Belinda Balluku, zv.kryeministrja dhe ministrja e Infrastrukturës, ka marrë zyrtarisht statusin e të pandehurës nga Prokuroria e Posaçme (SPAK) për veprën penale të “shkeljes së barazisë në tendera dhe ankande publike”, në bashkëpunim, lidhur me procedurat për ndërtimin e Tunelit të Llogarasë me vlerë 180 milionë euro.
Afera që rrëzoi “Belën e qeverisë”
Hetimi për Ballukun nisi pas kallëzimit penal të bërë në gusht 2024 nga Gazment Bardhi, për mënyrën se si u zhvillua tenderi gjigant për ndërtimin e tunelit. Në janar 2025, edhe ish-zv.kryeministri Arben Ahmetaj e akuzoi publikisht për abuzime në këtë projekt, duke e quajtur “plaçkitje shtetërore”.
Fillimisht, tenderi u shpall në dhjetor 2020 me një fond limit prej 130 milionë eurosh, fituar nga “Gjoka Construction”, por më pas u anulua dhe rihap në qershor 2021 me një shpenzim të rritur në 180 milionë euro. Tenderin e dytë e fitoi bashkimi i kompanive turke “Intekar Yapi Turizm Elektrik” dhe “Asl Insaat Taahhut”, ndërsa “Gjoka Construction” u përfshi më vonë si nënkontraktore, duke ngritur dyshime për manipulim.
Akuza dhe rreziku penal
SPAK e akuzon Ballukun për shkelje të nenit 258 të Kodit Penal – “Shkelja e barazisë në tendera ose ankande publike”, një vepër që dënohet nga 1 deri në 5 vjet burgim. Për shkak se dyshohet se vepra është kryer në bashkëpunim, ajo konsiderohet rrethanë rënduese, edhe pse nuk shton automatikisht dënimin maksimal.
Nëse prokuroria arrin të provojë përfshirjen aktive të Ballukut në vendimmarrje të favorizuara për operatorë të caktuar, dënimi i saj mund të arrijë deri në 5 vjet burg dhe ndalim nga funksionet publike për disa vite pas kryerjes së dënimit.
Masa sigurie dhe imuniteti
SPAK mund të kërkojë masë sigurimi “arrest me burg”, pasi vepra penale ka maksimum dënimi mbi 3 vjet. Por për këtë duhet autorizimi i Kuvendit, pasi Balluku gëzon imunitet si deputete. Masa të tjera si detyrim për paraqitje ose ndalim daljeje jashtë shtetit mund të vendosen pa miratimin e Parlamentit.
Motra avokate dhe çështja e konfliktit të interesit
Në seancën për t’u njohur me akuzën, Balluku u shoqërua nga avokatja Pamela Qirko, motra e saj, e cila më parë ka qenë kryetare e Komisionit të Vetingut. Qirko ka rivlerësuar dhe konfirmuar në detyrë prokurorin Dritan Prençi, që aktualisht drejton hetimin ndaj Ballukut.
Ky fakt ka ngjallur debate mbi konfliktin e interesit, por sipas Kodit të Procedurës Penale, rasti nuk përbën papajtueshmëri ligjore, pasi nuk ka lidhje familjare mes palëve në proces.
Përballja me drejtësinë
Balluku pritet të paraqitet sërish në SPAK për të dhënë dëshminë e saj, pasi akuzat janë bazuar mbi një numër të konsiderueshëm provash të mbledhura gjatë hetimit. Sipas praktikës ligjore, nëse gjykata e Posaçme pranon kërkesën e SPAK-ut për gjykim të shkurtuar, dënimi mund të ulet deri në 1/3.
Në skenarin më të rëndë, dënimi maksimal prej 5 vitesh burg dhe largimi përfundimtar nga funksionet publike do të shënonin fundin politik të një prej figurave më të fuqishme të qeverisë Rama.
Një dosje që tronditi ekuilibrat e qeverisë
Afera e Tunelit të Llogarasë konsiderohet një nga dosjet më të rënda të viteve të fundit, jo vetëm për vlerën financiare, por edhe për përfshirjen e drejtpërdrejtë të një zv.kryeministreje në hetim penal. Me statusin e të pandehurës, Belinda Balluku ka hyrë në listën e zyrtarëve më të lartë të shtetit shqiptar që përballen me drejtësinë për korrupsion në tendera publikë.