Britania dhe Gjermania nënshkruan të enjten një traktat historik të mbrojtjes, duke çuar më tej afrimin strategjik mes dy vendeve në një Europë që ndodhet në valët e tensionit të ri gjeopolitik. Marrëveshja vjen në një kohë kur Presidenti amerikan Donald Trump po ndjek një kurs më të izoluar përmes doktrinës “America First”, ndërsa Rusia e Vladimir Putinit vazhdon ofensivën ndaj Ukrainës.
Dokumenti u firmos në Londër nga Kryeministri britanik Keir Starmer dhe Kancelari gjerman Friedrich Merz, dhe përveç mbrojtjes, përfshin bashkëpunim në fushën e energjetikës, ekonomisë dhe migracionit.
“Një sulm ndaj njërit është sulm ndaj të dyve” – NATO në miniaturë mes Britanisë dhe Gjermanisë
Traktati përfshin një klauzolë të qartë: çdo sulm ndaj njërës palë do të trajtohet si sulm ndaj të dyjave, duke angazhuar ndihmë të ndërsjellë ushtarake. Një gjuhë që evokon nenin 5 të NATO-s, por që tani reflekton ambicien europiane për vetëmbrojtje pa mbështetjen e pakushtëzuar të Uashingtonit.
Merz dhe Starmer: Dy liderë të rinj që hedhin themelet e një Europe të fortë
Të dy liderët, që qeverisin vende të ndara nga Brexit-i por të bashkuara nga kërcënimet e reja, kanë synime të qarta: të rimodelojnë arkitekturën e sigurisë në kontinent. Merz, që mori pushtetin në maj, po e vendos Gjermaninë në qendër të skemës së re të mbrojtjes europiane, duke rritur shpenzimet ushtarake në 3.5% të PBB-së deri më 2029 – më e larta që nga fundi i Luftës së Ftohtë.
Starmer nga ana tjetër, po pozicionon Britaninë si garant të qëndrueshmërisë së Europës përballë Rusisë, përmes aleancave me Francën, Gjermaninë dhe më gjerë.
Zgjerim përtej mbrojtjes: Energji, tregti dhe migracion në zemër të marrëveshjes
Përtej komponentëve ushtarakë, traktati përfshin:
- Partneritet në kërkimin shkencor
- Forcim i lidhjeve tregtare e hekurudhore
- Bashkëpunim për migracionin dhe luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore
Britanikët do të përfitojnë nga procedura më të lehta në aeroportet gjermane, ndërsa fëmijët gjermanë që udhëtojnë drejt Londrës do të kenë lehtësi vizash. Një përpjekje e qartë për të zbutur efektet e Brexit-it, sidomos në qarkullimin e lirë të qytetarëve dhe ideve.
Ndryshe nga Macron, pa parakalime dhe bankete – por me peshë strategjike më të madhe
Ndryshe nga pritja madhështore që iu bë Presidentit Macron me karrocë në Kalanë e Windsor-it, vizita e Merz ishte më modeste – për arsye protokollare. Por për analistët, kjo marrëveshje ka më shumë përmbajtje sesa shfaqje. “Kjo nuk është thjesht foto për kamerat, por një rikonstruktim i rolit europian në botën post-NATO”, vlerësoi Mark Leonard nga ECFR.
Trump në horizont: Europa mobilizohet pa të
Në shtator, Presidenti Trump pritet të zhvillojë një vizitë shtetërore në Britani, dhe do të pritet me ceremonial të plotë. Por liderët europianë nuk po presin më sinjale nga Uashingtoni. Ata po ndërtojnë një strukturë të re sigurie, me bazë në Berlin, Paris dhe Londër – e cila për herë të parë në dekada, nuk merr urdhra nga përtej Atlantikut.
Një Evropë më autonome, një Britani më e lidhur, një Gjermani më e fortë ushtarakisht – ndryshimi ka nisur
Ndërsa Macron është drejt fundit të mandatit dhe SHBA përgatitet për një mandat tjetër Trump, Merz dhe Starmer kanë në dorë të ardhmen e sigurisë europiane. Marrëveshja e re është një sinjal i qartë: Britania dhe Gjermania janë gati të udhëheqin një Europë që nuk druhet më nga ndarja me SHBA-në.