Arrestimi i Federica Mogherinit nuk është thjesht një çështje penale në Bruksel. Për Shqipërinë, ky është momenti kur bie një perde iluzioni që për vite me radhë u përdor si garanci morale nga qeveria e Edi Ramës. Zonja që predikonte antikorrupsionin, që vinte në Tiranë si “mikesha e Reformës në Drejtësi”, që pozonte krah Ramës në çdo eveniment ku kërkohej mbulesa europiane—sot përfundon në pranga pikërisht për korrupsion, manipulim tenderësh dhe shkelje të sekretit profesional.
Nga ikona e integrimit, tek akuzat për manipulim tenderësh
Federica Mogherini, për vite e portretizuar si zëri europian që mbështeste transformimin e drejtësisë shqiptare, është arrestuar së bashku me zyrtarë të tjerë të lartë të BE-së pasi Prokuroria Europiane (EPPO) zbuloi dyshime serioze për një tender milionash të lidhur me Akademinë Diplomatike të BE-së—një kontratë e dhënë pikërisht institucionit që ajo drejtonte.
Sipas hetimit, Kolegji i Evropës, nën drejtimin e Mogherinit, ka pasur informacion të brendshëm për kriteret e tenderit përpara se ato të bëheshin publike. Një avantazh i paligjshëm—nëse konfirmohet—që përbën shkelje flagrante të parimeve që ajo predikonte me zell në Shqipëri.
Ironia është se zonja Mogherini akuzohet sot për të njëjtat mëkate që ajo vetë na kërkonte t’i luftonim.
Shqipëria dhe lidhja e “veçantë”
Arrestimi ka jehonë të veçantë në Tiranë. Jo vetëm se Mogherini ishte promotore e Reformës në Drejtësi, por edhe sepse Edi Rama e përdori për vite me radhë si vulën e tij të legjitimitetit ndërkombëtar. Çdo kritikë ndaj reformës, çdo debat për kapjen e institucioneve, çdo akuzë për standarde të dyfishta mbyllej me një argument: “Mogherini është me ne”.
Jo rastësisht, Kolegji i Europës nën drejtimin e saj hapi një degë pikërisht në Tiranë. Fotot e hapjes ishin të qarta: Rama, Mogherini dhe Von der Leyen në një skenë të vetme, duke festuar zgjerimin e institucionit në një vend ku vetë zonja Mogherini ishte e kritikuar për njëanshmëri politike.
Sot, sërish ironikisht, e njëjta figurë kthehet në simbol të një krize integriteti të BE-së.
Predikonte pavarësi, sot akuzohet për konflikt interesi
EPPO e heton Mogherinin për katër vepra të rënda:
- Mashtrim në tenderë publikë
- Korrupsion
- Konflikt interesi
- Shkelje të sekretit profesional
Pikërisht ato parime që ajo na i servirte si busull europiane.
Ndërkohë që Mogherini deklaronte në Tiranë se Shqipëria po ndërtonte një drejtësi të re, në Bruksel—sipas dyshimeve të EPPO—ajo vetë po ndërtonte një sistem përfitimesh me dyer të mbyllura.
Pasojat politike janë të pashmangshme
Ky arrestim nuk është çështje e izoluar. Ai prek moralin europian, rikthen dyshimet mbi transparencën e institucioneve të BE-së dhe hap një debat të ri në Ballkan: sa prej reformave të nxitura nga burokracia europiane ishin realisht të pastra?
Dhe sidomos, sa prej ambasadorëve dhe komisionerëve që ngrinin gishtin moral ndaj shqiptarëve po rezultojnë me peshë të rëndë mbi shpinë në vendet e tyre?
Ironia e madhe: Ajo që na mbajti leksione, sot mban pranga
Federica Mogherini ishte njeriu që në Tiranë foli për standarde, integritet dhe drejtësi të pavarur.
Sot, ironi e fatit, ajo vetë është objekt i një hetimi mbi korrupsionin, e dyshuar se ka përfituar nga sistemi që supozohej të ishte model për të tjerët.
Ajo që për vite të tëra u mbështet te “mikesha e Reformës në Drejtësi” për legjitimitet moral, sot përballet me një skandal që do të ndihet gjatë në korridoret e politikës shqiptare.
Në fund, mbetet një reflektim i thjeshtë:
Nëse europianët që na predikojnë standardet bien në testin e vetë standardeve të tyre, çfarë vlere kanë më leksionet që dhanë në Tiranë?