Nga Frederick Kempe “CNBC”
Pavarësisht gjithë fokusit legjitim mbi rritjen e tensioneve SHBA-Kinë, surprizat këtë verë për Perëndimin ka më shumë të ngjarë të vijnë nga Rusia e Vladimir Putinit. Kjo për shkak se kontradiktat e ndërthurura midis ambicies ndërkombëtare të Rusisë, dhe shkatërrimit të saj të brendshëm që e kanë karakterizuar gjithnjë sundimin e Putinit, tani në vitin e tij të 21-të në pushtet, po dalin në pah në një mënyrë që i jep një shans, por njëherazi edhe një rrezik më të madh.
Efektiviteti brutal i shtetit të tij kleptokrat po rritet, me modernizimin e ushtrisë që përfshin testet e armëve të reja hapësinore anti-satelitore, përparime të rëndësishme në teknologjinë hipersonike, dhe operacionet e shërbimeve inteligjente në gjithë botën, të cilat përdorin në mënyrë efektive teknologjinë e përparuar dhe një ushtri mercenarësh më pak të kualifikuar.
Njëherazi, dobësia që vjen nga plakja e popullsisë, po e thellon rënien ekonomike të përshpejtuar edhe për shkak të Covid-19, dhe rënies së çmimeve të naftës. Banka Botërore projekton një rënie prej 6 për qind të PBB-së ruse për këtë vit, pikërisht në një vend që kishte tashmë 12.3 për qind të popullsisë së saj, ose 18 milionë njerëz, nën kufirin e varfërisë.
Një mundësi më e madhe për Putinin janë SHBA-të, e çoroditura muajt e fundit nga përhapja e koronavirusit, rënia ekonomike, trazirat racore, polarizimi i zgjedhjeve të nëntorit, dhe ndarjet e brendshme dhe me Evropën. Me gjasën që presidenti Donald Trump mund të humbasë zgjedhjet e nëntorit, Putini mund të llogariste që tani është koha për të kapur mundësitë e reja.
Kjo pasi këtë herë problemet e brendshme simbolizohen nga protesta çuditërisht të mëdha dhe të qëndrueshme në qytetin Khabarovsk, në skajin më lindor të vendit. të cilat vazhduan edhe fundjavën që shkoi. Sondazhet e reja të Qendrës Levada, tregojnë se 45 për qind e rusëve e mbështesin valën e fundit të protestave kundër Kremlinit, ndërsa kundërshtarët e Putin po kërkojnë ta shndërrojnë këtë energji në diçka më tepër.
Ajo çfarë është e vështirë të parashikohet, është nëse një surprizë e mundshme në gusht – ose në çdo kohë përpara zgjedhjeve presidenciale amerikane në nëntor – do të nxitet më shumë nga forca e Rusisë, dobësia e saj, apo ka më shumë të ngjarë të jetë një kombinim i të dyjave.
Ka pasur kohëra të ngjashme në të shkuarën, kur Moska është gjendur në vështirësi serioze, dhe Putini ka nisur aventurat ushtarake jashtë vendit për të forcuar kontrollin e tij të brendshëm.
Pra, ne mund të shohim një surprizë të llojit të luftës Rusi-Gjeorgji të gushtit 2008, pushtimin dhe aneksimin e Gadishullit të Krimesë në vitin 2014, ndërhyrjen ushtarake ruse në luftën civile siriane nga 2015 e deri më sot, apo më shumë ndërhyrje dhe aktivitete dezinformuese në Evropë, dhe veçanërisht në SHBA në kuadër të zgjedhjeve të nëntorit?
Në këtë front, treguesi i parë mund të jetë reagimi rus ndaj zgjedhjeve në Bjellorusi të dielën e datës 9 gusht. Janush Bugajksi nga Qendra për Analizën e Politikave Evropiane, vlerëson se Putin mund të përdorë “pretekstin e trazirave në rritje në Bjellorusi, dhe zgjedhjet e diskutueshme presidenciale”, si një shans për të marrë rolin e një çlirimtari kombëtar, me ”perspektivën e afërt “të ribashkimit zyrtar të Bjellorusisë me Rusinë.
Pas arrestimit këtë javë të 32 rusëve afër Minskut, presidenti i Bjellorusisë Aleksandër Llukashenko, akuzoi kompaninë ushtarake private “Vagner” të lidhur me Kremlinin, se dërgoi 200 mercenarët e saj për të destabilizuar vendin e tij përpara zgjedhjeve, ku ai përballet me një sfidë serioze nga 3 grupime opozitare.
Është e qartë se marrëdhëniet e Putinit me Llukashenkon janë në pikën e tyre më të ulët. Llukashenko i rezistoi përpjekjeve të Rusisë për t’u bashkuar në një federatë të dominuar nga Moska. Ai ka pritur kohët e fundit vizita nga zyrtarë të lartë nga Evropa dhe Shtetet e Bashkuara, përfshirë një vizitë në shkurt të Sekretarit amerikan të Shtetit, Majk Pompeo.
Mbi të gjitha, Putini po synon të reagojë kundër çdo dobësimi të mëtejshëm të ndikimit të Kremlinit në rajonin e vet, gjë që do të ndodhë shumë shpejt nëse Llukashenko afrohet shumë më Perëndimin, siç ndodhi më herët me Gjeorgjinë dhe Ukrainën.
Disa analistë thonë se oreksi i Putinit për një aventurë të tillë është i madh. Gjithsesi, kjo aventurë nuk ka gjasa të jetësohet, përderisa ai mund të përjetojë më shumë sanksione nga Shtetet e Bashkuara, Evropa apo të tjerët. Në një intervistë për “Axios on HBO” këtë javë, Trump tha se ai nuk i ka kërkuar ende shpjegime Putinit, për të dhënat inteligjente se Rusia i pagoi talebanët për të vrarë ushtarët amerikanë në Afganistan.
Por nëse performanca e kaluar është njëfarë treguesi i asaj që pritet, mos u bëni bashkë me analistët perëndimorë, që besojnë se kriza ekonomike dhe kundërshtimi i brendshëm, janë më të rrezikshëm për Putinin se sa kundërshtarët e tij të jashtëm.
Më së paku ai është inkurajuar nga vargu i tij i arritjeve ndërkombëtare, përballë një rezistence të vogël, duke mos pësuar ende ndonjë goditje serioze. Prandaj, ai do të vazhdojë punën e tij për të korrigjuar me çdo lloj mjeti që ka në dispozicion, shkaqet që çuan në rënien e Bashkimit Sovjetik.
Një libër i ri i korrespondentes së “The Financial Times”, Kethrin Belton, “Njerëzit e Putinit”, “tregon se si presidenti i ardhshëm, shfrytëzoi plotësisht metodat, kontaktet dhe rrjetet e KGB-së në çdo fazë të karrierës së tij”- shkruan Ana Ejpëlbaum në një reçencë mbi këtë libër në “The Atlantic”.
Biznesmeni rus Vladimir Jakunin, që së bashku me Konstantin Malofejev ndihmoi në krijimin e organizatave në të gjithë Evropën, të cilat do të promovonin alternativa për demokracinë dhe integrimin evropian, i tha në një moment Xhon Boltonit se gjithçka bëhej për rivendosjen e “pozitës globale” të Rusisë.
Anxhela Stent, eksperte amerikane mbi Rusinë, shkruan se pavarësisht aftësive të kufizuara ekonomike, Rusia mund të bëhet “një lojtare ndërkombëtare më me ndikim sesa është aktualisht”. Kjo pjesërisht për shkak të dyshimeve në rritje në mesin e aleatëve mbi besueshmërinë e SHBA-së.
Pavarësisht nga pikëpamja e përhapur në Uashington mbi Putinin si një diktator i ngathët, partnerët e tij globalë – përfshirë një numër zyrtarësh të lartë të Lindjes së Mesme me të cilët kam folur – e shohin atë si një udhëheqës të besueshëm, pragmatik, dhe me të cilin ata mund të bëjnë biznes.
Ata do të preferonin të merreshin vesh me Rusinë në Siri sesa me Iranin, dhe do të kishin dashur të kishin një ndikim më të madh të Rusisë në Libi sesa atë të Turqisë. Sa i përket perspektivës së një fushate ushtarake verore, Stent shkruan:
”Kështu ka ndodhur gjatë gjithë historisë ruse. Gërat duket se janë të qëndrueshme, deri sa papritmas nuk janë më të tilla. Putinit i pëlqen të befasojë botën, siç ishte e qartë edhe nga referendumi i tij i organizuar me nxitim.
Por ai vetë mund të përballet me sfida të paparashikuara, ndaj planit të tij për të qëndruar pafundësisht në pushtet”. Megjithatë, sa i përket këtij muaji, basti im është që nëse do ketë ndonjë surprizë, ajo do të vijë pikërisht nga ajo që do të zgjedhë të bëjë Putini.