Në të njëjtën ditë kur Ursula von der Leyen, Presidentja e Komisionit Europian, shkel në Tiranë duke e quajtur “të mrekullueshëm” progresin e Shqipërisë drejt Bashkimit Europian, një tjetër realitet paralel zhvillohet në të njëjtin vend — një realitet që të kujton më shumë historitë e Nastradinit sesa një shtet që po afrohet me Europën.
Ndërsa në podiumet e “shpejtësisë evropiane” flitet për kapituj negociatash dhe fonde miliardëshe, në rrugët e kryeqytetit ministrja Albana Koçiu ndalon monopatinat elektrike — me një vendim verbal, pa ligj, pa VKM, pa Fletore Zyrtare, pa asnjë bazë juridike.
Një vendim që në çdo shtet europian do të quhej arbitrar, por që në Shqipëri përshëndetet me duartrokitje burokratësh që nuk dinë as ta lexojnë Kushtetutën.
Shteti që bllokon monopatinat, por jo korrupsionin
Në vend që të ndalojë abuzimet me tendera, të kontrollojë qeverinë lokale apo të ndëshkojë kontratat fantazmë, qeveria shqiptare ka zgjedhur armikun e ri të shoqërisë: monopatinën elektrike.
Një rrezik që — sipas ministres — paska tronditur sigurinë kombëtare dhe ka kërkuar ndërhyrje urgjente, sikur të bëhej fjalë për ndonjë virus epidemiologjik e jo për një mjet transporti të vogël.
E gjithë kjo ndërkohë që në çdo vend të BE-së monopatinat rregullohen, jo ndalohen.
Në Paris kërkohet regjistrim dhe siguracion.
Në Berlin – kaskë dhe kufizim shpejtësie.
Në Romë – pajisje ndriçuese dhe gjoba për përdorim në trotuar.
Në Tiranë?
Në Tiranë ndalohen me fjalë.
Sepse “ministrja tha”. Dhe kjo, në Shqipërinë e vitit 2025, mjafton për të qenë ligj.
Nga Kushtetuta në fjalorin e ministrisë: ‘E ndaloj sepse nuk më pëlqen’
Nëse do ta shihnim me syrin juridik, urdhri verbal i ministres është një shkelje e qartë e nenit 38 të Kushtetutës, që garanton lirinë e lëvizjes, dhe i nenit 17, që ndalon kufizimin e lirive pa ligj të miratuar nga Kuvendi.
Por për ministren, duket se këto janë “detaje të parëndësishme”, siç mund të jetë për dikë që i referohet shtetit si “komandë” e jo si sistem ligjor.
Në thelb, kjo është qeverisje me instinkt, jo me ligj. Një logjikë që e kthen shtetin në një skenë improvizimi, ku një ministër mund të ndalojë monopatinat, tjetri qentë, e ndoshta ndonjë tjetër nesër do ndalojë edhe ecjen pa kaskë.
Nëse në kohën e Zogut vendimet shoqëroheshin me dekret mbretëror, sot kemi dekret rrjetesh sociale — një “postim” që zëvendëson aktin ligjor. Dhe askush në administratë nuk pyet: “Po në cilin nen bazohet kjo, zonjë ministre?”.
Von der Leyen flet për integrim, Koçiu për ndalim: harmonia e dy realiteteve
Kontrasti është grotesk: në një anë, Edi Rama e Ursula von der Leyen flasin për “shpejtësi rekord drejt BE-së”, ndërsa në anën tjetër, ministrja e tij ndalon një formë moderne transporti që përfaqëson pikërisht frymën e qyteteve europiane.
Në Bruksel, monopatinat subvencionohen për të ulur ndotjen dhe për të nxitur transportin ekologjik.
Në Tiranë, ndalohen me frazën “kemi marrë ankesa nga qytetarët”.
A nuk do të ishte më e ndershme të thuhej troç se ministria nuk ka kapacitet për të rregulluar me ligj atë që nuk e kupton?
Në vend të hartimit të një kuadri rregullator, zgjidhet metoda më primitive: ndalimi total. Një logjikë që të kujton urdhrin klasik “të pritet drita, se s’ka drita”.
Një shoqëri që s’e kupton më shtetin
Në thelb, ky episod është më shumë se një gafë burokratike: është simboli i degradimit të kulturës shtetërore.
Një vend që pretendon integrim në BE, por nuk respekton procedurat e veta kushtetuese, nuk është në “rrugën e duhur” — është në rrugën e vetes.
Kjo Shqipëri që ndalon monopatinat, por lejon trafikun institucional të pandëshkueshmërisë, është një vend që i ngjan një satire të Nastradinit:
ku ministrat dalin çdo ditë me urdhra që as vetë nuk i lexojnë,
ku ligji është fakultativ,
dhe ku çdo absurditet shitet si masë “për interes publik”.
Një vend që shkon drejt Europës… me biçikletë pa rrota
Nëse von der Leyen e Rama duan të tregojnë vërtet “progres”, duhet të fillojnë nga elementët e shtetit ligjor, jo nga dekoratat diplomatike.
Sepse në Europë nuk shkohet me konferenca për shtyp, por me institucione që veprojnë me ligj, jo me urdhra gojorë.
Shqipëria mund të jetë “në rrugën drejt BE-së”, por me këtë lloj drejtimi, duket se do të mbërrijë në Europë, por në këmbë — sepse monopatinat u ndaluan nga ministrja që nuk lexon Kushtetutën.