Komuniteti shkencor ndërkombëtar është tronditur nga vrasja e profesorit Nuno F. G. Loureiro, një prej emrave më të respektuar në kërkimin global mbi energjinë e fuzionit bërthamor, i cili u ekzekutua me armë zjarri në banesën e tij në Shtetet e Bashkuara, në rrethana ende të paqarta.
Ngjarja ndodhi mbrëmjen e së hënës rreth orës 20:30 në Gibbs Street, Brookline, Massachusetts, një zonë rezidenciale e konsideruar e qetë dhe e sigurt. Loureiro u gjet rëndë i plagosur në hyrje të shtëpisë së tij dhe ndërroi jetë disa orë më vonë në Beth Israel Hospital, pavarësisht përpjekjeve të mjekëve për ta mbajtur në jetë.
Prokuroria e Norfolk County ka konfirmuar se rasti po hetohet si vrasje e qëllimshme, ndërsa deri më tani nuk ka asnjë të arrestuar dhe asnjë motiv zyrtar të shpallur publikisht.
Pa shenja grabitjeje, pa paralajmërime
Autoritetet amerikane kanë bërë të ditur se në banesën e profesorit nuk janë konstatuar shenja thyerjeje apo grabitjeje, çka përjashton pistën e një sulmi të rastësishëm kriminal. Po ashtu, Loureiro nuk kishte raportuar më parë kërcënime, konflikte personale apo probleme sigurie.
FBI ka përjashtuar çdo lidhje të drejtpërdrejtë me incidente të tjera të dhunshme të ndodhura së fundmi në kampuse universitare, duke e fokusuar hetimin në një akt të izoluar dhe të synuar.
Kush ishte Nuno F. G. Loureiro
I lindur në Viseu të Portugalisë, Nuno Loureiro u formua akademikisht në Lisbonë, mori doktoraturën në Imperial College London dhe u bë një nga figurat kyçe të kërkimit europian dhe amerikan në fushën e fuzionit bërthamor.
Që nga viti 2016, ai ishte pjesë e MIT (Massachusetts Institute of Technology) dhe prej majit të vitit të kaluar drejtonte Plasma Science and Fusion Center, një nga laboratorët më strategjikë në botë për zhvillimin e energjisë së pastër nga fuzioni, me mbi 250 studiues të angazhuar.
Vetëm këtë vit, Loureiro ishte nderuar me Presidential Early Career Award for Scientists and Engineers, një nga vlerësimet më prestigjioze që jepet nga Shtëpia e Bardhë për kërkuesit shkencorë.
Reagime tronditëse nga bota akademike
Reagimet pas vdekjes së tij kanë qenë të forta dhe emocionale. Kolegu i tij, fizikani Stanislav Boldyrev, e përshkroi Loureiro-n si “një mendje të rrallë dhe një njeri me pasion të jashtëzakonshëm”, ndërsa drejtues të MIT-it e cilësuan humbjen si “shokuese dhe të pariparueshme”.
Në Portugali, institucionet akademike dhe autoritetet shtetërore reaguan zyrtarisht, duke mbajtur edhe një minutë heshtje në Parlament në nder të shkencëtarit.
Dyshime dhe heshtje zyrtare
Për shkak të profilit të lartë të Loureiro-s dhe faktit që ai punonte në një fushë strategjike me ndikim gjeopolitik, në media dhe rrjete sociale kanë nisur spekulime për motive që shkojnë përtej kriminalitetit të zakonshëm.
Disa media ndërkombëtare kanë raportuar se shërbime inteligjence po verifikojnë informacione paraprake, por asnjë institucion zyrtar amerikan apo ndërkombëtar nuk ka konfirmuar deri tani ndonjë pistë konkrete.
Autoritetet theksojnë se çdo spekulim jashtë fakteve të konfirmuara mbetet i pabazuar dhe se hetimi është ende në fazë të hershme.
Një humbje e rëndë për shkencën
Fakti që një shkencëtar i këtij kalibri u vra në shtëpinë e tij, pa shenja grabitjeje dhe pa autor të identifikuar, e ka kthyer çështjen në një enigmë të hapur. Deri në zbardhjen e plotë të ngjarjes, rasti i Nuno F. G. Loureiro-s mbetet pezull mes fakteve të njohura, boshllëqeve hetimore dhe dyshimeve që ende nuk kanë marrë përgjigje.
Një gjë, megjithatë, është e sigurt: me vdekjen e tij, shkenca humbi një nga mendjet më premtuese të brezit të vet, ndërsa bota akademike humbi një lider, mentor dhe vizionar.