastasi u bë një personalitet ndërkombëtar në botën e teologjisë dhe dialogut ndërfetar. Ai luajti një rol kyç në rigjallërimin e hierapostullimit orthodhoks në mbarë botën dhe shërbeu në pozicione të rëndësishme kishtare, përfshirë Kryepeshkopin e Irinupolit në Afrikë.
Ardhja në Shqipëri dhe Ringritja e Kishës Orthodhokse
Më 16 korrik 1991, Anastasi mbërriti për herë të parë në Shqipëri, në një kohë kur Kisha Orthodhokse Autoqefale ishte në gërmadha pas dekadash të persekutimit komunist. Ai u prit me ngrohtësi nga besimtarët dhe klerikët e tjerë. Pavarësisht sfidave të mëdha, Anastasi filloi një mision për të rindërtuar jo vetëm infrastrukturën e Kishës, por edhe shpirtin dhe unitetin e komunitetit orthodhoks në vend.
Nën drejtimin e tij, u ndërtuan më shumë se 150 kisha, u restauruan 50 manastire dhe u riparuan mbi 200 ndërtesa fetare. Ai promovoi gjithashtu ndihmën sociale, duke ngritur shkolla, kopshte, klinika shëndetësore dhe mensa për të varfrit. Gjatë krizës së refugjatëve kosovarë në vitin 1999, Kisha e drejtuar prej tij ndihmoi 33 mijë njerëz dhe kontribuoi me 12 milionë dollarë në ndihma humanitare.
Një Lider i Paqes dhe Dialogut Ndërfetar
Kryepeshkopi Anastas ishte jo vetëm një ndërtues kishash, por edhe një ndërtues urash. Ai punoi pa pushim për të promovuar dialogun ndërfetar dhe mirëkuptimin midis komuniteteve të ndryshme fetare në Shqipëri dhe më gjerë. Me mençurinë dhe përgatitjen e tij, ai e mbajti Kishën Orthodhokse shqiptare të bashkuar, duke shmangur përçarjet që mund të kishin ndikuar jo vetëm në Kishë, por edhe në shoqërinë shqiptare.
Një Trashëgimi e Pavdekshme
Anastas Janullatos do të mbahet mend jo vetëm si një lider shpirtëror, por edhe si një personalitet ndërkombëtar që i dha Shqipërisë prestigj në arenën panorthodhokse dhe botërore. Për kontributin e tij të jashtëzakonshëm, ai u nderua me 27 medalje dhe çmime nga vende dhe institucione të ndryshme, si dhe me tituj nderi nga 19 universitete të njohura ndërkombëtarisht.
Ai ishte një shembull i përkryer i dashurisë për Zotin dhe njerëzit, një njeri i thjeshtë, por me një ndikim të jashtëzakonshëm. Mesazhi i tij për paqe, dialog dhe dashuri do të vazhdojë të frymëzojë brezat e ardhshëm.
Lamtumirë, Fortlumturi. Trashëgimia juaj do të mbetet e gjallë përjetësisht në zemrat dhe mendjet e të gjithë atyre që prekët me shërbimin dhe devotshmërinë tuaj.