Ideja e ndërtimit të një centrali bërthamor në Shqipëri për të plotësuar nevojat energjetike të Italisë po fiton vëmendje në mediat italiane. Pas nënshkrimit të marrëveshjes mes kryeministrave Giorgia Meloni dhe Edi Rama në Abu Dhabi, që përfshin ndërtimin e kabllove nënujorë për transmetimin e energjisë nga Shqipëria drejt Italisë, disa gazetarë italianë sugjerojnë se kjo mund të jetë një hap drejt një projekti më të madh: një reaktor nuklear në territorin shqiptar.
Çfarë përfshin marrëveshja Rama-Meloni?
Marrëveshja e firmosur në Emiratet e Bashkuara përfshin një investim prej një miliard eurosh për kabllot nënujorë që do të lidhin Shqipërinë dhe Italinë për transmetimin e energjisë. Ndërkohë, mediat italiane si Staffetta Online dhe ANSA kanë spekuluar se pas kësaj marrëveshjeje mund të qëndrojë ideja e ndërtimit të një centrali bërthamor në Shqipëri për të furnizuar Italinë me energji.
Pse Shqipëria?
Gazetarët italianë sugjerojnë se Shqipëria mund të jetë një zgjidhje praktike për Italinë, ku energjia bërthamore mbetet një temë e ndjeshme për publikun. Në Itali, projektet për energji bërthamore përballen me protesta të forta, referendume dhe kundërshti të shoqatave mjedisore. Në Shqipëri, megjithatë, referendumi dhe protestat nuk kanë ndikimin e njëjtë, duke e bërë vendin një opsion të mundshëm për projekte të tilla.
Reagimet në Itali dhe përtej
Në Itali, debati mbi rikthimin tek energjia bërthamore është i ndarë. Ndërsa disa forca politike si Forza Italia dhe Lega janë pro këtij opsioni, të tjera si Lëvizja Pesë Yjet dhe shoqatat mjedisore janë kategorikisht kundër. Ministri italian i Energjisë ka theksuar se kërkesa për energji do të dyfishohet në dy dekadat e ardhshme dhe se energjia bërthamore mund të jetë e vetmja mënyrë për të garantuar furnizim të qëndrueshëm dhe me kosto të ulët.
A do të pranojë Shqipëria një projekt të tillë?
Shqipëria, e cila ende nuk arrin të plotësojë nevojat e saj energjetike, po pozicionohet si një partner i mundshëm në projektet ndërkombëtare të energjisë. Megjithatë, ndërtimi i një centrali bërthamor në territorin shqiptar do të ngrejë pyetje mbi ndikimin mjedisor dhe sigurinë, si dhe mbi transparencën e vendimmarrjes nga ana e qeverisë shqiptare.
Spekulimet për një central bërthamor në Shqipëri mbeten për momentin në nivel idesh dhe hamendësimesh. Megjithatë, zhvillimet e fundit në marrëdhëniet energjetike mes Shqipërisë dhe Italisë tregojnë për një bashkëpunim gjithnjë e më të thellë, që mund të sjellë projekte të rëndësishme strategjike për të dy vendet. A do të pranojë Shqipëria këtë sfidë të madhe? Koha do ta tregojë.