Sistemi gjyqësor shqiptar po përjeton një krizë alarmante, me Gjykatën e Apelit të Juridiksionit të Përgjithshëm që ndodhet në një gjendje kolapsi funksional. Me vetëm 26 gjyqtarë në detyrë nga 78 të parashikuar, dhe mbi 41,700 dosje të prapambetura, situata ka arritur nivele të një emergjence kombëtare, ndërsa drejtuesit institucionalë nuk marrin asnjë përgjegjësi konkrete.
Reforma gjyqësore dështoi: mungesë e theksuar gjyqtarësh dhe burimesh
Në raportin vjetor të dorëzuar në Kuvend për vitin 2024, Gjykata e Apelit thekson se reforma e hartës gjyqësore e vitit 2023 ka dështuar, duke mos arritur objektivat për të cilat u promovua. Këshilli i Lartë Gjyqësor nuk ka përshpejtuar procesin e emërimeve, ndërsa numri i ndihmësve ligjorë është tepër i ulët – vetëm 22 në të gjithë strukturën.
Problematike mbeten edhe ambientet e punës: mungesa e sallave gjyqësore dhe hapësirave arkivore e bën edhe më të vështirë zhvillimin normal të proceseve gjyqësore.
Ngarkesë e papërballueshme: drejtësia e bllokuar nga statistikat
Në vitin 2024, Gjykata arriti të shqyrtojë 9,850 çështje, çka përkthehet në një mesatare prej 534 çështjesh për gjyqtar, shumëfish më lart nga standardet ndërkombëtare të efikasitetit. Sipas të njëjtit raport, nëse nuk shtohet asnjë dosje e re, do të duheshin 4 vjet e 3 muaj për të shqyrtuar stokun ekzistues me burimet aktuale.
Standardi ndërkombëtar i efikasitetit (100%) është larg realitetit shqiptar
Shqipëria ka realizuar vetëm 71% efikasitet për vitin 2024 – një përmirësim nga viti 2023, por ende shumë larg objektivit. Kjo nënkupton se sistemi gjyqësor jo vetëm që nuk po zgjidh dot çështjet e reja, por po akumulon gjithnjë e më shumë dosje të pashqyrtuara.
Heshtje nga institucionet, drejtësia mbetet peng
Pavarësisht paralajmërimeve të forta nga Gjykata e Apelit, institucionet qendrore – përfshirë KLGJ-në, Kuvendin dhe Ministrinë e Drejtësisë – vazhdojnë të heshtin. Asnjë plan emergjent nuk është shpallur, ndërsa qytetarët përballen me vite pritjeje për një vendim gjyqësor.
Cila është situata aktuale në Gjykatën e Apelit?
Gjykata funksionon me vetëm 26 gjyqtarë, nga 78 të nevojshëm, dhe mbi 41,700 dosje në pritje.
Pse ndodhi kjo krizë?
Reforma gjyqësore nuk arriti objektivat. KLGJ nuk ka përshpejtuar promovimet, dhe mungojnë ndihmësit ligjorë dhe infrastruktura bazë.
Sa kohë duhet për të shqyrtuar stokun?
Nëse nuk shtohen dosje të reja dhe mbetet ky numër gjyqtarësh, do të duheshin mbi 4 vjet për përfundimin e dosjeve të prapambetura.
Si kanë reaguar institucionet?
Deri tani nuk ka asnjë plan konkret emergjent nga institucionet për ta trajtuar krizën.