Në zemër të një prej pasurive më të rralla të njerëzimit, Parkut Kombëtar të Butrintit, është ngritur një qebaptore, restorant dhe lavazh makinash, mbi tokë të mbrojtur nga UNESCO, në kundërshtim të plotë me ligjin dhe parimet e ruajtjes së trashëgimisë kulturore. Ndërtimet janë bërë në emër të “zhvillimit turistik”, por në fakt janë një shembull i pastër i përdhosjes dhe uzurpimit të historisë nga interesa private me mbështetje politike.
Ndërtim privat në qendër të qytetit antik
Zona ku është ndërhyrë ndodhet në qendër të Butrintit, në një territor të shpallur me rëndësi të veçantë për kërkimet arkeologjike. Kompania “Hako”, e specializuar në përpunimin e mishit, ka ndërtuar struktura betoni në një sipërfaqe mbi 1100 m², edhe pse kishte marrë leje për vetëm 217.38 m², nga të cilat 60.33 m² preknin objekte antike dhe pjesa tjetër ishte zonë aktive gërmimesh.
Leje e firmosur nga ish-ministrja e Kulturës
Dokumenti i përdorur për legalizimin e pjesës fillestare është një kontratë e firmosur më 2 qershor 2017 nga ish-ministrja e Kulturës Mirela Kumbaro, e cila miratonte një përdorim të përkohshëm të një pjese të kufizuar të territorit. Në praktikë, kompania ka zaptuar pesëfishin e territorit të lejuar, duke betonizuar një zonë që ligjërisht është e paprekshme.
Plani për hotel 6-katësh në bashkëpunim me zyrtarë të lartë
Burime të shumta nga Këshilli Kombëtar i Restaurimeve dhe Këshilli Kombëtar i Arkeologjisë konfirmojnë se kompania ka zaptuar edhe 500 m² shtesë, ku është planifikuar ndërtimi i një hoteli 6-katësh. Ky projekt i paligjshëm po përparon me mbështetje të heshtur nga autoritetet shtetërore, përfshirë Ministrinë e Ekonomisë dhe Kulturës, si dhe me miratim të tërthortë nga drejtues të strukturës që menaxhon Butrintin.
Heshtje institucionale dhe betonizim me bekim politik
Ky është një rast flagrant ku, nën emrin e “zhvillimit turistik”, po lejohet shkatërrimi sistematik i trashëgimisë kombëtare. Ndërkohë që në qytetet shqiptare institucionet po heqin kioskat dhe lokalet mbi trotuare, në Butrint po lejohet ndërtimi i objekteve private mbi rrënoja të perandorisë antike.
Ligji hesht. Morali publik hesht. Autoritetet heshtin. Dhe mbi këtë heshtje ngrihet një qebaptore.
Çfarë po ndodh në Butrint?
Në qendër të qytetit antik janë ndërtuar struktura private si restorant, lavazh dhe kafene në tokë të mbrojtur nga UNESCO, duke shkelur çdo normë ligjore.
Kush e ka dhënë lejen?
Një leje fillestare prej 217 m² u firmos nga ish-ministrja Mirela Kumbaro në 2017, por në terren është ndërtuar mbi 1100 m².
Cili është plani i radhës?
Ndërtimi i një hoteli 6-katësh në parkun arkeologjik, me mbështetje të tërthortë nga zyrtarë të qeverisë dhe drejtues të strukturës koncesionare.
Pse është kjo skandaloze?
Sepse ndërhyrja bëhet në zemër të trashëgimisë kombëtare, në një vend të mbrojtur ndërkombëtarisht, ku ndërtimi është kategorikisht i ndaluar.
Rasti i Butrintit është dëshmi e qartë se pasuritë historike të Shqipërisë po i dorëzohen privatëve, përmes marrëveshjeve të errëta dhe në kurriz të trashëgimisë kulturore. Në vend që të mbrohen, ato po shfrytëzohen në funksion të interesave klienteliste, duke u transformuar nga vlera kombëtare në burime fitimi të paligjshëm.