Një epokë e re po paralajmërohet në udhëtimet ajrore, por pas premtimeve për komoditet dhe efikasitet, po ngrihen shqetësime serioze për fshirjen graduale të privatësisë dhe rritjen e mbikëqyrjes globale.
Organizata Ndërkombëtare e Aviacionit Civil (ICAO), nën ombrellën e OKB-së, po përgatit një ndryshim të thellë në mënyrën se si udhëtojmë: karta e imbarkimit dhe check-in-i tradicional do të zëvendësohen nga një sistem dixhital ku çdo gjë lidhet me fytyrën dhe celularin tuaj.
Një sistem që “të njeh” para se të flasësh
Në vend që të paraqisni pasaportën apo të bëni check-in në sportel, njohja e fytyrës do të jetë bileta juaj e vetme. Në momentin që arrini në aeroport, fytyra juaj skanohet dhe linja ajrore informohet automatikisht për praninë tuaj – pa asnjë veprim nga ana juaj. Pasaportat do të ruhen në celularë, në formë dixhitale, dhe çdo informacion do të jetë i aksesueshëm për autoritetet në kohë reale.
Rreziku i padukshëm: Kush kontrollon të dhënat?
Në letër, sistemi është revolucionar. Por kritikët paralajmërojnë për ndërhyrje të rrezikshme në të drejtën për privatësi:
- Të dhënat biometrike, një herë të ruajtura, nuk mund të “ndryshohen” si një fjalëkalim.
- Përditësimi automatik i itinerarit në telefonin tuaj do të thotë që çdo ndryshim i planit udhëtimor regjistrohet, ruhet dhe ndoshta shpërndahet.
- Sistemet qeveritare dhe ndoshta kompanitë e mëdha teknologjike mund të aksesojnë lëvizjet, identitetin dhe zakonet tuaja pa dijeni ose pëlqimin tuaj të drejtpërdrejtë.
Po futemi në një kohë ku fytyra është dokument, pajisja është agjent, dhe çdo hap është i gjurmuar.
Një “komfort” që kushton shtrenjtë
Zëra brenda komunitetit të privatësisë dixhitale paralajmërojnë se kjo është një rrugë e pakthyeshme drejt normalizimit të mbikëqyrjes së vazhdueshme në emër të sigurisë dhe lehtësisë. Me një sistem që skanon fytyrën, verifikon dokumentet automatike dhe njofton autoritetet në heshtje, liria për të udhëtuar në mënyrë të pavarur duket se po zbehet.
Çfarë është ID dixhitale e udhëtarit?
Një teknologji që zëvendëson kartat e imbarkimit dhe pasaportat fizike me të dhëna biometrike dhe informacion të ruajtur në celular.
Kur pritet të zbatohet?
Brenda tre viteve të ardhshme, sipas ICAO.
A rritet siguria me këtë sistem?
Po, por në të njëjtën kohë zvogëlohet kontrolli individual mbi të dhënat personale.
Kush mund të ketë akses te këto të dhëna?
Autoritetet e aeroportit, linjat ajrore dhe, në disa raste, edhe entitete të tjera qeveritare apo private.
Pse ka shqetësime?
Sepse një sistem që monitoron fytyrën dhe lëvizjet e çdo udhëtari në kohë reale përafron skenare të kontrollit total, që më parë i shihnim vetëm në filma fantastiko-shkencorë.