Porti i Durrësit, një nga portat kryesore të Shqipërisë drejt tregjeve ndërkombëtare, është kthyer në një arenë konfliktesh dhe kaosi që kërcënon të ardhmen e investimeve të huaja në vend. Një artikull kritik i medias gjermane “Focus”, me titullin “Drama e portit shqiptar, largohen investitorët gjermanë, çfarë po shkon keq në Durrës?”, sjell në qendër të vëmendjes largimin e kompanisë gjermane EMS Shipping and Trading GmbH dhe pasojat e thella për klimën e biznesit në Shqipëri.
Një projekt premtues që u shndërrua në katastrofë
Në vitin 2013, EMS mori koncesionin për kalatën lindore të Portit të Durrësit, një projekt që synonte modernizimin dhe rritjen e efikasitetit të operacioneve portuale. Por shpresat e mëdha u shuan shpejt. Në vitin 2024, pas përplasjesh të vazhdueshme me qeverinë shqiptare dhe akuzave për mungesë transparence, EMS vendosi të largohej, duke ia shitur koncesionin për një çmim simbolik prej 13 milionë euro kompanisë kroate SCAPHA D.O.O., e drejtuar nga biznesmeni Filip Rogosić.
Largimi i EMS ishte një goditje për reputacionin e Shqipërisë. Në vend të stabilitetit, kalimi i operacioneve te SCAPHA nxiti raportime për eksporte të materialeve potencialisht të rrezikshme drejt Azisë – një makth për imazhin publik dhe një shembull tronditës i mungesës së kontrollit qeveritar mbi këtë aset strategjik.
Luksi përpara logjistikës: Konflikti që ndau palët
Një nga çështjet kryesore që çoi në përplasjen mes EMS dhe qeverisë shqiptare ishte zhvendosja e operacioneve portuale nga Durrësi në Porto Romano. Arsyeja? Hapja e hapësirave për një projekt luksoz, të quajtur “Durrës Marina,” një kompleks prestigjioz që për qeverinë shqiptare dukej më i rëndësishëm se infrastruktura ekzistuese. EMS kundërshtoi këtë vendim në vitin 2022 dhe ngriti padi në Gjykatën Ndërkombëtare të Arbitrazhit, duke kërkuar 40 milionë euro dëmshpërblim për dëmet e shkaktuara. Edhe pse çështja u zgjidh me largimin e EMS, problemet themelore mbetën të pazgjidhura.
Një klimë investimesh e paqëndrueshme
Drama e Portit të Durrësit nxjerr në pah një nga dobësitë më të mëdha të qeverisjes shqiptare: mungesën e një mjedisi të qëndrueshëm dhe transparent për investitorët e huaj. Vendime të paparashikueshme, mungesë mbrojtjeje ligjore dhe prioritizimi i interesave të ngushta mbi nevojat strategjike kanë bërë që Shqipëria të perceptohet si një vend me rrezik të lartë për investime.
Tensionet mes EMS dhe qeverisë janë vetëm maja e ajsbergut. Filip Rogosić, drejtuesi i SCAPHA-s, është një figurë që ka ngritur shqetësime në qarqet ndërkombëtare për lidhjet e tij me rrjete tregtare në Europë dhe Amerikën Latine. Kritika për mungesën e kontrollit mbi aktivitetet në port ka thelluar pasigurinë për të ardhmen.
Brukseli dhe Berlini nuk heshtin
Drama që po zhvillohet në Portin e Durrësit ka tërhequr vëmendjen e Berlinit dhe Brukselit, dy qendra kryesore që kanë mbështetur Shqipërinë në procesin e saj të integrimit europian. Për liderët europianë, një situatë e tillë jo vetëm që dëmton reputacionin e vendit, por vë në pikëpyetje edhe aftësinë e Shqipërisë për të qenë një partner i besueshëm ekonomik.
Një moment vendimtar
Qeveria shqiptare ndodhet përballë një prove të rëndësishme. Nëse Shqipëria dëshiron të tërheqë dhe të mbajë investitorët e huaj, Kryeministri Edi Rama duhet të ndërmarrë hapa të menjëhershëm për të garantuar transparencë dhe stabilitet. Drama e Portit të Durrësit nuk është thjesht një krizë lokale; është një pasqyrë e sfidave më të mëdha që Shqipëria duhet të kapërcejë për të fituar besimin e tregjeve ndërkombëtare.
Në një botë ku kapitali global lëviz shpejt drejt destinacioneve të sigurta dhe të parashikueshme, Shqipëria nuk mund të përballojë luksin e gabimeve të tilla. Brukseli dhe Berlini po shohin – dhe nuk do të tolerojnë një tjetër dështim.
Note: This article is a commentary on the original report published by Focus.de, providing an in-depth analysis of the developments at the Port of Durrës and their broader implications.