Nga Jan Egeland
Në mars, ne parashikuam që 70 milion njerëz që ikin nga dhuna dhe persekutimi në të gjithë botën do të preken më keq nga pandemia e virusit koronar. Nënvlerësova ndikimin e kësaj sëmundjeje. Pasojat indirekte të tij provuan të ishin më shkatërruese se vetë virusi.
Këtë javë, organizata ime, Këshilli Norvegjez për Refugjatët, publikoi raportin Spiral Zbritës, duke treguar se komunitetet më të prekshme në botë po përballen me një krizë të katërfishtë për shkak të pandemisë COVID-19: kriza shëndetësore, kriza e urisë, kriza e të pastrehëve dhe kriza e arsimit.
Bazuar në hulumtimet e kryera në 14 shtete, përfshirë një sondazh midis 1,400 refugjatëve dhe njerëzve të prekur nga kriza, ne zbuluam se një 77 përqind e pabesueshme kanë humbur punën ose të ardhurat e tyre që nga fillimi i pandemisë. Tronditja ekonomike po i shtyn komunitetet tashmë të prekshme më thellë në dëshpërim. Për një refugjat sirian që jeton në luginën libaneze Bekaa, ose një nënë jemenase e detyruar të largohet nga shtëpia e saj për shkak të sulmeve ajrore, edhe një humbje e vogël e të ardhurave mund të jetë shkatërruese.
Tre në katër persona të prekur
Më seriozja nga të gjitha është se po përballemi me një pandemi të urisë. Programi Botëror i Ushqimit paralajmëroi në qershor se numri i të uriturve mund të rritet nga 146 milion në 270 milion deri në fund të këtij viti. Raporti ynë zbuloi se 73 përqind e të anketuarve duhej të prisnin vaktet për veten e tyre ose familjet e tyre. Këta janë njerëz që tashmë po përballen me një krizë ushqimore për shkak të konflikteve ose fenomeneve natyrore të tilla si thatësira ose infektime karkalecash.
Shumë njerëz me të cilët kemi biseduar në vendet ndërluftuese thonë se krizat e urisë që do të sjellë COVID-19 janë më të alarmante sesa vdekjet për shkak të vetë sëmundjes.
Kriza e pastrehimit është një efekt tjetër anësor i koronavirusit. 71 përqind e të anketuarve na thanë se kishin vështirësi të paguanin qiranë ose kostot e tjera themelore të akomodimit. Shumë kanë raportuar se janë hedhur në rrugë që nga marsi. Ne po flasim për njerëz të cilëve u është dashur të ikin nga dhuna dhe persekutimi, disa më shumë se një herë.
Ne folëm me një refugjat, një nënë e gjashtë fëmijëve e cila u dëbua sepse i detyrohej 555 dollarë për katër muaj qira. Ajo nuk ka qenë në gjendje të mbledhë para të mjaftueshme për të mbuluar qiranë e saj që kur u goditëm nga pandemia.
Paratë që e ndihmuan atë për të mbajtur në këmbë, dërgesat e parave nga një familje që punonte në Australi, ndaluan të mbërrinin. Situata e saj është e vështirë, por fatkeqësisht jo unike.
Një pasojë tjetër e humbjes së të ardhurave për personat e zhvendosur është se tani fëmijët e tyre do të kenë edhe më pak shanse për të shkuar në shkollë. Të paktën një e treta e nxënësve të shkollës në botë, 463 milion fëmijë në mbarë botën, nuk ishin në gjendje të hynin në mësimin në distancë kur COVID-19 mbylli shkollat e tyre, sipas UNICEF. Tre në katër të anketuar që kishin fëmijë na thanë se shanset për t’i dërguar në shkollë ishin më të ulëta për shkak të situatës së tyre aktuale ekonomike të shkaktuar nga COVID-19. E drejta e këtyre fëmijëve për të shkuar në shkollë dhe perspektivat e tyre për të ardhmen minohen. Ata fëmijë që mbështeteshin në vaktet e shkollës, tani vuajnë nga uria.
Problemet nuk qëndrojnë te kufijtë
Eshtë e kuptueshme që shtetet kthehen brenda dhe u japin përparësi qytetarëve të tyre gjatë një momenti të një pasigurie të tillë globale. Vendet e pasura po garojnë për të siguruar mbrojtje për njerëzit e tyre nga kjo sëmundje dhe rrjeti i gjerë i sigurisë sociale, dhe ata gjithashtu po mbështesin bizneset. Fatkeqësisht, ky nuk është një opsion për vendet si Afganistani ose Jemeni.
Por COVID-19 është gjithashtu një kujtesë se problemet e njerëzimit nuk zvarriten në kufij. Çdo pjesë e botës është e prekur nga ky virus, dhe e njëjta gjë vlen për ndikimet ekonomike. Politikat e brendshme nuk do të zgjidhin probleme globale, të ndërlidhura.
Nevojitet një veprim i shpejtë dhe vendimtar global për të ndaluar katastrofën në rritje me të cilën përballen komunitetet e goditura nga kriza. Shtetet anëtare të G20 do të takohen në Arabinë Saudite në nëntor. Duhen ndërmarrë tre hapa konkretë për të përmirësuar jetën e miliona njerëzve të prekur nga pasojat ekonomike të pandemisë.
Duhet udhëheqje politike
Para së gjithash, ata duhet të angazhohen për të financuar plotësisht thirrjet humanitare të KB për COVID-19 për vitin 2020 dhe 2021. Kërkesa e këtij viti prej 10 miliardë dollarësh financohet me vetëm 26 përqind. Kombet e pasura të G20 dhe kombet e OECD kanë investuar 11 trilion dollarë në paketa ndihme për ekonomitë e tyre, që është 100 herë më shumë sesa u duhen organizatave humanitare për të ndihmuar më të varfrit në botë.
Tjetra, udhëheqësit e G20 duhet të bien dakord për një plan gjithëpërfshirës për të lehtësuar ripagimin e borxhit për vendet e prekura nga konflikti ose vendet që marrin refugjatë. Edhe Banka Botërore tha se duhet të ketë veprim më të gjerë ndërkombëtar sesa huatë dhe grantet ekzistuese dhe ato nga institucionet e tjera financiare. Vendet e G20 e bënë të mundur këtë gjatë krizës financiare të vitit 2007. Ato duhet ta bëjnë përsëri për krizën e sotme, me të cilën njerëzimi po përballet për herë të parë.
Së fundmi, udhëheqësit e G20 duhet të bëjnë thirrje për zgjerimin e mbrojtjes sociale për komunitetet në nevojë. Fëmijët, gratë dhe burrat e zhvendosur shpesh diskriminohen dhe stigmatizohen, përjashtohen nga shërbimet dhe tregu i punës. Qeveritë që i kanë marrë ato duhet t’i përfshijnë ato në planet e reagimit ekonomik dhe rrjetat e sigurisë sociale; ata duhet t’i mbrojnë ata nga dëbimi. Qeveritë që nuk kanë burime për ta bërë këtë duhet të marrin mbështetje nga qeveritë më të pasura.
Takimi që do të mbahet në Riad është një mundësi unike për fuqitë botërore për të treguar solidaritet ndërkombëtar drejt sigurimit të mbrojtjes për njerëzit më të prekshëm në botë, dhe kundër pasojave të COVID-19. Për të zgjidhur këtë problem, nuk mjafton vetëm ta njohim problemin. /tesheshi/