Një dënim i fshehur, një emër i ndryshuar, një sistem që hesht – Rasti që trondit themelet e reformës në drejtësi
Në datën 7 qershor 2005, Gjykata e Janinës shpalli fajtorë në mungesë shtetasen shqiptare Irena Maneku (Gjoka) për falsifikim dokumenti dhe tentativë për kalim të paligjshëm të kufirit. Vendimi parashikonte 3 muaj burg, gjobë 1.500 euro, si dhe shkatërrimin e pasaportës së falsifikuar shqiptare. Kjo ngjarje e vitit 2002, e dokumentuar tashmë me një vendim të prerë penal, do të kishte mbetur në harresë… nëse nuk do të përplasej me një tjetër emër: Irena Gjoka, sot kryetare e GJKKO-së, e emëruar si ikonë e reformës në drejtësi.
Nga Spata te Gjoka: Tre Mbiemra, Një E Vërtetë
Historia e Irena Gjokës është ajo e një transformimi të kujdesshëm. E lindur si Spata, martuar fillimisht me Maneku, emrin e të cilit mbante gjatë dënimit në Greqi, e më pas e martuar me një tjetër, duke marrë mbiemrin Gjoka, nën të cilin u përfshi në sistemin e drejtësisë shqiptare dhe kaloi me sukses vettingun. Në formularët e vettingut, ajo deklaroi se nuk kishte qenë asnjëherë e dënuar, duke fshehur një fakt thelbësor: dënimin penal të dhënë nga drejtësia greke.
E Vërteta Gjithmonë Del
Ish-kryeministri Sali Berisha, në një dalje para SPAK, publikoi të plotë vendimin e Gjykatës së Janinës, i cili vërteton dënimin e Irena Gjokës. Ky fakt, i bërë publik më herët në Greqi gjatë procesit kundër Fredi Belerit, ishte shpërfillur nga institucionet shqiptare. Megjithë presionin mediatik dhe politik, Këshilli i Lartë Gjyqësor u mjaftua me një deklaratë mbrojtëse ndaj Gjokës, ndërsa Prokuroria e Përgjithshme la çështjen të zvarritet për më shumë se një vit, pa asnjë konkluzion.
Vetting i Kompromentuar
Rasti i Gjokës është prova e gjallë se sita e famshme e vettingut ka lënë të kalojnë emra me të shkuar kriminale të padeklaruar. Por skandali nuk mbaron me të kaluarën. Ajo nuk ka thjesht mashtruar në formular, por ka marrë pjesë në vendimmarrje thelbësore për fatet e drejtësisë shqiptare. Ndër to:
- Vendimi për arrestin dhe izolimin e Sali Berishës, pavarësisht konfliktit të interesit (ishte vetë Berisha që e kishte shkarkuar dikur).
- Moslejimi i betimit të Fredi Belerit si kryetar bashkie.
- Vendime të dyshimta në lidhje me sekuestrimet e pronave të ndërtuesve të lidhur me pushtetin.
- Vonesa të pajustifikuara në urdhrat e ndalimit për bosët e inceneratorëve, që përfunduan të arratisur.
Manipulimi i Sistemit, Jo Gabim Rinor
Qeveria dhe mbështetësit e reformës në drejtësi mund të përpiqen ta relativizojnë dënimin e Gjokës si një “gabim rinor” të një të reje që kërkonte të largohej nga Shqipëria në vitet e vështira 2002. Por problemi nuk është vepra, por manipulimi i sistemit, mashtrimi i vettingut, dhe mbrojtja politike që i është ofruar më pas.
Drejtësia në Pengmarrje
Rasti i Irena Gjokës është kthyer në simbol të dështimit moral të reformës. Të gjitha hallkat që duhej të garantonin pastërtinë e sistemit janë heshtur: KLGJ, vettingu, Prokuroria e Përgjithshme. Pse? Sepse Irena Gjoka ka qenë e dobishme për pushtetin. E ashpër me opozitën, e butë me klientët e qeverisë.
Në vend që të ishte larguar nga sistemi për mashtrim, ajo u promovua në krye të GJKKO-së, duke e bërë të qartë se në Shqipëri nuk është më ligji që bën drejtësinë, por rreshtimi politik.
Konkluzion: Jo Thjesht Rrëfim Personal, Por Aktakuzë Ndaj Reformës
Rasti Gjoka nuk është një incident i izoluar, por një akuza e plotë ndaj të gjithë sistemit të drejtësisë së re. Ai provon se në vend të pastrimit të drejtësisë, është ndërtuar një piramidë e re pengmarrjeje, ku emrat e përdorshëm politikisht promovohen dhe mbrohen pavarësisht dosjeve të errëta.
Nëse ky sistem do të kishte ndërtuar integritet të vërtetë, Irena Gjoka nuk do të kishte kaluar kurrë vettingun, e aq më pak të gjykonte fatet e drejtësisë speciale.
Artikulli u bazua në dokumentet origjinale të Gjykatës së Janinës, të publikuara më 5 maj 2025.
© Aktualitet.al
VENDIMI I PLOTË
APOSTILË – SHËNIM ZYRTAR
KONVENTA E HAGËS, E 5 TETORIT 1961
(Mbi heqjen e kërkesës për legalizimin e dokumenteve publike të huaja)
- Shteti: REPUBLIKA E GREQISË
Ky dokument publik - Është nënshkruar nga zonja Georgia Andreou
- E cila vepron në cilësinë e Sekretares pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Janinës
- Është i pajisur me vulën dhe/ose stemën zyrtare të Gjykatës së Shkallës së Parë të Janinës
Lëshimi i këtij vërtetimi bëhet në zbatim të Konventës / VËRTETOHET SI MË POSHTË
- Vendi i lëshimit: Janinë
- Data: 2 maj 2025
- Lëshuar nga: zoti Konstantinos Panos, Kryetar i Gjykatës së Shkallës së Parë të Janinës
- Numër protokolli: 40 / 2-05-2025
- Vulë / Stemë zyrtare
- Nënshkrim
Konstantinos Panos
Kryetar i Gjykatës së Shkallës së Parë
…Shpallet fajësia e saj për veprën penale: Më 24/12/2002, rreth orës 15:30 në Kakavijë të Janinës, gjatë kontrollit kufitar, ajo paraqiti pasaportë të falsifikuar për të kaluar në mënyrë të paligjshme kufirin, në emër të Irena Maneku me nr. pasaporte 1068376/98, e lëshuar në Shqipëri, që rezultoi e falsifikuar.
Gjykata, pasi shqyrtoi çështjen dhe vendosi shpalljen e saj fajtore në mungesë, shpalli vendimin në Janinë, më 7 qershor 2005.
Pas shpalljes së vendimit të mësipërm, u dëgjua:
Prokurori, i cili propozoi që pas shpalljes fajtor të të pandehurës, të vendosej dënim me burgim prej tre (3) muajsh, gjobë prej 1.500 euro, si dhe shpenzimet gjyqësore.
Gjykata, në seancë të mbyllur në praninë e Sekretarit Gjyqësor, vendosi dhe shpalli menjëherë këtë:
VLERËSIMI LIGJOR SIPAS LIGJIT
Duke qenë se vepra penale për të cilën u shpall fajtore e pandehura parashikohet dhe ndëshkohet nga nenet
1, 16, 26, 260, 27 paragrafi 1, 51, 53, 79, 94 paragrafi 1 i Kodit Penal dhe neni 54 paragrafi 7 i Ligjit nr. 2910/2001.
Gjykata mori në konsideratë rrezikshmërinë e veprës, faktin që është kryer me dëshirë të qartë për mashtrim të autoriteteve kufitare, si dhe qëllimin për të kaluar ilegalisht kufirin duke përdorur një dokument të falsifikuar. Gjithashtu, u morën parasysh koha, vendi, mënyra, mjetet dhe rrethanat shoqëruese të veprës penale, si dhe niveli i qëllimit të qëllimshëm dhe të paramenduar të të pandehurës.
Gjykata çmon se për sa më sipër, duhet të vendoset dënimi penal i mëposhtëm, si dhe detyrimi për pagesën e shpenzimeve gjyqësore prej 73 €, sipas neneve 582 dhe 588 të KPP-së.
PËR KËTO ARSYE
Dënon të pandehurën, e shpallur fajtore në mungesë, me:
- Burgim prej tre (3) muajsh
- Gjobë prej njëmijë e pesëqind euro (1.500,00 €)
- Shpenzime gjyqësore prej 73,00 €
U vendos, u miratua dhe u shpall menjëherë në sallën e gjykatës,
në Janinë, më 7 qershor 2005
Kryetarja e Trupit Gjyqësor
Sekretari Gjyqësor
PËR KËTO ARSYE
Duke u mbështetur në aktin e 10.2.2004, procesverbal i sekuestrimit të sendeve të kryer nga oficerët hetimorë:
- Nënkomisari Karathanasis Georgios dhe
- Nënkomisari Grivas Georgios,
Gjykata urdhëron konfiskimin dhe shkatërrimin e sendeve të përshkruara në këtë akt.
U vendos, u miratua dhe u shpall menjëherë në sallën e gjykatës,
në Janinë, më 7 qershor 2005.
Kryetarja e Trupit Gjyqësor
(nënshkrim)
Sekretari Gjyqësor
(nënshkrim)
U regjistrua në librin e posaçëm të nenit 473 §3 të Kodit të Procedurës Penale me nr. 113 / 2005,
më datë 9/6/2005.
Sekretari
Kopje e njëjtë me origjinalin
Janinë, më 2.5.2025
Sekretarja
(nënshkrim)
Georgia Andreou
Nr. 144 / 2005
VENDIM PËR KONFISKIM – SHKATËRRIM TË DOKUMENTIT TË FALSIFIKUAR
Në mungesë
PROCESVERBALI DHE VENDIMI I GJYKATËS SË SHKALLËS SË PARË ME TRUP GJYKUES TREANËTAR TË JANINËS
Seanca gjyqësore e datës 7 qershor 2005
E pandehura:
Irena Maneku, e lindur më 15.02.1970 në Fier, Shqipëri, me pasaportë nr. 1068376/98, me vendbanim të panjohur, e cila rezulton me adresë të panjohur që në fazën hetimore, tashmë me vendbanim të panjohur.
Akuza:
Shkelje e nenit 54 paragrafi 7 i Ligjit nr. 2910/2001
PROCESVERBALI DHE VENDIMI
Në seancën e sotme të Gjykatës, e zhvilluar publikisht në sallën gjyqësore, Kryetarja shpalli emrin e të pandehurës, e cila nuk u paraqit, ndonëse është thirrur në mënyrë të rregullt ligjore.
Siç vërtetohet nga akti i njoftimit me datë 09.02.2005, e pandehura ka qenë me adresë të panjohur sipas referimit të Komisariatit të Policisë të Kakavijës, Janinë. Njoftimi për seancën me nr. 4085/2004, i lëshuar nga Prokuroria pranë Gjykatës së Shkallës së Parë Janinë, është afishuar në mënyrë të ligjshme në vendin më të dukshëm të bashkisë, në vendbanimin e fundit të njohur të saj, nga punonjësi i bashkisë, z. Kosta Tsoni, më datë 09.02.2005 (siç konfirmohet nga raporti për afishimin).
Me njoftimin është bashkëlidhur edhe lista e dëshmitarëve që do të dëgjohen në këtë çështje. Për rrjedhojë, e pandehura është thirrur në mënyrë të vlefshme dhe brenda afatit, dhe duke qenë se nuk u paraqit, gjykimi ndaj saj do të zhvillohet në mungesë, në përputhje me nenin 340 paragrafi 3 të Kodit të Procedurës Penale.
Prokurori, pasi mori fjalën, përmblodhi shkurtimisht dhe me saktësi aktakuzën dhe deklaroi se mbështet akuzën dhe kërkoi leximin e provave dokumentare.
Më tej, u thirr dëshmitari i prokurorisë, i cili nuk ishte i pranishëm.
Kryetarja lexoi dokumentet si më poshtë:
a) Procesverbalin e sekuestrimit të datës 12.03.2004
b) Raportin e ekspertimit laboratorik të dokumenteve të paraqitur nga DEAK me nr. prot. 3022/17/6338-a/7.01.2003
Prokurori, pasi mori sërish fjalën, kërkoi shpalljen fajtore të të pandehurës.
Gjykata, në përbërje të mbyllur dhe në praninë e Sekretarit Gjyqësor, mori vendimin vijues, të cilin e shpalli publikisht përmes Kryetares në seancë publike:
VLERËSIM LIGJOR
Duke qenë se gjatë gjithë procedurës, dokumentet e paraqitura u shqyrtuan dhe diskutimi gjyqësor u zhvillua siç parashikon ligji, u provua se:
Në datën 09.12.2002, në Kakavijë, qarku i Janinës, e pandehura paraqiti në kontrollin kufitar një pasaportë të falsifikuar me qëllim të kalimit të paligjshëm të kufirit.