Bashkimi Evropian ka vendosur të përjashtojë kompanitë amerikane të armëve nga plani i tij madhor për mbrojtjen, duke synuar të forcojë industrinë ushtarake evropiane dhe të ulë varësinë nga SHBA. Ky vendim vjen në kuadër të programit të ri “Gatishmëria 2030”, të shpallur nga Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Një Hap Drejt Pavarësisë Ushtarake të Evropës
Në përpjekjen për të krijuar një kompleks të pavarur ushtarako-industrial, BE ka përfshirë në program aleatë si Korea e Jugut dhe Japonia, por jo SHBA-në dhe Britaninë e Madhe. Komisioneri Evropian i Mbrojtjes, Andrius Kubilius, theksoi se blloku duhet të rrisë prodhimin e vet ushtarak, pasi nuk mund të mbështetet gjithmonë tek Uashingtoni.
Shqetësimi për Politikën e Trump dhe Kërcënimi nga Rusia
Një nga faktorët kryesorë të këtij vendimi është ndryshimi i politikës amerikane nën Donald Trump, i cili ka ndaluar ndihmën ushtarake për Ukrainën, duke ushtruar presion për negociata me Rusinë. Kjo ka nxitur BE-në të përshpejtojë përgatitjet për një të ardhme ku Evropa duhet të mbrojë veten pa mbështetjen amerikane.
Shqipëria në Programin e Sigurisë së BE-së
Ndërsa SHBA mbetet jashtë programit, Shqipëria është përfshirë në listën e vendeve që mund të marrin pjesë në blerjet e përbashkëta të armëve, së bashku me Norvegjinë, Zvicrën dhe Maqedoninë e Veriut.
Alokimi i Fondeve dhe Roli i Industrisë Evropiane
Plani përfshin një buxhet prej 800 miliardë eurosh, ku 150 miliardë euro do të ofrohen si kredi për vendet anëtare për shpenzime ushtarake. Marrëveshjet e reja i japin përparësi kompanive evropiane dhe kufizojnë aksesin e prodhuesve amerikanë në projektet e mbrojtjes të BE-së.
Çfarë Pritet në Vijim?
Ky vendim shënon një shkëputje të madhe nga politika tradicionale e sigurisë së BE-së, duke e vendosur Evropën në një trajektore të autonomisë strategjike. Mbetet për t’u parë si do të reagojnë SHBA dhe Britania ndaj këtij ndryshimi, ndërsa Evropa po përgatitet për një epokë të re të mbrojtjes dhe sigurisë.