Ndërsa shkalla e infektimit me coronavirus po rritet sërish në të gjithë Evropën, ekspertët janë të shqetësuar se një tjetër shpërthim i madh, ose e ashtuquajtura valë e dytë, është më afër se kurrë.
Rritja vjen pas një periudhe bllokimi të paparë gjatë valës së parë, e cila ndihmoi në uljen e rasteve dhe shkallës së vdekjeve në të gjithë kontinentin, raporton aljazeera.
Linda Bauld, shkencëtare e sjelljes dhe profesoreshë e shëndetit publik në Universitetin e Edinburgut, tha se zbutja e masave të bllokimit në të gjithë Evropën ka kontribuar në rritjen e numrave.
“Meqenëse virusi nuk u eliminua nga Evropa – kur lironi masat, virusi përhapet. Mesazhi i atëhershëm nga qeveritë ishte: Filloni ekonominë, prisni mysafirë, vizitoni të dashurit tuaj”
Ekziston gjithashtu një normë më e madhe e testimit, e cila rezulton në shifra më të larta, por argumenti se ato shifra janë të fryra nga testimi i rritur është i gabuar. Kjo sepse një përqindje në rritje e testeve po rezultojnë pozitive.
Ku po rriten infeksionet?
Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve tha të hënën se Spanja kishte 300 raste me COVID-19 për 100 mijë banorë, më e larta në Evropë, pasuar nga Republika Çeke, Franca, Luksemburgu, Malta, Belgjika, Hungaria dhe Austria.
Ekziston gjithashtu shqetësim për rritjen e rasteve në Mbretërinë e Bashkuar dhe Francë.
Në Spanjë, pjesë të kryeqytetit Madrid, panë masa të reja bllokimi të zbatuara të hënën. Më shumë se 850 mijë banorë po përballen me kufizime në udhëtime dhe madhësinë e tubimeve. Të martën, Spanja thuhet se kërkoi ndihmën e ushtrisë për të zbatuar disa nga kufizimet.
Në Republikën Çeke, në një debat televiziv të dielën, ish-ministri i shëndetësisë, Adam Vojtech, i cili dha dorëheqje ndërsa rastet u ngritën mbi 50 mijë tha se qeveria mund të shpallte një gjendje të jashtëzakonshme nëse shkalla e infeksionit vazhdon të rritet.
Më 12 shtator, autoritetet franceze raportuan 10 mijë raste COVID-19 në një ditë për herë të parë që nga fillimi i pandemisë. Që atëherë, rastet e përditshme janë rritur në më shumë se 13 mijë. Disa “zona të kuqe”, qytete të konsideruara me rrezik të lartë, kanë parë shtrëngime. Grumbullimet e më shumë se 10 personave në hapësirat publike janë ndaluar në Nice dhe masa të ngjashme u futën në Bordeaux dhe Marseille.
Flitet shumë për një bllokim të dytë kombëtar në Mbretërinë e Bashkuar, e cila të martën njoftoi masa të tjera kufizuese që synojnë të përmbajnë një shpërthim tjetër të madh, pasi numri i rasteve rritet dhe shkencëtarët paralajmërojnë që shkalla e vdekjes mund të rritet në mënyrë eksponenciale. Të hënën, Britania raportoi 4,368 raste të reja.
A është afër një valë e dytë?
Kryeministri britanik, Boris Johnson deklaroi të premten se “tani po shihte një valë e dytë”, ndërsa vendet e tjera kanë shprehur frikën e një shpërthimi të madh gjatë dimrit.
Drejtorja rajonale e emergjencave për Evropën në Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH), mjekja Dorit Nitzan, tha se situata e shpalosur në Evropë ishte një “thirrje për zgjim”.
“Që nga java e 7 shtatorit, numri i përjavshëm i rasteve tejkaloi 300 ,mijë raste”, tha ajo për Al Jazeera.
“Këto numra mund të pasqyrojnë një provë më gjithëpërfshirëse; në të njëjtën kohë, ne jemi dëshmitarë të një relaksimi të masave fizike të distancimit, lodhjes emergjente, tubimeve publike, të cilat kanë kontribuar në një ringjallje në raste.
“Rastet javore tani kanë tejkaluar ato të raportuara kur pandemia për herë të parë arriti kulmin në Evropë në mars. Më shumë se gjysma e vendeve evropiane kanë raportuar rritje mbi 10 përqind të rasteve në tre javët e fundit”.
Çfarë mund të pritet nëse rastet e coronavirusit vazhdojnë të rriten?
“Nuk do të ketë bllokim të plotë sepse nuk mendoj se mund ta përballojmë atë”, tha profesori Bauld. “Por ne patjetër mund të presim që kufizimet të zbatohen siç po shohim në Madrid dhe pjesë të Francës”, shtoi ai.
Ndërsa OBSH-ja nuk mund të parashikojë se çfarë do të ndodhë, Dr Nitzan tha nëse virusi vazhdonte të përhapet, ai do të arrinte tek më të prekurit në shoqëri.
“Ne kemi mësuar, duke përfshirë edhe vdekjet tragjike midis banorëve të institucioneve të kujdesit afatgjatë, se është jetësore të mbrohen ata që rrezikojnë më shumë nga pasojat e rënda”, tha ajo. “Nëse nuk vazhdojmë të zbulojmë dhe trajtojmë rastet herët, të ndërpresim transmetimin, të parandalojmë përhapjen e gjerë te komuniteti dhe të mbrojmë të gjitha grupet e ndjeshme, ne mund të shohim pacientë më të rëndë dhe vdekje”.
“Ndërsa afrohet dimri, dhe patogjenë të tjerë të frymëmarrjes fillojnë të qarkullojnë, përfshirë gripin sezonal, ne mund të presim rreziqe të rritura për njerëzit e moshuar dhe njerëzit me sëmundje kronike në këtë kohë të vitit”, pohoi ajo.
Çfarë dimë më shumë për virusin tani, në Evropë?
Dr Nisreen Alwan, epidemiologe dhe profesoreshë e asociuar e shëndetit publik në Universitetin e Southampton, tha se mungesa e diagnozës zyrtare të COVID-19, simptoma të shtrira për javë ose muaj, paraqiti një hendek të rëndësishëm në mënyrën e menaxhimit të pandemisë.
Ajo përjetoi vetë simptomat e coronavirusit në fund të Marsit. Muaj më vonë, simptomat e saj vazhduan.
“Ajo që ka humbur nga rrëfimi nga politikëbërësit dhe politikanët është sëmundja COVID-19, kështu që jo vetëm duke llogaritur numrin e testeve pozitive dhe vdekjeve, por edhe numrin e njerëzve që nuk janë shëruar për disa muaj”, tha ajo për Al Jazeera.
Vetëm në Mbretërinë e Bashkuar, dhjetëra mijëra individë të shëndetshëm raportohet se vuajnë nga lodhja post-virale, rraskapitja dhe simptoma të tjera, një fenomen që është raportuar gjithashtu diku tjetër në Evropë dhe SHBA.
Vlerësime të tilla si ato nga aplikacioni COVID-19 Symptoms, një aplikacion i përdorur për të studiuar simptomat e sëmundjes, sugjerojnë se një në 10 prej atyre që morën coronavirusin në Britani kanë pasur simptoma për më shumë se tre javë.