Deklaratat e fundit të Erion Veliajt nga burgu përmbajnë një sërë elementesh psikologjikë që sugjerojnë një strategji të mirëkalkuluar të viktimizimit dhe manipulimit emocional. Gjuha që ai përdor është e ngarkuar me emocione të forta, duke e pozicionuar veten si një i persekutuar politik, ndërsa përpiqet të delegjitimojë kundërshtarët e tij përmes një retorike agresive dhe denigruese.
1. Strategjia e viktimizimit
Veliaj i referohet vetes si një njeri i ndjekur padrejtësisht, duke theksuar qëndrimin e tij të gjatë në burg pa një proces të drejtë ligjor. Ai e përshkruan situatën si një komplot kundër tij, duke përdorur fjalë si “maniak”, “kasap”, “përndjekës”, për të portretizuar prokurorët dhe gjyqtarët si persona të pamoralshëm dhe të njëanshëm.
Në psikologji, viktimizimi i rremë është një taktikë që përdoret për të shmangur përgjegjësinë dhe për të fituar mbështetje publike duke e paraqitur veten si një viktimë të një padrejtësie. Duke e krahasuar veten me një individ të ndershëm që është “përndjekur” nga një sistem i korruptuar, Veliaj synon të nxisë empati dhe të ulë besueshmërinë e akuzave kundër tij.
2. Sulmet e drejtpërdrejta ndaj kundërshtarëve
Në vend që të mbrojë veten me argumente racionale, Veliaj përdor një taktikë tjetër të njohur si “ad hominem”, ku synon të dëmtojë figurën e kundërshtarëve duke përdorur gjuhë të ashpër dhe denigruese. Ai e krahason prokurorin Ols Dado me një “maniak” dhe me një “pitbull”, dhe Sali Berishën me një “kurrizo burrë”.
Ky lloj komunikimi synon të devijojë vëmendjen nga akuzat e ngritura kundër tij, duke e shndërruar çështjen ligjore në një betejë personale dhe emocionale. Taktika e sulmeve personale është një mjet i zakonshëm i liderëve politikë për të mbajtur ndjekësit e tyre të angazhuar emocionalisht dhe për të shmangur debatin racional mbi faktet.
3. Shfrytëzimi i “pastërtisë morale”
Veliaj përpiqet të ndërtojë një imazh të pastër për veten duke përdorur një gjuhë të ekzagjeruar për jetën e tij personale dhe profesionale. Ai thekson se ka kaluar një “Veting 20-vjeçar”, pa pasur asnjë biletë, hotel, apo apartament të paguar nga dikush tjetër.
Kjo përpjekje për të ndërtuar një mit të ndershmërisë së pakontestueshme është një mekanizëm mbrojtës që i shërben shmangies së çështjeve konkrete që lidhen me akuzat kundër tij. Në psikologji, ky quhet “self-righteous victimhood” (vetëdrejtësi e viktimizuar), një mekanizëm që përdoret për të paraqitur veten si një figurë të moralshme që padrejtësisht po sulmohet nga të tjerët.
4. Manipulimi emocional i mbështetësve
Reagimet e Veliajt janë të mbushura me fraza dramatike dhe hiperbolike, të cilat synojnë të mobilizojnë mbështetësit e tij dhe të nxisin një ndjenjë zemërimi dhe padrejtësie. Ai përdor një ton luftarak, duke e pozicionuar veten si një figurë që po sakrifikohet për të vërtetën, një strategji që është përdorur nga shumë liderë politikë për të galvanizuar ndjekësit.
Duke i drejtuar mesazhet e tij një audience emocionale dhe të polarizuar, Veliaj kërkon të krijojë një ndjenjë besnikërie fanatike, ku çdo kritikë ndaj tij të shihet si një sulm ndaj drejtësisë dhe së vërtetës.
Synimi: Një narrativë e kalkuluar për të ruajtur fuqinë politike
Gjuha dhe retorika e Veliajt nuk janë thjesht reaksione emocionale, por një strategji e mirëplanifikuar për të ruajtur mbështetjen e tij politike dhe për të minuar besueshmërinë e akuzave kundër tij. Duke u portretizuar si një viktimë e një sistemi të korruptuar, ai synon të fitojë simpatinë e publikut dhe të pengojë diskursin kritik mbi hetimet ndaj tij.
Përtej politikës, ky rast është një shembull klasik i si përdoret komunikimi emocional dhe strategjia e viktimizimit në krizë për të ndikuar perceptimin publik dhe për të shmangur përballjen me faktet e një hetimi penal.