Hetimet e fundit mbi projektin e inceneratorit të Tiranës kanë nxjerrë në pah një situatë alarmante: 140 milionë euro janë paguar për një objekt që nuk ekziston, dhe shanset për rikuperimin e këtyre parave janë minimale. Procesi, i cili ka tërhequr vëmendjen e institucioneve hetimore, është një shembull i qartë i keqmenaxhimit dhe mungesës së transparencës në një nga projektet më të mëdha të dekadës.
Një histori me mungesa dhe përgjegjësi të paadresuara
Që nga momenti i nisjes së projektit, ai ka qenë i mbuluar me dyshime për abuzime financiare dhe mungesë të plotë të përgjegjësisë. Ndërkohë që skandali ka hyrë në fazën hetimore, autoritetet ende nuk kanë arritur të identifikojnë zyrtarët e lartë përgjegjës për shpërdorimin e këtyre fondeve.
Për më tepër, edhe pas sekuestrimit dhe administrimit nga shteti, inceneratori ka vijuar të prodhojë borxhe dhe detyrime të papaguara. Kompania fillestare që drejtoi projektin la pas kredi të papaguara në banka, borxhe tatimore dhe detyrime të tjera ndaj furnitorëve. Ky fakt ka rënduar më tej situatën, duke e bërë praktikisht të pamundur kthimin e shumave të humbura.
Një skemë e vështirë për t’u ndaluar
Shpërndarja e fondeve për inceneratorin ka qenë pjesë e një zinxhiri të dobët kontrolli institucional. Pagesat janë kryer vazhdimisht, pavarësisht mungesës së progresit konkret në ndërtimin e projektit. Ky fakt ngre pikëpyetje serioze mbi rolin e institucioneve mbikëqyrëse, të cilat kanë dështuar në ndalimin e këtij abuzimi në kohë.
Edhe pse prokuroria ka ndërmarrë disa hapa për hetimin e çështjes, shumë e shohin procesin si të ngadaltë dhe të çorganizuar. Vetëm së fundmi, kontrollet në disa institucione dhe individë kanë ngritur pritshmëri për një zbulim të përgjegjësve, por rezultati mbetet i paqartë.
Humbja e besimit dhe pasojat ekonomike
Rasti i inceneratorit të Tiranës është më shumë se një aferë financiare; ai përfaqëson një krizë të besimit publik. Qytetarët, të cilët përballen me sfida ekonomike të përditshme, e shohin këtë histori si simbol të keqmenaxhimit dhe pandëshkueshmërisë.
Më tej, projekti ka implikime të gjera për ekonominë shqiptare. 140 milionë euro, të cilat mund të ishin përdorur për investime në infrastrukturë, shëndetësi ose arsim, janë zhdukur në një projekt të dështuar. Kjo humbje jo vetëm që rëndon mbi financat publike, por dobëson edhe perspektivën për tërheqjen e investimeve të tjera të huaja, të cilat kërkojnë transparencë dhe siguri.
Një përpjekje për drejtësi
Ndërsa hetimet vazhdojnë, mbetet për t’u parë nëse drejtësia do të jetë në gjendje të zbardhë plotësisht skemën dhe të ndëshkojë përgjegjësit. Ky rast është një test i rëndësishëm për sistemin e ri të drejtësisë në Shqipëri, i cili synon të luftojë korrupsionin dhe abuzimet me fondet publike.
Nëse përpjekjet për të zbardhur këtë skandal dështojnë, ai do të mbetet një nga rastet më të mëdha të shpërdorimit të fondeve publike në historinë e vendit, duke lënë pas një mesazh të qartë: pa përgjegjësi, korrupsioni do të vazhdojë të gërryejë themelet e zhvillimit ekonomik dhe shoqëror të Shqipërisë.
140 milionë euro janë një kujtesë e dhimbshme e asaj që ndodh kur përgjegjësia zëvendësohet nga neglizhenca dhe interesat personale. Shqipëria nuk mund të përballojë të përsërisë këtë histori.