Ukraina dhe Shtetet e Bashkuara kanë arritur një marrëveshje të rëndësishme mbi shfrytëzimin e burimeve minerale të vendit, duke i dhënë fund një përplasjeje të fortë mes presidentëve Donald Trump dhe Volodymyr Zelensky. Sipas raportimeve të Financial Times, Kievi ka rënë dakord për një bashkëpunim strategjik në këtë sektor, duke siguruar investime dhe mbështetje ekonomike nga SHBA.
Një marrëveshje pas tensioneve të ashpra
Shtetet e Bashkuara kishin kërkuar fillimisht të merrnin 500 miliardë dollarë nga të ardhurat e mundshme të burimeve minerale të Ukrainës, si kompensim për ndihmën financiare dhe ushtarake të ofruar që nga fillimi i luftës me Rusinë. Kjo kërkesë u refuzua nga Zelensky, duke shkaktuar një krizë në marrëdhëniet mes dy vendeve dhe një reagim të ashpër nga Trump, i cili e quajti presidentin ukrainas një “diktator” dhe e fajësoi për përshkallëzimin e luftës.
Pas negociatave të reja, SHBA hoqi dorë nga pretendimi i 500 miliardë dollarëve dhe në vend të kësaj, u dakordësua krijimi i një fondi të përbashkët. Ukraina do të depozitojë 50% të të ardhurave nga “monetarizimi i ardhshëm” i burimeve natyrore, përfshirë naftën dhe gazin, në këtë fond, i cili do të përdoret për projekte zhvillimi brenda vendit.
Implikimet politike dhe ekonomike të marrëveshjes
Ky zhvillim është një sinjal i qartë i përpjekjeve të Ukrainës për të siguruar stabilitet ekonomik mes pasigurisë që ka krijuar lufta me Rusinë. Nga ana tjetër, për administratën e Trump, kjo marrëveshje përfaqëson një fitore diplomatike, duke treguar se SHBA po kërkon një qasje më ekonomike dhe më pak ushtarake ndaj krizës ukrainase.
Sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, u shpreh se “është kritike që kjo marrëveshje të nënshkruhet sa më parë”, duke e vënë në qendër të politikës së re të SHBA ndaj Ukrainës.
Sfida për Zelensky: A do ta miratojë parlamenti ukrainas?
Marrëveshja ende nuk është zyrtarizuar, pasi kërkon miratimin e parlamentit ukrainas. Kjo do të jetë një sfidë për Zelensky, duke pasur parasysh ndjeshmërinë e çështjes dhe ndikimin që mund të ketë në politikën e brendshme të Ukrainës.
Me këtë kompromis, Kievi shpreson të mbajë një marrëdhënie strategjike me Uashingtonin, ndërsa Trump kërkon të konsolidojë një qasje më pragmatike ndaj luftës dhe ndihmës ndërkombëtare. Mbetet për t’u parë nëse kjo marrëveshje do të shënojë një kthesë pozitive për Ukrainën apo nëse do të sjellë sfida të reja për lidershipin e saj.