Kryeministri Edi Rama ka shpallur një projekt të ri të qeverisë për monitorimin masiv të qyteteve shqiptare me kamera survejimi, një hap që ai e cilëson si “transformim epokal” për garantimin e sigurisë publike. Sipas tij, sistemi do të përdorë teknologjinë më të avancuar dhe do të nisë fillimisht në 20 qytete të vendit, duke u fokusuar te qarkullimi rrugor dhe shkeljet e rregullave.
Megjithatë, ky projekt ngre shqetësime serioze për privatësinë dhe mënyrën se si do të menaxhohet nga Policia e Shtetit, një institucion që në shumë raste është akuzuar për mungesë profesionalizmi dhe bashkëpunim me elementë të krimit. Një nga rastet më të përfolura që minuan besimin e publikut ndaj forcave të rendit ishte vrasja e Klodian Rashës, një incident ku manipulimi i provave dhe mbulimi i përgjegjësisë së policisë sollën protesta të mëdha në vend.
Policia e Shtetit: Garanci për sigurinë apo instrument për kontroll?
Në një sondazh të financuar nga Suedia, 82% e qytetarëve janë shprehur se ndihen të sigurt në zonat e tyre të banimit, një shifër që qeveria e përdor për të justifikuar suksesin e reformave në siguri. Por, a garanton ky perceptim një sistem të mbikëqyrjes totale të qyteteve?
Historikisht, Policia e Shtetit është përballur me akuza për përdorim selektiv të forcës, manipulim të provave dhe mosveprim përballë kriminalitetit të organizuar. Në shumë raste, hetimet ndaj zyrtarëve të saj kanë treguar lidhje me elementë të botës së krimit, duke ngritur dyshime nëse ky sistem i ri i survejimit do të përdoret realisht për sigurinë publike apo për të forcuar kontrollin ndaj qytetarëve dhe kundërshtarëve politikë.
Privatësia në rrezik: Kush do të mbikëqyrë mbikëqyrësit?
Ndërsa mbikëqyrja masive me kamera po bëhet normë në shumë vende, sfida kryesore mbetet balanca midis sigurisë dhe privatësisë. Transparenca në mënyrën e menaxhimit të të dhënave të mbledhura është një nga pikat më të rëndësishme që ende mbetet pa përgjigje në këtë plan të qeverisë.
Pa një rregullim të qartë për mbrojtjen e të dhënave dhe pa mekanizma të pavarur për monitorimin e këtij sistemi, ekziston një rrezik i madh që kjo teknologji të përdoret për mbikëqyrje të paautorizuar, ndjekje të kundërshtarëve politikë apo manipulim të provave në çështje të caktuara, ashtu siç është parë në të kaluarën.
Me një histori problematike në lidhje me besueshmërinë dhe paqartësi mbi menaxhimin e informacionit të mbledhur, plani i qeverisë për “siguri të garantuar” mund të rezultojë në një tjetër mjet kontrolli ndaj qytetarëve, duke sjellë më shumë pyetje sesa përgjigje për të ardhmen e lirisë dhe privatësisë në Shqipëri.