Në mesin e polemikave të forta për draftin e ri të Kodit Penal, një pyetje thelbësore kërkon përgjigje të menjëhershme: A mund t’i besohet Arben Rakipit përgatitja e brezave të ardhshëm të gjyqtarëve dhe prokurorëve të Republikës së Shqipërisë?
Kryeministri Edi Rama, në përpjekje për të zbutur kritikat për ligjin më represiv të 30 viteve të fundit, është përpjekur të shkarkojë përgjegjësinë nga qeveria dhe ta zhvendosë atë te “grupi i ekspertëve”, i udhëhequr – sipas tij – nga drejtori i Shkollës së Magjistraturës, Arben Rakipi.
Por nëse ky është standardi profesional që Rakipi garanton për një kod penal, atëherë shoqëria shqiptare ka arsye serioze të shqetësohet për cilësinë e drejtësisë që po vjen.
Një Kod Penal Mediokër Nuk Nxjerr Magjistratë të Zotë
Drafti i ri penal është cilësuar nga ekspertë të pavarur si:
- i paqartë në dispozita,
- i ngarkuar me formulime të pambështetura në praktikë juridike moderne,
- me rrezik për abuzim ndaj lirisë së shprehjes,
- dhe me frymë ekzekutive dhe jo kushtetuese.
Për një tekst që vjen nga një strukturë që duhet të jetë elitare në formimin e magjistratëve, ky nivel është i papranueshëm. Nëse ky është produkti që Rakipi ofron në kulmin e karrierës së tij si drejtues akademik e ligjor, çfarë mund të presim nga studentët e tij nesër në sallat e gjyqeve?
A Është Shkolla e Magjistraturës Organ Profesional Apo Zgjatim Politik?
Më shqetësuesja në këtë situatë është politizimi i plotë i autoritetit akademik të institucionit që formon gjyqtarët dhe prokurorët. Në vend që të mbrojë standardet, drejtuesi i saj i shërben si mburojë qeverisë për një draft me nuanca autoritare. Kur një shkollë e drejtësisë hesht ndaj rrezikut të censurës, kur ajo nuk ka guxim të refuzojë ligje të paqarta, ajo nuk edukon juristë – edukon servilë.
Rreziku Nuk Është Tek Kodi – Por Tek Formimi
Kodi Penal mund të ndrryshohet. Ai është një instrument që kalon në parlament. Por gjeneratat e magjistratëve që po formohen sot, me këtë lloj mentorimi të heshtur dhe oportunist, do të jenë nesër shtylla e sistemit të drejtësisë. Dhe nëse standardi që u vendoset është konformizmi, atëherë nuk kemi drejtësi të pavarur, por të përkulur.
A ka qenë Arben Rakipi drejtues i hartimit të Kodit Penal?
Po, sipas deklaratës së Kryeministrit, Rakipi ka qenë në krye të grupit të ekspertëve që kanë hartuar draftin e ri.
A është ky draft në përputhje me standardet akademike dhe evropiane?
Jo. Ai është kritikuar si mediokër, i paqëndrueshëm dhe potencialisht represiv.
Çfarë do të thotë kjo për Shkollën e Magjistraturës?
Nëse standardi i këtij drafti është reflektim i punës së Rakipit si drejtues, atëherë po edukojmë magjistratë të paaftë për të mbrojtur Kushtetutën dhe të drejtat themelore.
Cila është pasojë më e madhe e kësaj situate?
Degradimi i standardit të drejtësisë në dekadat që vijnë. Nuk kemi të bëjmë me një kod – por me formimin e njerëzve që do të aplikojnë drejtësinë në emër të popullit shqiptar.
Nëse Arben Rakipi është autoriteti që mbikëqyr këtë produkt, shqiptarët duhet të ndjehen të rrezikuar – jo vetëm nga Kodi i ri Penal, por nga gjykatat dhe prokuroritë që do të popullohen nga studentët që ai po “formon” sot.
Ky nuk është një debat për një ligj. Ky është alarm kombëtar për drejtësinë e nesërme.