Britania është gati të bëhet fuqia e dytë perëndimore në Këshillin e Sigurimit të OKB-së që njeh shtetin palestinez, pas Francës. Kryeministri britanik Keir Starmer deklaroi të martën se njohja mund të ndodhë në muajin shtator 2025, gjatë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, nëse Izraeli nuk ndërmerr hapa konkrete për të ndalur krizën humanitare në Gaza dhe për të angazhuar një proces paqeje me zgjidhje dy-shtetëshe.
Mbështetje e heshtur nga SHBA
Starmer bëri këtë njoftim pas bisedimeve në Skoci me Presidentin amerikan Donald Trump, i cili u shpreh se “nuk e kishte problem” nëse Britania njihte Palestinën si shtet. Megjithatë, Uashingtoni, si aleati më i ngushtë i Izraelit, nuk ka ndërmarrë hapa të ngjashëm dhe ka refuzuar zyrtarisht ta njohë Palestinën.
Shtysa: Fëmijët e uritur të Gazës
Pamjet tronditëse të foshnjave të uritura dhe fëmijëve shumë të dobët për të ecur në Gaza, kanë nxitur një valë zemërimi në opinionin publik britanik. Starmer deklaroi se “populli palestinez ka duruar vuajtje të tmerrshme” dhe se “vuajtja duhet të marrë fund”.
Sipas tij, tre kushte janë thelbësore që Izraeli të shmangë këtë akt unilateral të Londrës:
- Lejimi i më shumë ndihmave humanitare në Gaza
- Deklarim i qartë se nuk do të ketë aneksim të Bregut Perëndimor
- Angazhim për një proces paqeje me zgjidhje dy-shtetëshe
Reagimi i Izraelit dhe tensionet diplomatike
Ministria e Jashtme e Izraelit e quajti veprimin e mundshëm të Britanisë një “shpërblim për Hamasin” dhe paralajmëroi se do të dëmtojë përpjekjet për një armëpushim.
Ministri izraelit Gideon Saar e pranoi se situata në Gaza ishte “e vështirë”, por mohoi se ekziston një politikë urie nga ana e shtetit izraelit. Megjithatë, sipas Programit Botëror të Ushqimit të OKB-së, mungesa e lejeve të nevojshme po e pengon ndihmën të mbërrijë në masën e duhur.
Një përmbysje politike e befasishme
Vendimi i Starmer përbën një kthesë të fortë politike. Vetëm një javë më parë, ai kishte refuzuar të njihte Palestinën duke e lidhur njohjen me një proces paqeje të plotë. Ndryshimi i tonit vjen ndërkohë që presioni nga brenda partisë së tij dhe nga opinioni publik është rritur ndjeshëm.
Ai ka thirrur edhe kabinetin qeveritar, ndonëse është në pushime verore, për të diskutuar një plan të ri paqeje në koordinim me udhëheqës të tjerë evropianë. Plani përfshin edhe 2.2 milionë paund ndihmë humanitare për banorët e Gazës.
Një hap që sfidon SHBA-në?
Qeveritë britanike kanë mbajtur për vite qëndrimin se njohja e shtetit palestinez do të ndodhte “kur të vijë koha e duhur”, pa specifikuar kurrë një afat apo kushte. Por ky vendim i Starmer shihet nga disa si një distancim nga SHBA, e cila kundërshtoi edhe njohjen e shpallur nga Franca javën e kaluar.
Sekretari i Shtetit amerikan, Marco Rubio, e cilësoi vendimin e Francës si “të pamatur”. Por Franca, me deklaratën e Presidentit Emmanuel Macron, bëri të ditur se njohja e Palestinës do të ndodhë në shtator, në territoret e pushtuara nga Izraeli që prej luftës së Lindjes së Mesme më 1967.
Izolimi diplomatik i Izraelit
Nëse Britania zyrtarizon njohjen, ajo do t’i bashkohet Kinë dhe Rusisë – dy fuqitë e tjera botërore që tashmë njohin Palestinën. Kjo do të thellonte më tej izolimin diplomatik të Izraelit pas akuzave për krime humanitare në Gaza, ku vlerësohet se mbi 60,000 palestinezë kanë humbur jetën.
Britania po përgatitet të ndërmarrë një hap që mund të ndryshojë rrënjësisht pozicionin e saj diplomatik në Lindjen e Mesme. Nëse nuk ndodhin përparime në terren nga Izraeli, njohja e shtetit palestinez në shtator duket e pashmangshme. Kjo do të përfaqësonte jo vetëm një akt të rëndësishëm simbolik, por edhe një sinjal të fortë politik ndaj aleatëve dhe kundërshtarëve në një moment vendimtar për fatin e Lindjes së Mesme.