Një skandal ndërkombëtar ka shpërthyer pas arrestimit në Serbi të biznesmenit britanik John Miller, i cili akuzohet nga autoritetet amerikane për kontrabandë të teknologjisë ushtarake në drejtim të Kinës, si dhe për pjesëmarrje në një komplot për të heshtur një kritik të presidentit kinez Xi Jinping në territorin amerikan.
Miller, 63 vjeç, banues në SHBA dhe me origjinë nga Tunbridge Wells, u ndalua më 24 prill në Beograd, por vetëm këtë fundjavë u identifikua zyrtarisht nga SHBA. Ai u arrestua në kuadër të një hetimi federal që përfshin edhe një shtetas kinez, Cui Guanghai, me të cilin dyshohet se ka ndërtuar një rrjet të kontrabandës së armëve dhe pajisjeve të ndjeshme.
Teknologji të avancuara dhe komplot për sabotim
Sipas aktakuzës, Miller dhe Cui kishin si objektiv të trafikonin pajisje të kodimit dhe armë të sofistikuara – përfshirë raketa, radarë të mbrojtjes ajrore dhe dronë – drejt Kinës, përmes korrierëve dhe objekteve të zakonshme, si blenderë apo ndezës motorësh, me qëllim shmangien e kontrolleve të doganës.
Ata kishin kryer pagesa të konsiderueshme, përfshirë një depozitë prej 10 mijë dollarësh për një pajisje kriptografike dhe ishin në procesin e sigurimit të të tjerave që nga nëntori i vitit 2023.
Përndjekja ndaj një kritiku të Xi Jinping
Hetimet federale zbuluan gjithashtu një komplot paralel që përfshin Miller dhe Cui në një tentativë për të heshtur një banor amerikan, i cili kishte kritikuar publikisht presidentin kinez Xi Jinping dhe planifikonte të publikonte një video artistike satirike me figura që ironizonin udhëheqësin dhe bashkëshorten e tij.
Dyshja dyshohet se kishte ndjekur, gjurmuar dhe sabotuar aktivitetin e viktimës, përfshirë vendosjen e pajisjes gjurmuese në makinë, prerjen e gomave dhe shkatërrimin e veprave të artit. Këto veprime ishin në koordinim me dy individë të infiltruar nga FBI, të cilët ndihmuan në zbardhjen e komplotit.
Pasojat dhe ekstradimi
Nëse shpallen fajtorë, Miller dhe Cui përballen me deri në 40 vjet burgim në SHBA:
- 20 vjet për shkelje të Aktit për Kontrollin e Eksportit të Armëve,
- 10 vjet për kontrabandë,
- dhe dënime shtesë për ndjekje dhe frikësim të dëshmitarëve.
Autoritetet amerikane kanë kërkuar ekstradimin e menjëhershëm të Miller nga Serbia, ndërkohë që Departamenti i Drejtësisë thekson se çështja përbën një kërcënim serioz për sigurinë kombëtare dhe liritë civile në SHBA.
Kush është i arrestuari?
John Miller, 63 vjeç, shtetas britanik që jeton në SHBA.
Për çfarë akuzohet?
Për kontrabandë të teknologjisë ushtarake amerikane në Kinë dhe për pjesëmarrje në një komplot për të ndalur një kritik të Xi Jinping.
Çfarë pajisjesh tentuan të kontrabandonin?
Dronë, radarë të mbrojtjes ajrore, raketa, pajisje kodimi dhe mjete të tjera ushtarake.
Cila ishte pjesa më e rëndë e akuzave?
Komploti për ndjekje dhe frikësim të një qytetari amerikan kritik ndaj udhëheqjes kineze, përmes gjurmimit elektronik, sabotimit dhe pagesave korruptive.
Cili është rreziku i dënimit?
Deri në 40 vjet burgim në total për akuzat federale.
Ky arrestim vendos në qendër të vëmendjes ndërkombëtare rrezikun nga rrjetet e huaja që synojnë të ndërhyjnë në teknologjinë dhe liritë e SHBA-së, duke vënë në pikëpyetje sigurinë ndërkombëtare në kohë tensioni mes fuqive globale.