Bashkimi Evropian ka reaguar zyrtarisht duke u distancuar nga procesi i hartimit të Kodit të Ri Penal në Shqipëri, duke i dhënë një goditje të fortë pretendimeve të qeverisë për një proces të hapur dhe të konsultuar. Zyra e BE-së në Tiranë, në një deklaratë për Top Channel, ka konfirmuar se nuk ka qenë pjesë e grupit të ekspertëve që hartuan draftin, dhe ka kërkuar konsultim gjithëpërfshirës dhe transparencë të plotë, për një dokument kaq të rëndësishëm për shtetin e së drejtës.
Ky reagim hedh në erë narrativën zyrtare që e paraqiste draftin si një proces të dakordësuar institucionalisht dhe ndërkombëtarisht. Në të vërtetë, dokumenti është hartuar në një rreth të ngushtë të kontrolluar nga qeveria, pa përfshirjen e institucioneve kyçe të drejtësisë dhe aktorëve të pavarur.
BE: Ligji Penal S’Bëhet Në Zyrë Me Dritaret Mbyllur
Në deklaratën e saj, BE thekson:
“Rishikimi i përgjithshëm i Kodit Penal është një proces i rëndësishëm dhe kompleks me ndikim të madh në shoqëri dhe sistemin e drejtësisë. Prandaj, kërkohet konsultim gjithëpërfshirës me institucionet e drejtësisë dhe shoqërinë civile, për të garantuar cilësinë e legjislacionit.”
Në fjalë të tjera: ligjet penale nuk mund të hartohen në fshehtësi, pa transparencë dhe pa përfshirje reale të të gjitha palëve.
Një Draft I Izoluar – Një Shqipëri E Izoluar
Kjo nuk është hera e parë që një reformë kyçe e paraqitur si sukses politik rezulton të jetë një proces i njëanshëm dhe jo-transparent. Por kjo herë është më e rëndë: bëhet fjalë për Kod Penal, për ligjin që prek drejtpërdrejt liritë dhe të drejtat themelore të qytetarëve, dhe që nëse miratohet në këtë formë, do të ketë pasoja afatgjata në demokracinë shqiptare.
BE e bën të qartë se nuk ka dhënë as miratim teknik, as asistencë, dhe nuk ka qenë pjesë e diskutimeve për përmbajtjen e projekt-amendamenteve. Kjo e bën qeverinë shqiptare plotësisht përgjegjëse për çdo përmbajtje problematike që përfshihet në këtë Kod, sidomos në një moment kur kritikat për censurë dhe ashpërsim të padenjë të dënimeve janë gjithnjë e më të forta.
Shqipëria e 2025-s: Në rrugën drejt BE-së, por me Kod Penal jashtë standardeve të BE-së
Deklarata e Brukselit është një sirenë alarmi për politikën shqiptare: BE kërkon që Shqipëria të përqendrohet në ndryshimet reale që i afrojnë standardeve të kapitullit 1 të negociatave, ku përfshihen drejtësia, të drejtat themelore dhe funksionimi demokratik i institucioneve. Çdo përpjekje për të miratuar ligje që kufizojnë lirinë e shprehjes apo rrisin represionin shtetëror, do të shihet si hap pas në integrim.
A ka qenë Bashkimi Evropian pjesë e grupit që hartoi Kodin Penal të ri?
Jo. BE ka konfirmuar se nuk ka qenë pjesë e grupit të ekspertëve dhe nuk ka dhënë asnjë miratim për projekt-amendamentet.
Çfarë kërkon BE nga Shqipëria?
BE kërkon transparencë dhe konsultim gjithëpërfshirës, përfshirë me institucionet e drejtësisë dhe shoqërinë civile, përpara miratimit të Kodit Penal.
Cili është qëndrimi i BE për draftin aktual?
Nuk ka dhënë asnjë qëndrim për përmbajtjen, por ka ngritur dyshime të qarta për procesin dhe ka kërkuar përmirësim të tij për të përmbushur standardet e BE.
Cilat janë pasojat për procesin e integrimit?
Një Kod Penal i hartuar në mënyrë të njëanshme rrezikon të ngadalësojë procesin e integrimit të Shqipërisë në BE dhe të minojë besueshmërinë e reformave.