Një votim që ekspozon krizën në drejtësi
Vendimi i fundit i Gjykatës së Lartë për të zgjedhur anëtar të Kushtetueses ka nxjerrë në pah kontradiktat dhe dobësitë e sistemit. Naureda Llagami mori 8 vota, ndërkohë që Asim Vokshi mori vetëm 6 vota. Por pavarësisht rezultatit, fitues doli Vokshi, sepse ishte i renditur i pari nga Këshilli i Emërimeve në Drejtësi (KED).
Ky fakt ka ndezur një debat të fortë: gjyqtarët e Lartë, me shumicën e tyre, preferuan një figurë të kontestuar për lidhje politike, ndërsa ligji e shpalli fitues një gjyqtar karriere.
Naureda Llagami dhe klani i Veliajt
Naureda Llagami, ish-kryetare e KLGJ-së, është tashmë simbol i akuzave për kapje politike të drejtësisë.
- Ajo u përfshi në komunikime telefonike me deputeten Klotilda Bushka, e pandehur në SPAK.
- Hetime mediatike kanë zbuluar takime në zyrën e Ajola Xoxës, bashkëshortes së ish-kryebashkiakut të arrestuar të Tiranës, Erion Veliaj. Në këto takime morën pjesë Llagami, Bushka dhe Xoxa.
- Qëllimi: blindimi i Kushtetueses me njerëz besnikë të klanit të Veliajt, për të garantuar një mbrojtje institucionale kur hetimet e SPAK-ut të përparonin.
Ky rreshtim e pozicionon Llagamin jo si gjyqtare të pavarur, por si pjesë e një rrjeti politik-klientelist.
Gara për Gjykatën e Lartë: Bungo dhe Sanxhaktari
Ndërkohë që Kushtetuesja u bë arena e përplasjes Llagami–Vokshi, një tjetër betejë po zhvillohet për Gjykatën e Lartë.
- Genta Bungo (Tafa), ish-kryetare e KPK-së, dhe
- Valbona Sanxhaktari, ish-anëtare e vetingut,
janë të pikëzuara nga KED për t’u bërë pjesë e Gjykatës së Lartë.
Të dyja shihen si pjesë e të njëjtit mekanizëm politik, që synon të konsolidojë kontrollin mbi kupolën gjyqësore. Kritikat ndaj tyre lidhen me mënyrën si kanë trajtuar vetingun e qindra gjyqtarëve dhe prokurorëve, shpesh në mënyrë selektive.
Skema: dorëheqje të parakohshme dhe mandate të manipuluara
- Dorëheqja e beftë e Elsa Toskës në vitin 2024 krijoi hapësirën për kandidimin e Llagamit.
- Më pas, u shtuan përpjekjet për të manipuluar mandatet e Holta Zaçajt dhe Sonila Bejtjës me interpretime të paqarta kushtetuese.
Ky plan tregoi një strategji të koordinuar për të hapur vende vakante dhe për t’i mbushur ato me njerëz të besuar të politikës.
Familjarë dhe nepotizëm
Llagami është akuzuar edhe për nepotizëm. Rasti më i qartë është ai i kunatës Emirjana Dimo, e komanduar në Gjykatën e Lartë për shkak të “ngarkesës së lartë të punës”, megjithëse nuk u paraqit asnjë ditë për shkak të lejes së lindjes. Më pas, ajo u transferua në Durrës. Ky episod është shembull se si lidhjet familjare përdoren për të forcuar ndikimin në drejtësi.
Një drejtësi e kapur
- 8 gjyqtarë të Lartë mbështetën Llagamin, duke treguar prirjen e qartë drejt pazareve politike.
- Asim Vokshi fitoi vetëm sepse ligji i KED-it e mbrojti renditjen, ndryshe historia do të ishte ndryshe.
- Bungo dhe Sanxhaktari po shihen si hallka të tjera që do thellojnë kontrollin politik mbi Gjykatën e Lartë.
Kjo tregon se reforma në drejtësi ka dështuar në krijimin e një sistemi të pavarur, duke prodhuar vetëm figura të reja, por me lidhje të vjetra politike.
Historia e zgjedhjes së Vokshit dhe Llagamit, si dhe gara e Bungo–Sanxhaktarit, zbulojnë një të vërtetë të hidhur: drejtësia shqiptare nuk i shpëton dot kapjes politike.
Në këtë panoramë, qytetarët shohin se vendimet nuk merren mbi bazën e meritës dhe ligjit, por mbi bazën e pazareve, klaneve dhe interesave.
Naureda Llagami, me lidhjet e saj të ngushta me klanin e Veliajt, është kthyer në simbolin e një sistemi ku drejtësia është shndërruar në instrument mbrojtjeje për politikën dhe jo garant të të drejtave të qytetarëve.