Një vit pas shembjes së çatisë së stacionit hekurudhor në Novi Sad, që shkaktoi vdekjen e 16 personave, qindra mijëra qytetarë serbë u mblodhën sërish në rrugë për të kërkuar drejtësi dhe përgjegjësi për tragjedinë që ka lënë gjurmë të thella në shoqërinë serbe.
Tubimi përkujtimor i kthyer në protestë
Protesta e zhvilluar të shtunën, më 1 nëntor 2025, nisi në orën 11:52 të paradites – në të njëjtën orë kur ndodhi fatkeqësia një vit më parë. Protestuesit mbajtën 16 minuta heshtje, një për çdo viktimë të tragjedisë, ndërsa stacioni hekurudhor u mbush me lule, qirinj dhe pankarta që kërkonin drejtësi.
Pas përfundimit të ceremonisë, turma e madhe, e përbërë kryesisht nga studentë, prindër të viktimave dhe aktivistë, marshoi në qendër të qytetit me thirrjen:
“Shihemi nesër dhe çdo ditë tjetër derisa të ketë drejtësi!”
Akuzat ndaj qeverisë dhe korrupsionit shtetëror
Protestuesit akuzuan drejtpërdrejt presidentin Aleksandar Vuçiç dhe qeverinë e tij për mungesë llogaridhënieje, korrupsion dhe mosndëshkim të fajtorëve. Sipas tyre, shembja e çatisë së stacionit nuk ishte një aksident, por pasojë e shkeljeve strukturore dhe emërimeve klienteliste në projektin e ndërtimit.
Një komision i pavarur teknik raportoi në Parlamentin Evropian se zyrtarë të lartë të qeverisë kishin lidhje me kompani nënkontraktore që kryen punime jashtë standardeve, duke e quajtur ngjarjen “një produkt tipik të korrupsionit institucional”.
Dëshmitë e protestuesve
Sladjana Burmaz, një ekonomiste 51-vjeçare nga Valjevo, tha për median:
“Kjo është tragjedia më e madhe për popullin serb. Këta njerëz nuk u vranë aksidentalisht, por si pasojë e një sistemi të kalbur. Drejtësia do të kryhej vetëm nëse përgjegjësit do të viheshin para ligjit.”
Prindërit e viktimave qëndruan për orë të tëra pranë stacionit me zemra të kuqe dhe kurora me emrat e fëmijëve të humbur, ndërsa disa njoftuan se do të nisin grevë urie në shenjë proteste ndaj mosveprimit të shtetit.
Reagimi i presidentit Vuçiç
Presidenti serb Aleksandar Vuçiç reagoi në rrjete sociale me një foto nga një ceremoni përkujtimore në Beograd, ku mbante një qiri për viktimat. Ai tha:
“Le të jenë emrat e të vrarëve kujtesë se jeta njerëzore është mbi çdo ndarje në shoqëri.”
Vuçiç shpalli 1 nëntorin ditë zie kombëtare, ndërsa mohoi akuzat për korrupsion, duke pretenduar se shembja mund të ketë qenë akt sabotimi ose terrorist.
Një protestë që sfidon pushtetin
Sipas Ministrisë së Brendshme serbe, rreth 39 mijë qytetarë morën pjesë në tubimin në Novi Sad. Protesta përfundoi pa incidente, ndryshe nga demonstratat e verës, kur policia përdori gaz lotsjellës për të shpërndarë turmat.
Lëvizja qytetare, e udhëhequr nga studentë, akademikë dhe opozita, është shndërruar në sfidën më të madhe politike për regjimin e Vuçiçit, duke kërkuar zgjedhje të parakohshme dhe hetime të plota për skandalet korruptive që kanë kushtuar jetë njerëzish.
“Korrupsioni vrau”, ishte mesazhi më i përsëritur në pankarta dhe slogane — një kujtesë e dhimbshme se në Serbi, siç thonë protestuesit, nuk vret vetëm aksidenti, por edhe sistemi.