Importet dominojnë tregun – Blegtoria vendase në rënie, rreziku nga prodhimet jo në standard
Tregu shqiptar i mishit po përjeton një rritje alarmante të varësisë nga importet, me Brazilin që vazhdon të jetë furnizuesi kryesor, ndonëse në rënie. Të dhënat zyrtare nga INSTAT tregojnë se ndërmjet viteve 2014–2024, importet janë rritur me 29%, duke arritur në 48 mijë tonë mish vetëm në vitin 2024.
Konsumi i mishit dhe importet – një lidhje që thellohet
Në vitin 2014, 19.6% e konsumit të mishit në Shqipëri mbulohej nga importi. Deri në vitin 2023, kjo shifër ka arritur në 26%, ndërkohë që konsumi total i mishit ka rënë në 184 mijë tonë, çka tregon një tkurrje të prodhimit vendas dhe një mbështetje gjithnjë më të madhe te importi.
Kriza në blegtori – shkaktar kryesor i varësisë nga jashtë
Ndër vite, numri i gjedhëve ka rënë me 47%, të imtave me 34% dhe i derrave me 33%. Shkaqet kryesore përfshijnë emigrimin e të rinjve, plakjen e popullsisë rurale dhe mungesën e mbështetjes për fermat e vogla, të cilat përjashtohen nga skemat e subvencionimit.
Brazil, SHBA, Greqi – kush e ushqen Shqipërinë me mish
Brazilianët dominojnë tregun shqiptar prej tre dekadash, por pjesa e tyre në totalin e importeve ra nga 31.1% në 27% në vitin 2024. SHBA, Greqia, Italia dhe Paraguai janë gjithashtu ndër furnizuesit më të mëdhenj.
Veçanërisht, Greqia ka trefishuar importet që nga viti 2014, duke kaluar nga 7.9% në 19%. Edhe Paraguai ka shënuar rritje të ndjeshme, duke zënë 5% të tregut nga vetëm 0.7% në vitin 2014.
Turizmi, restorantet dhe një popullsi në rënie – pse rritet kërkesa për mish
Pavarësisht se popullsia shqiptare është tkurrur me 15% nga viti 2011 në 2023, boom-i turistik dhe zgjerimi i sektorit të gastronomisë kanë shtuar ndjeshëm kërkesën për mish. Kjo ka përshpejtuar importet dhe ka sjellë me vete rreziqe për shëndetin publik, pasi prodhimet e importuara shpesh janë jashtë standardeve të kontrollit sanitar.
Shtimi i rasteve me salmonelë – alarm për sigurinë ushqimore
Në vitet e fundit është vërejtur rritje e rasteve me salmonelë, ndërkohë që mekanizmat e kontrollit të cilësisë kanë dështuar të parandalojnë konsumin e mishit të infektuar. Kjo situatë ka vënë në pikëpyetje efikasitetin e mbikëqyrjes shtetërore në importet ushqimore.
Pse varet Shqipëria gjithnjë e më shumë nga mishi i importuar?
Rënia drastike e blegtorisë, emigrimi i fermerëve dhe turizmi në rritje kanë bërë që tregu vendas të mos plotësojë kërkesën.
A është Brazili ende furnizuesi kryesor i mishit për Shqipërinë?
Po, por pesha e tij ka rënë nga 31.1% në 27%. Tani Greqia dhe Paraguai po zënë gjithnjë e më shumë treg.
A përbën rrezik mishi i importuar për shëndetin?
Po. Mungesa e kontrollit efektiv ka sjellë raste të shtimit të infeksioneve me salmonelë dhe rritje të pasigurisë ushqimore.
A përfiton bujqësia shqiptare nga skemat e subvencionimit?
Fermat e mëdha ndoshta, por fermat e vogla janë përjashtuar, duke shtuar falimentimet dhe varësinë nga importi.