Brukseli i jep dritën jeshile planit të ri italian për strukturat e migrantëve në territorin shqiptar. Komisioni Europian ka dhënë një miratim të parë për destinacionin e ri që Italia u ka caktuar qendrave të ngritura në Shqipëri, duke i kthyer ato në struktura për qëndrim të përkohshëm të migrantëve që presin riatdhesimin.
Pas një sërë shqyrtimesh gjyqësore dhe vlerësimesh ligjore, qeveria italiane, e udhëhequr nga Giorgia Meloni, ka miratuar një dekret që ndryshon funksionin fillestar të këtyre qendrave – të destinuara për përpunimin e kërkesave për azil – në qendra për riatdhesim (Cpr). Në to do të strehohen migrantët që kanë marrë urdhër dëbimi nga Italia, derisa të rikthehen në vendet e tyre të origjinës.
Miratimi nga Komisioni Europian
Zëdhënësi i Komisionit deklaroi në një konferencë shtypi se: “Sipas informacioneve tona, në qendrat e menaxhuara nga Italia në Shqipëri do të zbatohet ligji italian, si më parë. Në parim, kjo është e ligjshme sipas të drejtës së BE-së.” Edhe pse ligji aktual europian nuk parashikon praktika të tilla, propozimi i fundit i Komisionit më 11 mars për një rregullore të re mbi riatdhesimet ka hapur rrugën për funksionimin e “qendrave të kthimit” në vendet e treta.
Meloni e quan projektin një model të suksesshëm
Në një mesazh dërguar Samitit për Sigurinë Kufitare, Giorgia Meloni u shpreh se “marrëveshja me Shqipërinë ishte fillimisht e kritikuar, por po fiton gjithnjë e më shumë mbështetje”. Ajo shtoi se tani edhe vetë BE-ja po ndjek të njëjtin model, duke theksuar se Italia ka qenë pararendëse në këtë drejtim.
Megjithatë, komisioneri për Punët e Brendshme, Magnus Brunner, kishte theksuar më herët se modeli italian nuk ishte identik me projektin e propozuar nga Komisioni, pasi ai lidhet me kërkuesit e azilit. Por ndryshimi i funksionit të qendrave në Shqipëri i ka afruar shumë të dyja iniciativat.
Ndërkohë që Gjykata e Drejtësisë së BE-së pritet të vendosë mbi konceptin e “vendeve të sigurta”, Italia po e shfrytëzon marrëveshjen me Shqipërinë për të zbatuar politikën e saj të riatdhesimeve me efikasitet më të lartë. Plani i Melonit, tashmë i përqafuar nga Brukseli, mund të shërbejë si precedent për praktika të ngjashme në të ardhmen nga vende të tjera anëtare të BE-së.