Në 6 milion vjet njerëzit kanë ecur mbi 2 këmbë, dhe aftësia jonë për të ecur drejt, i ka dhënë mundësi njerëzimit të udhëtojë në distanca të mëdha, dhe të mbijetojë duke e ndryshuar klimën, mjediset dhe peizazhet. Por ecja është më shumë sesa thjesht zhvendosje.
Studime të shumta shkencore, kanë zbuluar se veprimi i thjeshtë i lëvizjes së këmbëve, mund të sigurojë një numër të madh përfitimesh shëndetësore, dhe t’i ndihmojë njerëzit të jetojnë më gjatë. ”Shumë njerëz kanë filluar të shëtisin nëpër lagjen e tyre dhe në natyrë, për të kaluar kohën gjatë pandemisë dhe ka shumë arsye për ta vazhduar atë praktikë”-thotë Emanuel Stamatakis, profesor i veprimtarisë fizike, stilit të jetës dhe shëndetit të popullatës në Universitetin e Sidneit, Australi.
“Ecja e rregullt, garanton të gjitha përfitimet standarde të ushtrimeve aerobike, si përmirësime në punën e zemrës dhe sistemet e qarkullimit të gjakut, një kontroll më të mirë të glukozës në gjak, normalizim të presionit të gjakut, si dhe uljen e ankthit dhe depresionit”- thotë Stamatakis.
Ecja nuk është diçka e kushtueshme, nuk kërkon shumë pajisje speciale, dhe mund të kryhet thuajse kudo. Po a kemi vërtet nevojë për të ecur 10.000 hapa në ditë? Ekspertët e shëndetit publik janë të ndarë mbi këtë çështje. Por në kundërshtim me besimin popullor, ky rekomandim nuk vjen nga shkenca.
Përkundrazi, ai buron nga një fushatë publicitare të viteve 1960, për të promovuar një pedometër në Japoni. Ndoshta sepse është një numër i rrumbullakosur dhe i lehtë për t’u mbajtur mend. Vende si SHBA-ja nisën ta përfshijnë në rekomandimet e shëndetit publik.
Sot, ai është një lloj kuote e rekomandueshme në aplikacionet e ecjes në këmbë në smartfonët tanë. Që nga vitet 1960, studiuesit kanë studiuar standardin 10.000 hapa në ditë, dhe kanë arritur në përfundime të përziera.
“Disa studime kanë treguar vazhdimisht, se ka përfitime të konsiderueshme shëndetësore edhe nëse ecet më pak se 10.000 hapa në ditë”-thotë Stamatakis. Për shembull, një studim i kohëve të fundit i Universitetit të Harvardit, që përfshinte më shumë se 16.000 gra të moshuara, zbuloi se ato që ecnin të paktën 4.400 hapa në ditë, e ulën shumë rrezikun e tyre për të vdekur para kohe, kur u krahasuan me gra fizikisht më pak aktive.
Studimi vuri gjithashtu në dukje se përfitimet në jetëgjatësi, vazhdonin deri në 7.500 hapa në ditë, ndërsa nuk rriteshin më pas kësaj shifre. Pra, 7.500 hapa është një qëllim ideal ditor, që sjell përfitime shëndetësore të krahasueshme me 10.000 hapa në ditë.
Por a ka rëndësi ritmi i ecjes në garantimin e këtyre përfitimeve? Ashtu si me çdo ushtrim fizik, përfitimet fizike nga ecja varen nga tre gjëra:kohëzgjatja, intensiteti dhe shpeshtësia. E thënë thjesht:ecni shpesh, shpejt dhe për distanca të gjata. Synimi është të ecni sa më shpejt, për të rritur rrahjet e zemrës tuaj, qoftë edhe vetëm për disa minuta”.
“Sa më shpejtë ritmi i ecjes aq më mirë. Ideale është që 3.000-3.500 nga hapat të përfundojnë me një ritëm të shpejtë”- thekson Stamatis. Në një studim të kohëve të fundit, që përfshiu rreth 50.000 njerëz që ecin rregullisht, Stamatakis dhe kolegët e tij e lidhën shpejtësinë më të madhe të ecjes me një rrezik të zvogëluar të vdekjes nga thuajse gjithçka, përveç kancerit.
Një studim i fundit i botuar në “Mayo Clinic Proceedings”, analizoi jetëgjatësinë e afro 475.000 burrave dhe grave që u vetë-raportuan si ecës të ngadaltë apo të shpejtë. Ecësit më të shpejtë – me një shpejtësi prej rreth 4.8 km/h, mund të prisnin të jetonin afërsisht 15-20 vjet më gjatë sesa këmbësorët e ngadaltë, apo ata që zakonisht shëtisnin me një shpejtësi prej rreth 3.2 km/h.
Pjesëmarrësit që e konsideronin veten si shëtitës të shpejtë, kishin një jetëgjatësi mesatare gati 87 vjeç për burra dhe 88 vjet për gratë. Ndërsa e dimë që ecja është e mirë për trupin, ekspertët kanë nisur të zbulojnë se si ndikon ajo në funksionimin e trurit.
Sidomos ecja, mund të jetë një mënyrë efektive, për të ngadalësuar ose ulur rënien e aftësive njohëse në moshën e thyer. Një studim mbi të moshuarit, zbuloi se ecja e rregullt për 6 muaj përmirësonte funksionin ekzekutiv, apo aftësinë për të planifikuar dhe organizuar gjërat. Ndërkohë, studime të tjera kanë zbuluar se ecja dhe ushtrimet e tjera aerobike, mund të rrisin madhësinë e hipokampusit, zonën e trurit të përfshirë në memorie, dhe mësimin e gjërave të reja.