
Besorja, e njohur gjithashtu si Simboli i Besimit, është një nga tekstet më themelore dhe më të rëndësishme të krishterimit. Ajo përmbledh në mënyrë të qartë thelbin e besimit të krishterë, dhe ka shërbyer për shekuj si deklarata zyrtare e besimit që recitohet në Liturgji, në Pagëzim dhe në çdo moment kur një besimtar pohon përkatësinë e tij në Kishën e krishterë.
Besorja që përdoret sot në shumë kisha, përfshirë Kishën Orthodhokse, Katolike dhe shumë tradita protestante, nuk është formuluar në një ditë të vetme. Ajo është rezultat i dy sinodeve të mëdha të Kishës së hershme: Sinodi i Parë Ekumenik në Nikea në vitin 325 dhe Sinodi i Dytë Ekumenik në Konstandinopojë në vitin 381. Për këtë arsye, emri i saj i plotë është Besorja Nikeo-Konstandinopolitane.
Në thelb, Besorja lindi nga nevoja për të mbrojtur besimin e krishterë nga mësimet e rreme që po përhapeshin në shekujt e parë. Çështja kryesore e debatit ishte natyra e Krishtit. A ishte Ai një krijesë e thjeshtë apo Perëndi i vërtetë? Për të sqaruar këtë dilemë dhe për të vendosur një standard të përbashkët besimi, ipeshkvijtë nga gjithë bota e krishterë u mblodhën në Nikea dhe formuloi pjesën e parë të Besores, duke shpallur se Krishti është “Perëndi i vërtetë prej Perëndie të vërtetë”.
Më vonë, debati u thellua rreth Shpirtit të Shenjtë. Pikërisht në Sinodin e Dytë Ekumenik u shtua pjesa e Besores që flet për Shpirtin e Shenjtë si “Zot, jetëbërës”, që adhurohet së bashku me Atin dhe Birin. Kështu u formësua teksti i plotë i Besores që përdoret edhe sot, tekst i cili shpall besimin në Trininë e Shenjtë, në Kishën e Shenjtë, në Pagëzim dhe në jetën e amshuar.
Besorja nuk është thjesht një formulim teologjik. Ajo ka një rol qendror në jetën shpirtërore të besimtarit. Në Liturgjinë Hyjnore ajo është e vetmja pjesë që shqiptohet në vetën e parë: “Unë besoj”. Kjo tregon se besimi, para se të jetë i përbashkët, është një akt personal, një pohim i ndërgjegjes së secilit besimtar. Vetëm më pas ai bëhet pjesë e bashkësisë së gjerë të Kishës.
Gjithashtu, Besorja ka qenë historikisht tekst i domosdoshëm për Pagëzimin. Që në shekujt e parë, njeriu që pagëzohej duhej ta pohonte Besoren publikisht para se të hynte në jetën e re të krishterë. Edhe sot, Besorja mbetet deklarata zyrtare e pranimit në komunitetin e Kishës.
Në traditën orthodhokse, Besorja recitohet në çdo Meshë dhe konsiderohet si shtylla e të gjithë besimit. Ajo përmbledh gjithçka që Kisha beson, mëson dhe jeton, nga krijimi i botës deri te shpresa e ringjalljes së të vdekurve dhe jeta e amshuar.
Për këtë arsye, Besorja është një nga dokumentet më të vjetra dhe më të pandryshuara të krishterimit, një tekst që ka bashkuar për shekuj besimtarë të të gjitha traditave dhe që vazhdon të mbetet qendra e identitetit kristian edhe në ditët tona.
“Besojmë në një Perëndi, Atin e të gjithfuqishëm, krijuesin e qiellit dhe të tokës, të gjithçkaje të dukshme dhe të padukshme.
Dhe në një Zot, Jezu Krishtin, Birin e Perëndisë, të lindur nga Ati para të gjitha kohërave, Dritë nga Drita, Perëndi i vërtetë nga Perëndia i vërtetë, i lindur, jo i krijuar, me të njëjtën esencë me Atin; me anë të të cilit u krijua gjithçka.
Që për ne njerëzit dhe për shpëtimin tonë zbriti nga qielli, u trupëzua nga Shpirti i Shenjtë dhe Virgjëresha Mari, dhe u bë njeri.
U kryqëzua për ne nën Ponc Pilatin, pësoi, u varros dhe u ringjall ditën e tretë, sipas Shkrimeve.
U ngjit në qiell, rri në të djathtë të Atit, dhe do të vijë përsëri me lavdi për të gjykuar të gjallët dhe të vdekurit; mbretërisë së tij nuk do t’i ketë fund.
Dhe në Shpirtin e Shenjtë, Zotin, dhuruesin e jetës, që del nga Ati (dhe Biri – versioni katolik), që me Atin dhe Birin adhurohet e lavdërohet, që ka folur me anë të profetëve.
Në një Kishë të shenjtë, katolike dhe apostolike.
Pranojmë një pagëzim për faljen e mëkateve.
Presim ringjalljen e të vdekurve dhe jetën e botës që do të vijë. Amen.”
