Në raportin paraprak të OSBE-ODIHR për zgjedhjet e 11 majit 2025, mediat në Shqipëri cilësohen si një nga faktorët kryesorë që thelloi pabarazinë në garën zgjedhore, duke shërbyer më shumë si zgjatim i pushtetit sesa si zë kritik i demokracisë.
Mediat, Shtylla E Kalbur E Demokracisë
Ndryshe nga formulimet diplomatike të zakonshme, vëzhguesit ndërkombëtarë e përshkruajnë me qartësi të drejtpërdrejtë gjendjen e medias në vend. “Dy partitë kryesore dominuan totalisht edicionet informative”, deklaroi kreu i misionit, Lamberto Zanier, duke shtuar se materialet filmike të ofruara nga vetë partitë u transmetuan nga mediat pa etiketa, në shkelje të Kodit Zgjedhor.
Zëri I OSBE-S: Mediat, Të Kapura Dhe Të Autocensuruara
Koordinatorja speciale e OSBE-së, Farah Karimi, vuri në dukje se përqendrimi i pronësisë së medias ka shkatërruar pluralizmin, ndërsa shumica e gazetarëve operojnë nën autocensurë dhe ndikim editorial nga pronarët e lidhur me interesat politike. Në të njëjtën linjë, Michal Gahler nga Parlamenti Europian e cilësoi situatën “një problem madhor që deformon zgjedhjet”.
Fakte Alarmante: 64% E Tregut Nën Dy Televizione
Referuar të dhënave të BIRN-it, në vitin 2023 Top Channel dhe TV Klan zotëronin 64% të tregut televiziv. Ndërkohë, Syri TV, një media opozitare, përbënte vetëm 1.7% të tregut dhe pësoi rënie me 22%.
Raporti vëren se gazetaria investigative është në grahmat e fundit, ndërsa shumica e mediave jetojnë nga kontratat qeveritare dhe reklamat publike. Po ashtu, raportimi i pavarur mungon, ndërhyrjet nga pronarët janë të shpeshta, dhe gazetarët përballen me sulme verbale e fizike.
RTSH: Kohë Falas, Por Pa Audiencë
Televizioni publik RTSH, sipas raportit, respektoi detyrimin për minuta falas, por nuk ka audiencë reale, ndërsa procedurat politike për emërimin e drejtuesve nuk garantojnë pavarësi.
TikTok Ndalet, Kandidatët Jashtë Parlamentit Penalizohen
Një tjetër shkelje që bie ndesh me standardet ndërkombëtare është ndalimi i përkohshëm i TikTok-ut nga qeveria më 6 mars, që sipas ODIHR-it ka dëmtuar barazinë e kandidatëve në fushatë, veçanërisht ata të partive të vogla dhe jashtëparlamentare.
Censurë, Reklama Politike Të Paguara, Debat I Munguar
Raporti thekson se intervistat me kandidatët shpesh ishin të paguara, duke përbërë reklamë të maskuar politike, në shkelje të ligjit. Debatet e drejtpërdrejta munguan, dhe PS mori deri në 57% të mbulimit mediatik në TV Klan, ndërsa PD 43%. Asnjë parti tjetër nuk e kaloi 5% të mbulimit.
Në Përfundim: Qytetarët, Viktima Të Manipulimit
“Votuesit u privuan nga informacioni objektiv, i pavarur dhe i larmishëm”, përfundon raporti i OSBE-ODIHR. Agjencia për Median dhe Informimin (AMI), që ndodhet nën zyrën e Kryeministrit, centralizon dhe filtron çdo informacion për institucionet publike, duke lënë në errësirë qytetarët.
Në një klimë të tillë, zgjedhjet e 11 majit mund të kenë qenë të qeta në ditën e votimit, por procesi informativ që i parapriu nuk ka qenë as i barabartë, as i lirë, as demokratik.