Presidenti i Panamasë, José Raul Mulino, ka njoftuar se vendi i tij nuk do të rinovojë marrëveshjen e bashkëpunimit me Kinën në kuadër të Iniciativës së Brezit dhe Rrugës. Ky vendim vjen pas presionit të fortë nga Donald Trump, i cili e ka akuzuar Kinën se po përpiqet të marrë kontrollin e Kanalit të Panamasë.
Mulino e bëri këtë deklaratë pas një takimi me Sekretarin e Shtetit të SHBA, Marco Rubio, duke theksuar se Panamaja do të forcojë bashkëpunimin me Shtetet e Bashkuara dhe do të kufizojë ndikimin kinez në rajon.
Pse është i rëndësishëm ky vendim?
Ish-presidenti amerikan Donald Trump ka ngritur vazhdimisht shqetësime mbi kontrollin e Kinës mbi Kanalin e Panamasë, duke paralajmëruar se SHBA mund të kërkojë rimarrjen e tij nëse Panama nuk ul tarifat për anijet amerikane.
Me këtë vendim, Mulino synon të zbusë tensionet me Uashingtonin, ndërsa zhvlerëson rolin e Kinës në projektet infrastrukturore të vendit.
Çfarë është Iniciativa “Një brez dhe një rrugë”?
Kjo është një strategji e Kinës për të zgjeruar ndikimin e saj ekonomik dhe politik përmes investimeve në infrastrukturë në mbi 150 vende. Kritikat ndaj kësaj nisme lidhen me faktin se shumë vende janë zhytur në borxhe për shkak të kredive të mëdha të marra nga Kina.
Panamaja, e cila ishte vendi i parë i Amerikës Latine që iu bashkua kësaj nisme në 2017, tani ka vendosur të tërhiqet dhe të rishikojë rolin e investimeve kineze në territorin e saj.
A po ndërhyn SHBA për Kanalin e Panamasë?
Në një seri postimesh në rrjetin social X (Twitter), Marco Rubio theksoi se SHBA nuk do të lejojë që Kina të rrisë kontrollin mbi këtë rrugë strategjike. Trump, nga ana e tij, e ka përshkruar ndikimin kinez në Panama si një kërcënim për interesat amerikane, duke paralajmëruar masa të fuqishme nëse Panamaja nuk respekton traktatet e saj me SHBA-në.
Ndërkohë, Panamaja po shqyrton edhe auditet për kompanitë kineze, duke përfshirë Hutchison Ports, e cila menaxhon dy terminale pranë Kanalit të Panamasë. Kjo kompani me bazë në Hong Kong ka një kontratë deri në vitin 2046, por Panamaja mund ta revokojë nëse auditimi gjen parregullsi.
Çfarë pritet të ndodhë tani?
Panamaja mund të largojë përfundimisht kompanitë kineze nga projektet strategjike, por mbetet e paqartë nëse Trump do të kënaqet me këtë masë, apo do të kërkojë që infrastrukturat kryesore të kanalit të menaxhohen nga kompani amerikane.
Ky zhvillim tregon përshkallëzimin e luftës ekonomike mes SHBA dhe Kinës, me Panamanë në mes të një konflikti të ri gjeopolitik.