Shpenzime rekord për luftën: Izraeli djeg miliarda në çdo javë të konfliktit
Izraeli po përballet me një barrë të jashtëzakonshme financiare teksa përshkallëzon luftën e tij kundër Hamasit dhe Iranit. Sipas raportimeve të The Economic Times dhe burimeve të tjera ndërkombëtare, përplasjet me Iranin po i kushtojnë Izraelit rreth 735 milionë dollarë në ditë, ndërsa konflikti në Gaza ka kaluar tashmë vlerën e 67 miliardë dollarëve deri në fund të vitit 2024.
Shifra është cituar nga gazeta izraelite Calcalist dhe është konfirmuar edhe nga agjenci si Reuters dhe The Guardian. Ato përfshijnë kosto direkte të operacioneve luftarake, ndihmën për popullsinë civile dhe humbjet ekonomike nga ndërprerja e shërbimeve dhe zinxhirit të furnizimit.
Vetëm 48 orë lufte, 1.45 miliardë dollarë kosto
Gjenerali në pension Re’em Aminach, ish-këshilltar financiar i shefit të shtabit të Forcave të Mbrojtjes së Izraelit (IDF), deklaron se vetëm 48 orët e para të përplasjeve me Iranin kanë kushtuar 1.45 miliardë dollarë. Kostoja ditore është aktualisht në rreth 725–735 milionë dollarë, përfshirë:
- 300 milionë USD në ditë për karburant dhe armatime të avionëve
- Shpenzime për interceptorët antiraketë që arrijnë deri në 200 milionë dollarë në ditë
- Humbje në produktivitet civil për shkak të rekrutimit masiv të rezervistëve
Buxheti ushtarak dyfishohet, deficit rekord në horizont
Buxheti i Ministrisë së Mbrojtjes së Izraelit është dyfishuar në vetëm dy vite, duke arritur në 7% të PBB-së, që e rendit vendin të dytin në botë pas Ukrainës për shpenzime ushtarake në raport me ekonominë.
Parashikimet fiskale janë të zymta: Ministria e Financave ka ulur parashikimin e rritjes ekonomike për 2025 nga 4.3% në 3.6%, ndërsa deficiti mund të arrijë 27.6 miliardë dollarë, ose 4.9% të PBB-së.
Ekspertët: Lufta afatgjatë do ta dëmtojë rëndë Izraelin
Ish-guvernatorja e Bankës së Izraelit, Karnit Flug, shprehet për Wall Street Journal se ekonomia mund të përballojë vetëm një konflikt të shkurtër. “Nëse zgjat një javë, është një gjë. Nëse zgjat një muaj, është krejt tjetër histori,” tha ajo.
Sipas Institutit Aaron për Politika Ekonomike, një muaj luftë mund t’i kushtojë Izraelit deri në 12 miliardë dollarë, duke lënë pasoja të rënda jo vetëm në financat publike, por edhe në sektorët jetikë si shëndetësia dhe arsimi, të cilët mund të përballen me shkurtim fondesh.