Pas dy vitesh lufte shkatërrimtare në Rripin e Gazës, duket se po ndriçon drita e parë e armëpushimit. Presidenti amerikan Donald Trump ka urdhëruar ndalimin e menjëhershëm të ofensivës izraelite dhe zbatimin e fazës së parë të planit të tij të paqes, i cili parashikon ndalimin e luftimeve, lirimin e pengjeve dhe fillimin e rindërtimit të Gazës.
Urdhri i ri nga udhëheqja izraelite
Radioja ushtarake izraelite raportoi se ushtria është urdhëruar të ndalojë ofensivën në qytetin e Gazës dhe të përqendrohet në përgatitjet për planin amerikan. Trupat do të mbeten vetëm për qëllime mbrojtëse, ndërsa operacionet do të ulen në “minimumin e nevojshëm”.
Megjithatë, sulmet sporadike kanë vijuar, duke shkaktuar viktima në disa zona civile. Sipas agjencisë Wafa, gjashtë palestinezë, mes tyre dy fëmijë, u vranë në një sulm në qytetin e Gazës dhe në kampin Al-Mawasi.
Plani i paqes i Trump: një skemë 20-pikëshe
Plani i presidentit amerikan parashikon një ndarje të qartë të fazave për përfundimin e konfliktit dhe rindërtimin e Gazës:
- Ndalim i menjëhershëm i luftimeve në të gjithë Rripin e Gazës;
- Lirimi i 48 pengjeve izraelite brenda 72 orëve në këmbim të mbi 1,000 të burgosurve palestinezë;
- Tërheqje graduale e ushtrisë izraelite nga territori;
- Çarmatimi i Hamasit dhe ngritja e një autoriteti tranzitor, të mbikëqyrur drejtpërdrejt nga administrata Trump;
- Rritje e ndihmës humanitare dhe fillim i procesit të rindërtimit të Gazës, e cila ndodhet në prag urie pas dy vitesh rrethimi dhe bombardimesh.
Nëse zbatohet, ky plan do të ishte marrëveshja më e rëndësishme e paqes në Lindjen e Mesme që prej marrëveshjeve të Oslos, duke shënuar fundin e një konflikti që ka marrë mijëra jetë.
Reagimet në Izrael dhe Palestinë
Zyra e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu ka konfirmuar se Izraeli është i përkushtuar për zbatimin e planit, ndërsa përballet me presion të madh ndërkombëtar.
Nga ana tjetër, Hamasi ka pranuar pjesërisht planin, duke rënë dakord për lirimin e pengjeve dhe dorëzimin e pushtetit në Gaza, por kërkon që pjesët e tjera të diskutohen në negociata të mëtejshme.
Një zyrtar i lartë i Hamasit i tha AFP-së se Egjipti po përgatit një konferencë të grupeve palestineze për të vendosur për të ardhmen politike të Gazës pas luftës.
Ndërkohë, Grupi Xhihadi Islamik Palestinez (PIJ) ka mbështetur qëndrimin e Hamasit, duke e cilësuar atë si “pozicion të përbashkët të forcave të rezistencës palestineze”.
Një epokë e re diplomatike në Lindjen e Mesme
Edhe brenda Izraelit, plani i Trump është pritur pozitivisht. Lideri i opozitës Yair Lapid e ka quajtur “një mundësi të vërtetë për paqe dhe lirimin e pengjeve”, duke i ofruar Netanyahut mbështetje politike për negociatat përfundimtare.
Atmosfera ndërkombëtare është më optimiste se kurrë, ndërsa bisedimet mes palëve pritet të rinisin që sot në prani të ndërmjetësve amerikanë dhe egjiptianë.
Nëse palët arrijnë marrëveshjen, Gaza mund të kthehet në një model të ri të stabilitetit rajonal, nën vëzhgimin e drejtpërdrejtë të Shteteve të Bashkuara dhe me mbështetjen e fuqive arabe.
Çfarë përfshin plani i Trump për Gazën?
Ai parashikon ndalimin e menjëhershëm të luftimeve, lirimin e pengjeve, tërheqjen e ushtrisë izraelite dhe çarmatimin e Hamasit, me ngritjen e një autoriteti tranzitor të mbikëqyrur nga SHBA.
Pse ky plan shihet si historik?
Sepse është hera e parë që Hamasi, Izraeli dhe SHBA pranojnë parimisht një strukturë të përbashkët për t’i dhënë fund një konflikti dyvjeçar.
Çfarë roli ka Egjipti?
Egjipti po organizon një konferencë për grupet palestineze për të vendosur qeverisjen e re të Gazës pas zbatimit të planit.
A janë ndalur vërtet luftimet?
Pjesërisht — Izraeli ka urdhëruar pezullimin e ofensivës, por sulmet e vogla kanë vijuar në disa zona.