Çfarë është DeepSeek dhe pse po bën kaq shumë bujë?
DeepSeek është një inteligjencë artificiale e zhvilluar nga Kina, e cila brenda një kohe të shkurtër është bërë një nga platformat më të diskutueshme në botë. Ajo është dizajnuar për të ofruar një sistem të avancuar të kërkimit dhe përpunimit të të dhënave, duke përdorur algoritme të inteligjencës artificiale për të analizuar informacionet në internet dhe për të ofruar përgjigje të personalizuara për përdoruesit.
Megjithatë, pas suksesit të shpejtë të DeepSeek, disa ekspertë të sigurisë kibernetike kanë ngritur shqetësime serioze për privatësinë e përdoruesve, duke pohuar se kjo platformë përmban një kod të fshehur që dërgon të dhënat e përdoruesve tek qeveria kineze. Ky zbulim ka sjellë reagime të forta në Perëndim, duke çuar në ndalimin e DeepSeek në disa vende.
Akuzat për spiunazh dhe siguria e të dhënave
Sipas një raporti të publikuar nga ABC News, studiuesit e sigurisë kibernetike zbuluan se DeepSeek ka një lidhje të drejtpërdrejtë me serverë të kontrolluar nga qeveria kineze. Ivan Tsarynny, CEO i kompanisë kanadeze të sigurisë në internet Feroot Security, shpjegon se përdoruesit që regjistrohen ose hyjnë në DeepSeek mund të krijojnë pa dijeninë e tyre një llogari në Kinë, duke bërë që të dhënat e tyre, përfshirë identitetin, historikun e kërkimeve dhe sjelljen në internet, të bëhen të aksesueshme për sistemet shtetërore kineze.
“Ne shohim lidhje të drejtpërdrejta me serverët dhe kompanitë në Kinë që janë nën kontrollin e qeverisë kineze. Dhe kjo është diçka që nuk e kemi parë kurrë më parë,” – tha Tsarynny për ABC News.
Një aspekt veçanërisht shqetësues është fakti se DeepSeek duket se transmeton të dhënat e përdoruesve në faqen e internetit CMPassport.com, e cila është një regjistër online i China Mobile, një kompani telekomunikacioni e kontrolluar nga qeveria kineze. China Mobile u ndalua të operonte në Shtetet e Bashkuara në vitin 2019 për arsye të sigurisë kombëtare, ndërsa në 2021 ajo u hoq nga Wall Street.
Reagimet ndërkombëtare: Ndalime dhe masa mbrojtëse
Pas publikimit të këtyre shqetësimeve, disa vende kanë marrë masa të menjëhershme për të kufizuar përdorimin e DeepSeek.
SHBA dhe ndalimet federale
Në Shtetet e Bashkuara, guvernatori i Teksasit ndaloi përdorimin e të gjitha aplikacioneve kineze në pajisjet qeveritare, duke përfshirë edhe DeepSeek. Po ashtu, Departamenti i Marinës dhe ai i Mbrojtjes (Pentagoni) kanë ndaluar përdorimin e kësaj platforme, ndërsa NASA ka ndjekur të njëjtën strategji.
Për më tepër, një projektligj dypartiak pritet të prezantohet në Kongresin Amerikan, duke propozuar ndalimin e DeepSeek në të gjitha pajisjet qeveritare. Ky projektligj është propozuar nga përfaqësuesit Darin LaHood (Republikan) dhe Josh Gottheimer (Demokrat), të cilët më parë mbështetën edhe ndalimin e TikTok në pajisjet shtetërore.
Koreja e Jugut dhe Italia
Në Korenë e Jugut, qeveria ka vendosur bllokimin e DeepSeek në kompjuterët e disa agjencive shtetërore, ndërkohë që Autoriteti Korean për Privatësinë ka kërkuar sqarime nga kompania kineze për trajtimin e të dhënave personale.
Në Itali, autoritetet e privatësisë kanë nisur një hetim mbi DeepSeek, duke kërkuar transparencë mbi mënyrën se si ruhen dhe përpunohen të dhënat e përdoruesve evropianë.
Tajvani: Kujdes maksimal ndaj teknologjisë kineze
Tajvani ka qenë një nga vendet e para që ka ndaluar përdorimin e DeepSeek, duke e konsideruar atë një kërcënim për sigurinë kombëtare. Autoritetet tajvaneze kanë paralajmëruar gjithashtu institucionet qeveritare dhe kompanitë private që të shmangin çdo teknologji të inteligjencës artificiale të zhvilluar nga Kina.
A duhet të shqetësohen përdoruesit?
Ndërsa DeepSeek vazhdon të rritet në popullaritet, shqetësimet për sigurinë dhe privatësinë e përdoruesve janë më të forta se kurrë. Ekspertët këshillojnë që përdoruesit të jenë të vetëdijshëm për rreziqet dhe të shmangin regjistrimin në platforma që nuk ofrojnë transparencë mbi mbledhjen dhe përdorimin e të dhënave personale.
Nëse akuzat ndaj DeepSeek provohen të jenë të sakta, kjo do të ishte një tjetër shembull i përpjekjeve të qeverisë kineze për të mbledhur të dhënat e përdoruesve globalë për qëllime të paqarta.
Për momentin, qeveritë dhe kompanitë në Perëndim po e marrin seriozisht këtë kërcënim, dhe nuk përjashtohet mundësia që DeepSeek të përballet me ndalime edhe më të rrepta në të ardhmen.