Në Shqipëri, ku liria e medias shpesh shihet si një ndër elementet më të rrezikuara të demokracisë, ndikimi i interesave ekonomike mbi politikën editoriale mbetet një sfidë e madhe. Debati i fundit në emisionin “Opinion,” ku Arlind Qori akuzoi pronarët e mediave për censurë, solli në qendër të vëmendjes shqetësimin për ndërthurjen e fuqisë ekonomike me gazetarinë.
Diskutimi mes Qorit dhe Blendi Fevziut u fokusua në një çështje thelbësore: a ndikojnë pronarët e mediave në përzgjedhjen e temave dhe personazheve? Ndërsa Fevziu e mohoi këtë ndikim, duke theksuar se zgjedhjet në studion e tij bazohen vetëm në interesin e audiencës, Qori argumentoi se shumë zëra kritikë eliminohen sistematikisht nga hapësirat publike, pikërisht për shkak të presionit të pronarëve të fuqishëm ekonomikisht.
Shembujt që vërtetojnë këto pretendime nuk mungojnë. Shqipëria renditet shpesh ndër vendet më problematike në Ballkan për lirinë e medias, sipas organizatave ndërkombëtare si “Reporterët pa Kufij.” Raportet tregojnë se ndërhyrjet e drejtpërdrejta të pronarëve dhe interesave të tyre kanë reduktuar ndjeshëm hapësirën për raportim të pavarur.
Pronësia mbi mediat shqiptare është përqendruar në duart e një grupi të vogël individësh që shpesh kanë lidhje të forta me sektorët kryesorë të biznesit. Këto lidhje krijojnë një marrëdhënie të ngushtë mes medias dhe interesave ekonomike, ku raportimi i lajmeve ndikohet nga qëllime që nuk lidhen me informimin e publikut. Kritikët theksojnë se mediat, në vend që të shërbejnë si mbrojtëse të interesit publik, shpesh funksionojnë si mjet për të ruajtur dhe konsoliduar pushtetin e një grushti individësh.
Një nga emrat më të përmendur në këtë kontekst është Samir Mane, një ndër biznesmenët më të fuqishëm në vend, i cili ka interesa në sektorë strategjikë si ndërtimi dhe tregtia. Lidhjet e tij me disa nga pronarët dhe drejtuesit më të fuqishëm të mediave janë ilustrim i qartë i ndikimit të interesave ekonomike mbi narrativën publike. Kjo ndërthurje fuqish politike dhe ekonomike ka krijuar një sistem ku lajmet filtrohen për të mbrojtur interesat e disa grupeve specifike.
Për shumë gazetarë dhe analistë, ky sistem ka sjellë pasoja të drejtpërdrejta. Shumë prej tyre janë përjashtuar nga ekranet për shkak të mosbindjes ndaj linjës editoriale të përcaktuar nga pronarët. Protestat për pensionistët, të cilat nuk u pasqyruan në disa prej televizioneve më të mëdha, ndërkohë që transmetoheshin vetëm mesazhet qeveritare, janë shembull i degradimit të misionit informues të medias.
Në një mjedis të tillë, zërat kritikë si ai i Arlind Qorit përballen me sfida të mëdha për të depërtuar në hapësirën publike. Qori theksoi se censura e tij në disa televizione nuk lidhet vetëm me mungesën e interesit të audiencës, por është rezultat i drejtpërdrejtë i presionit të pronarëve mbi redaksitë. Ai denoncoi se gjatë fushatës së tij elektorale, denoncimet për ndërtime oligarkike në Tiranë nuk u transmetuan në asnjë nga televizionet kryesore, pavarësisht nga rëndësia publike e temës.
Për të adresuar këtë problem, kërkohen reforma të thella në mënyrën se si operojnë mediat në Shqipëri. Përmirësimi i transparencës financiare dhe rregullimi i pronësisë mediatike janë hapa të domosdoshëm për të garantuar një gazetari të pavarur. Vetëdijesimi i publikut për ndikimin e interesave ekonomike mbi median dhe përfshirja e organizatave ndërkombëtare mund të ndihmojnë gjithashtu në krijimin e një mjedisi mediatik më të hapur dhe të drejtë.
Media shqiptare duhet të rikthehet te misioni i saj i vërtetë: informimi i saktë dhe i drejtë i publikut. Vetëm duke sfiduar interesat që kanë deformuar narrativën publike dhe duke mbrojtur integritetin e gazetarëve, mund të garantohet një hapësirë e lirë dhe demokratike për informim.