Përmbledhje e Project 2025
Project 2025 është një dokument 900-faqësh, i përgatitur nga Heritage Foundation, një nga institutet më të mëdha të mendimit konservator në SHBA. Ai përmban një listë të gjerë politikash që synojnë zgjerimin e pushtetit presidencial dhe implementimin e një agjende ultra-konservatore në administratën e dytë të Donald Trump.
Gjatë fushatës së tij, Trump është përpjekur të distancohet nga ky dokument, por shumë prej ideatorëve të Project 2025 tashmë mbajnë pozicione kyçe në administratën e tij të dytë.
Origjina e Project 2025 dhe ndikimi i tij në politikën amerikane
Heritage Foundation ka ndikuar ndjeshëm në politikat republikane që nga vitet 1980. Në 2017, gjatë mandatit të parë të Trump, 66% e rekomandimeve të saj u implementuan nga Shtëpia e Bardhë.
Dokumenti i ri u prezantua në prill 2023, por u bë një çështje kryesore gjatë fushatës presidenciale, pasi demokratët e përdorën si argument për të sulmuar politikën konservatore. Ata nisën fushatën “Stop Project 2025”, duke paralajmëruar për një kthim pas në të drejtat civile dhe ndryshime radikale në administratën publike.
Pavarësisht mohimeve të Trump, shumë nga autorët e Project 2025 janë tashmë të emëruar në pozicione qeveritare, si:
- Russell Vought – Drejtor i Politikave në Komitetin Kombëtar Republikan dhe emëruar për të drejtuar Zyrën e Menaxhimit të Buxhetit
- John Ratcliffe – Kandidat për kreun e CIA-së
- Brendan Carr – Emëruar për të drejtuar Komisionin Federal të Komunikimeve
- Tom Homan – I ngarkuar si “czari i kufirit” në administratën Trump
- Paul Atkins – Kandidat për kreun e Komisionit të Letrave me Vlerë dhe Shkëmbimit
- Peter Navarro – Këshilltar i Trump për tregtinë
Më shumë se 100 organizata konservatore kanë kontribuar në hartimin e këtij dokumenti, duke e bërë atë një bazë kryesore për politikën e re të Shtëpisë së Bardhë.
Katër shtyllat kryesore të Project 2025
- Rikthimi i familjes si thelbi i shoqërisë amerikane
- Shkatërrimi i burokracisë federale dhe zgjerimi i kompetencave presidenciale
- Mbrojtja e kufijve dhe forcimi i sovranitetit të SHBA
- Sigurimi i të drejtave individuale të dhëna nga Zoti për të jetuar të lirë
Disa nga këto politika janë tashmë të përfshira në urdhrat ekzekutivë të Trump dhe po implementohen në administratë.
Ndryshimet kryesore të propozuara nga Project 2025
1. Reformimi i administratës publike
- Vendosja e të gjithë sistemit federal nën kontrollin e drejtpërdrejtë të presidentit
- Heqja e mbrojtjeve të punës për mijëra punonjës të administratës publike, duke i zëvendësuar me persona të emëruar politikisht
- Ristrukturimi i FBI-së, e cila përshkruhet si një organizatë “e fryrë, arrogante dhe gjithnjë e më e paligjshme”
- Mbyllja e Departamentit të Arsimit, duke i kaluar kompetencat shteteve
2. Politikat për abortin dhe familjen
- Project 2025 nuk kërkon një ndalim të plotë të abortit, por synon tërheqjen e pilulës abortive mifepristone nga tregu
- Ndalimi i dërgimit të ilaçeve për abort me postë
- Mbledhja e të dhënave mbi abortet dhe përcaktimi i një interpretimi biblik të martesës dhe familjes në Departamentin e Shëndetësisë
- Trump ka miratuar një urdhër ekzekutiv për ndalimin e përdorimit të fondeve federale për shërbime të lidhura me abortin
3. Politikat e emigracionit
- Rritje e financimit për murin në kufirin SHBA-Meksikë
- Shfuqizimi i disa kategorive vizash për viktimat e krimit dhe trafikimit njerëzor
- Eliminimi i Departamentit të Sigurisë Kombëtare dhe krijimi i një agjencie të fuqishme për kontrollin e kufijve
4. Energjetika, klima dhe tregtia
- Rritje e madhe e prodhimit të naftës dhe gazit natyror
- Tërheqja nga Marrëveshja e Parisit për Klimën
- Eliminimi i financimit federal për energjinë e rinovueshme
- Vendosja e tarifave mbi importet nga Kanadaja, Meksika dhe Kina
Si ndikon Project 2025 në të ardhmen e politikës amerikane?
Project 2025 është mbështetur nga një buxhet prej 22 milionë dollarësh dhe përfshin një plan të detajuar për rekrutimin e personave besnikë ndaj ideologjisë konservatore në të gjitha nivelet e administratës.
Demokratët kanë paralajmëruar se do të kundërshtojnë çdo përpjekje për të zbatuar politikat e këtij dokumenti, ndërsa shumë nga vendimet ekzekutive të Trump pritet të përballen me sfida ligjore dhe politike.
Nëse Project 2025 do të bëhet një plan real qeverisës, mbetet për t’u parë në vitet në vijim.
Pyetjet më të zakonshme për Project 2025
Çfarë është Project 2025?
Project 2025 është një dokument politik i Heritage Foundation që synon të ndikojë në politikat e administratës së dytë të Trump.
A është Trump përfshirë në hartimin e Project 2025?
Trump është përpjekur të distancohet nga dokumenti, por shumë nga autorët e tij mbajnë pozicione kyçe në administratën e tij.
Cilat janë ndryshimet më të mëdha që sjell Project 2025?
Dokumenti propozon zhbërjen e administratës federale, forcimin e kontrollit presidencial dhe ndryshime të mëdha në emigracion, abort, tregti dhe energji.